Ορισμένα βακτήρια στο έντερο μπορεί να επηρεάζουν τις καρδιαγγειακές παθήσεις, διαπίστωσε μια ομάδα ερευνητών από το Ινστιτούτο Broad του MIT και του Χάρβαρντ και από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Cell, η ομάδα εντόπισε συγκεκριμένα είδη βακτηρίων που «καταναλώνουν» χοληστερόλη στο έντερο και μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης και του κινδύνου καρδιακών παθήσεων. Οι ερευνητές ανέλυσαν μεταβολίτες και μικροβιακά γονιδιώματα από περισσότερους από 1.400 συμμετέχοντες στη μελέτη Framingham Heart Study, ένα πρόγραμμα δεκαετιών που επικεντρώθηκε στους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Ποια είναι τα βακτήρια που μεταβολίζουν τη χοληστερόλη
Η προσέγγιση αποκάλυψε περισσότερες από 16.000 συσχετίσεις μεταξύ μικροβίων και μεταβολικών χαρακτηριστικών, συμπεριλαμβανομένου ενός ιδιαίτερα ισχυρού: Τα άτομα με πολλά είδη βακτηρίων από το γένος Oscillibacter είχαν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης από αυτά που δεν είχαν τα βακτήρια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα είδη του γένους Oscillibacter ήταν εκπληκτικά άφθονα στο έντερο, αντιπροσωπεύοντας κατά μέσο όρο 1 στα 100 βακτήρια.
Η ομάδα ανακάλυψε ένα άλλο βακτηριακό είδος του εντέρου, το Eubacterium coprostanoligenes, που επίσης συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Αυτό το είδος φέρει ένα γονίδιο που οι επιστήμονες είχαν προηγουμένως δείξει ότι εμπλέκεται στο μεταβολισμό της χοληστερόλης.
Στη νέα εργασία, η ομάδα ανακάλυψε ότι το Eubacterium μπορεί να έχει συνεργική επίδραση με το Oscillibacter στα επίπεδα χοληστερόλης, γεγονός που υποδηλώνει ότι νέα πειράματα που μελετούν συνδυασμούς βακτηριακών ειδών θα μπορούσαν να βοηθήσουν να ρίξουν φως στο πώς αλληλεπιδρούν διαφορετικές μικροβιακές κοινότητες για να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι παρεμβάσεις που σχετίζονται με το μικροβίωμα θα μπορούσαν μια μέρα να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης στους ανθρώπους. Επίσης, θέτουν τις βάσεις για πιο στοχευμένες έρευνες σχετικά με το πώς οι αλλαγές στο μικροβίωμα επηρεάζουν την υγεία και τις ασθένειες.
Οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου συνδέονται επιπλέον με μια σειρά ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
Νέα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τη χοληστερόλη
Την τελευταία δεκαετία, άλλοι ερευνητές έχουν αποκαλύψει συνδέσμους μεταξύ της σύνθεσης του μικροβιώματος του εντέρου και στοιχείων καρδιαγγειακής νόσου, όπως τα τριγλυκερίδια ενός ατόμου και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μετά από ένα γεύμα. Αλλά οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να στοχεύσουν αυτές τις συνδέσεις με θεραπείες εν μέρει επειδή δεν έχουν πλήρη κατανόηση των μεταβολικών οδών στο έντερο.
Στη νέα μελέτη, η ομάδα του Broad απέκτησε μια πιο πλήρη και λεπτομερή εικόνα της επίδρασης των μικροβίων του εντέρου στον μεταβολισμό.
«Τα αποτελέσματα της εργασίας υπογραμμίζουν τη σημασία των υψηλής ποιότητας, επιμελημένων δεδομένων ασθενών. Αυτό μας επέτρεψε να σημειώσουμε αποτελέσματα που είναι πραγματικά απτά και δύσκολο να μετρηθούν και να τα παρακολουθήσουμε άμεσα», είπε ο ερευνητής Martin Stražar, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Τα μηνύματα του μικροβιώματος
Η συντριπτική πλειονότητα των γονιδίων στο μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου παραμένει αχαρακτήριστη, αλλά η ομάδα είναι πεπεισμένη ότι η επιτυχία τους στον εντοπισμό ενζύμων που μεταβολίζουν τη χοληστερόλη ανοίγει το δρόμο για την ανακάλυψη άλλων παρόμοιων μεταβολικών οδών που επηρεάζονται από μικρόβια του εντέρου, τα οποία θα μπορούσαν να στοχευθούν θεραπευτικά.
«Υπάρχουν πολλές κλινικές μελέτες που προσπαθούν να πραγματοποιήσουν μελέτες μεταφοράς μικροβιώματος κοπράνων χωρίς απόλυτη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μικρόβια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το έντερο. Ελπίζουμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω εστιάζοντας πρώτα σε ένα συγκεκριμένο βακτήριο ή γονίδιο, κι έτσι να κατανοήσουμε την οικολογία του εντέρου και να καταλήξουμε σε καλύτερες θεραπευτικές στρατηγικές, όπως η στόχευση ενός ή λίγων βακτηρίων», εξήγησε ο Δρ. Chenhao Li και κατέληξε:
«Λόγω του μεγάλου αριθμού γονιδίων άγνωστης λειτουργίας στο μικροβίωμα του εντέρου, υπάρχουν κενά στην ικανότητά μας να προβλέψουμε τις μεταβολικές λειτουργίες. Η εργασία μας υπογραμμίζει την πιθανότητα ότι πρόσθετες οδοί μεταβολισμού στερόλης μπορεί να τροποποιηθούν από μικρόβια του εντέρου. Υπάρχουν δυνητικά πολλές νέες ανακαλύψεις που θα γίνουν που θα μας φέρουν πιο κοντά σε μια μηχανιστική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μικρόβια αλληλεπιδρούν με τον ξενιστή».