Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι όλο λίπος στο σώμα είναι επιβλαβές, αλλά αυτό είναι μόνο κομμάτι μιας μεγαλύτερης εικόνας. Έρευνα δείχνει ότι ένας συγκεκριμένος τύπος λίπους μπορεί στην μας βοηθήσει να παραμείνουμε δραστήριοι για περισσότερο, να κάψει θερμίδες και να προάγει ακόμα και τη μακροζωία.
Ποιο είναι αυτό το «θαυματουργό» λίπος που προάγει τη μακροζωία – Πώς μπορούμε να το αυξήσουμε στο σώμα;
Το σωματικό λίπος συχνά αποκτά κακή φήμη στις συζητήσεις για την υγεία, ειδικά όταν πρόκειται για την εξάλειψη του σπλαχνικού λίπους, δηλαδή του επιβλαβούς συμπαγούς λίπους στην κοιλιά. Ωστόσο, αναδυόμενες έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι όλα τα λίπη κακά για την υγεία, και ορισμένοι τύποι μπορεί ακόμη και να υποστηρίζουν την υγιή γήρανση.
Όπως συμβουλεύουν συχνά οι ειδικοί, η διατήρηση του σωματικού λίπους εντός ενός υγιούς εύρους – και κυρίως, η διατήρηση της μυϊκής μάζας μέσω ασκήσεων ενδυνάμωσης – μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου έως και 17%. Πέρα από τους μύες, πρόσφατα ευρήματα από το Rutgers University επισημαίνουν ότι ένας ειδικός τύπος λίπους, θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά το πόσο ενεργοί παραμένουμε όσο μεγαλώνουμε και ίσως προάγει τη μακροζωία.
Όπως δηλώνει ο αμερικανός Stephen Vatner από το Rutgers σύμφωνα με το Parade, «Η ικανότητα για άσκηση μειώνεται καθώς γερνάτε, και το να υπάρχει μια τεχνική που θα μπορούσε να ενισχύσει την απόδοση στην άσκηση θα ήταν πολύ ευεργετική για την υγιή γήρανση».
Τι είναι το καφέ λίπος και σε τι χρησιμεύει
Σύμφωνα με άρθρο του 2024 με τίτλο «Brown and beige adipose tissue: New therapeutic targets for metabolic disorders», η χορήγηση cotadutide σε ποντίκια αύξησε την παραγωγή θερμότητας στο καφέ λίπος και ενίσχυσε τη σύνδεση μεταξύ νεύρων και καφέ λίπους, κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει τη δραστηριότητά του.
Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την εξερεύνηση νέων μεταβολικών θεραπειών όπως αγωνιστών του β-3-αδρενεργικού υποδοχέα (π.χ. μιραβεγρόνη), προσεγγίσεις βασισμένες σε ορμόνες όπως το FGF21 και η ιρισίνη, και άλλα φάρμακα που ενθαρρύνουν τη μετατροπή του λευκού λίπους σε καφέ για τη διαχείριση της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
Ο τύπος σωματικού λίπους που μπορεί να σας βοηθήσει να μείνετε σε φόρμα και να προάγει τη μακροζωία
Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Aging Cell διαπίστωσε ότι ποντίκια με ειδική μορφή καφέ λίπους — λόγω έλλειψης ενός γονιδίου — είχαν 30% μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και καλύτερη ικανότητα άσκησης όσο μεγάλωναν. Όταν αυτό το ισχυρό καφέ λίπος μεταμοσχεύθηκε σε φυσιολογικά ποντίκια, εμφάνισαν παρόμοια οφέλη μέσα σε λίγες μέρες.
Ο τύπος λίπους που μελετήθηκε είναι το καφέ λίπος (ή αλλιώς καφέ λιπώδης ιστός), το οποίο είναι γνωστό ότι καίει θερμίδες και παράγει θερμότητα, σε αντίθεση με το λευκό λίπος που αποθηκεύει ενέργεια.
«Σε αντίθεση με τον λευκό λιπώδη ιστό, ο οποίος αποθηκεύει ενέργεια, το καφέ λίπος καίει θερμίδες για να παράγει θερμότητα — μια διαδικασία που καθοδηγείται από την πλούσια περιεκτικότητά του σε μιτοχόνδρια και την παρουσία της αποζευκτικής πρωτεΐνης 1 (UCP1)», εξηγεί η αμερικανή Dr. Ingrid Yang, ειδικευμένη στην εσωτερική παθολογία και ειδικός στη μακροζωία.
«Αυτή η θερμογενετική ικανότητα δεν βοηθά μόνο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας αλλά έχει συσχετιστεί επίσης και με βελτιωμένα μεταβολικά αποτελέσματα όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης», προσθέτει. Η Dr. Yang δηλώνει ότι αυτή η μελέτη «δείχνει ότι ο καφέ λιπώδης ιστός είναι κάτι περισσότερο από ένα όργανο καύσης ενέργειας — παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της απόδοσης στην άσκηση και της μεταβολικής ανθεκτικότητας».
Λίπος στο συκώτι: 3 τροφές που μπορεί να προκαλούν επικίνδυνη βλάβη, σύμφωνα με ειδικό
Ο συγγραφέας της μελέτης, Dr. Stephen Vatner από το Rutgers University, τόνισε, «Έχουν γίνει πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η άσκηση επηρεάζει το καφέ λίπος, αλλά λιγότερες που δείχνουν ότι το καφέ λίπος μπορεί να αυξήσει την απόδοση στην άσκηση — το βασικό εύρημα αυτής της ερευνητικής δημοσίευσης».
Οι ερευνητές πλέον στοχεύουν στην ανάπτυξη φαρμάκων που μιμούνται αυτή την ισχυρή μορφή καφέ λίπους. «Χρειάζεται προσεκτική αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας. Η ενίσχυση της λειτουργίας του καφέ λίπους θα μπορούσε να επηρεάσει τη συνολική ενεργειακή ισορροπία με τρόπους που δεν κατανοούμε πλήρως ακόμη», προειδοποιεί η Dr. Yang.
Τι σημαίνει για εσάς;
Αυτή η μελέτη προσφέρει νέες πληροφορίες σχετικά με το πώς το καφέ λίπος μπορεί να ενισχύσει τη μακροζωία, αλλά καθώς διεξήχθη σε ποντίκια, τα αποτελέσματα δεν ισχύουν ακόμη άμεσα για τον άνθρωπο χωρίς περαιτέρω έρευνα.
«Θα ήθελα να επισημάνω ότι, αν και τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ενθαρρυντικά, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα ευρήματα σε ποντίκια χωρίς το γονίδιο RGS14 ενδέχεται να μην μεταφράζονται άμεσα για τον άνθρωπο. Η ταχεία βελτίωση στην ικανότητα άσκησης είναι ενδιαφέρουσα, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην υπερερμηνεύουμε αυτά τα αποτελέσματα, μέχρι να παρατηρηθούν παρόμοια αποτελέσματα και σε μελέτες σε ανθρώπους», δηλώνει η Dr. Yang.
Στο μεταξύ, αποδεδειγμένοι τρόποι για την υποστήριξη της δραστηριότητας του καφέ λίπους και της υγιούς γήρανσης περιλαμβάνουν τη συστηματική άσκηση, την καλή διατροφή και τον σταθερό ύπνο.
Πώς να αυξήσετε το καφέ λίπος
Σύμφωνα με την Dr. Yang, υπάρχουν αρκετοί τεκμηριωμένοι τρόποι για να «ενεργοποιήσετε» ή να μετατρέψετε μέρος του λευκού λίπους στο σώμα σας στο πιο ωφέλιμο καφέ λίπος.
1. Εκτεθείτε στο κρύο (γνωστή και ως παγωμένα μπάνια ή παγοθεραπεία)
«Η έκθεση στο κρύο είναι καθιερωμένη ως τρόπος ενεργοποίησης του καφέ λίπους και της προώθησης της μετατροπής του λευκού λιπώδους ιστού σε καφέ», λέει η Dr. Yang. Μπορείτε να μπείτε σε μια παγωμένη μπανιέρα, να βουτήξετε σε παγωμένο νερό, να δοκιμάσετε κρυοθεραπεία ή να κάνετε ένα κρύο ντους.
2. Ασκηθείτε
«Η προπόνηση με βάρη και η αερόβια άσκηση έχουν δείξει ότι αυξάνουν δείκτες του καφέ λίπους, όπως η UCP1, στον λιπώδη ιστό. Η άσκηση ενεργοποιεί επίσης το ένζυμο AMPK στους σκελετικούς μύες, το οποίο συμβάλλει στη δραστηριότητα του καφέ λίπους», δηλώνει η Dr. Yang. Με απλά λόγια, χρειάζεστε και αερόβια άσκηση και ασκήσεις ενδυνάμωσης για να ενεργοποιήσετε το καφέ λίπος.
3. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με επιλεγμένες τροφές
Η Dr. Yang λέει ότι υπάρχει έρευνα που δείχνει πως ορισμένα τρόφιμα, όπως οι καυτερές πιπεριές και το πράσινο τσάι, περιέχουν θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν το καφέ λίπος.
«Η καψαϊκίνη και τα καψινοειδή (που βρίσκονται στις καυτερές πιπεριές) και οι κατεχίνες (που βρίσκονται στο πράσινο τσάι) έχουν αποδείξει αποτελεσματικότητα σε κλινικές δοκιμές. Άλλες ενώσεις όπως η κουρκουμίνη, η κερκετίνη, η βερβερίνη, το λιποϊκό οξύ, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και ο βασιλικός πολτός έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ζωικά μοντέλα ή εργαστηριακές μελέτες, αλλά απαιτούνται κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα στον άνθρωπο», εξηγεί.
Απώλεια βάρους: Πώς ενεργοποιεί το καφέ λίπος τον μεταβολισμό και καίει θερμίδες
«Οι διατροφικές παρεμβάσεις όπως ο περιορισμός θερμίδων και η διαλειμματική νηστεία προάγουν επίσης το τη μετατροπή του λευκού λίπους σε καφέ και τη μεταβολική απόδοση», προσθέτει. Αλλά είναι απαραίτητο να συμβουλευθείτε γιατρό πριν δοκιμάσετε δίαιτες περιορισμένων θερμίδων ή διαλειμματική νηστεία, καθώς δεν είναι ασφαλείς για όλους.
Πηγές: Parade, Aging, MDPI, ResearchGate, ScienceDirect, PMC, ScienceDirect, ScienceDirect