Όταν ξαπλώνετε, η μύτη σας μπορεί ξαφνικά να βουλώσει, κάτι που κάνει την αναπνοή πιο δύσκολη. Νέες έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο νυχτερινής συμφόρησης και δυσκολίας στην αναπνοή τη νύχτα. Γιατί μπορεί να συμβαίνει;
Ρινορραγία: Πότε μπορεί να είναι σύμπτωμα υπέρτασης
Γιατί μπορεί να βουλώνει η μύτη σας το βράδυ;
Όταν έρχεται η ώρα του ύπνου και θέλετε να ξεκουραστείτε, η μύτη σας μπορεί να σας αντιστέκεται — με μπούκωμα, καταρροή και ενοχλητική συμφόρηση που δεν σας αφήσουν να χαλαρώσετε. Τι μπορεί να το προκαλεί και τι μπορείτε να κάνετε για να ανακουφιστείτε; Ο Αμερικανός οικογενειακός ιατρός του Cleveland Clinic, Josue Limage, MD, δίνει απλές συμβουλές για να κατανοήσετε τι κρύβεται πίσω από το νυχτερινό μπούκωμα.
Δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη κατά τη διάρκεια του ύπνου – Παράγοντες κινδύνου
Η δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη κατά τη διάρκεια του ύπνου συνδέεται συχνά με καταστάσεις που μπλοκάρουν ή περιορίζουν τις ρινικές οδούς. Σύμφωνα με δημοσίευση του 2025 με τίτλο «Highlights of the Sleep and Breathing Conference 2025», οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα προβλήματα ύπνου που σχετίζονται με την αναπνοή, όπως η αποφρακτική υπνική άπνοια, χρειάζονται πιο εξατομικευμένες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας, αντί για μία ενιαία προσέγγιση για όλους. Η εργασία εξηγεί επίσης ότι το συνηθισμένο μέτρο (AHI) δεν αποτυπώνει πλήρως τον κίνδυνο για τον ασθενή, ενώ νέοι δείκτες όπως η πτώση του οξυγόνου κατά τη διάρκεια του ύπνου προσφέρουν πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις επιπτώσεις στην υγεία και τις ανάγκες θεραπείας.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν επίσης ότι η ρινική συμφόρηση, η φλεγμονή και δομικά προβλήματα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο προβλημάτων αναπνοής που σχετίζονται με τον ύπνο:
- Η αλλεργική ρινίτιδα και η φλεγμονή μπορούν να μπλοκάρουν τη ροή του αέρα και να επιδεινώσουν τη νυχτερινή συμφόρηση
- Η μετάβαση από ρινική σε στοματική αναπνοή κατά τον ύπνο σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ροχαλητού και διαταραχών αναπνοής στον ύπνο
- Δομικά ρινικά προβλήματα (στραβό διάφραγμα, υπερτροφικές κόγχες, ρινικοί πολύποδες) μειώνουν τη φυσιολογική ρινική ροή αέρα
- Η θέση ύπνου μπορεί να προκαλέσει «μεταβολική ρινική συμφόρηση» και να δυσκολέψει την αναπνοή
- Η ρινική απόφραξη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για επιδείνωση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα του 2025
- Παιδιά που αναπνέουν από το στόμα έχουν περίπου 4,2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο
Τι μπορεί να προκαλεί τη ρινική συμφόρηση το βράδυ;
Ακόμα κι αν δεν νιώθετε το μπούκωμα κατά τη διάρκεια της ημέρας, η μύτη σας μπορεί να φράζει το βράδυ για διάφορους λόγους. «Είναι αρκετά συνηθισμένο οι άνθρωποι να νιώθουν πιο έντονο μπούκωμα το βράδυ», λέει ο Dr. Limage σύμφωνα με το Cleveland Clinic. «Συχνά οφείλεται σε αλλεργιογόνα στο σπίτι ή στον τρόπο που αντιδρά το σώμα όταν ξαπλώνουμε». Ας δούμε τι μπορεί να φταίει που έχετε μπούκωμα το βράδυ.
Αλλεργιογόνα
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκτίθεστε σε κάθε είδους αλλεργιογόνα, όπως γύρη, αγρωστώδη και χόρτα. Η επίθεση όμως δεν σταματά όταν επιστρέφετε στο σπίτι. «Το σπίτι σας έχει σκόνη, τρίχωμα κατοικιδίων, μούχλα και άλλα σωματίδια στον αέρα που μπορούν να επιδεινώσουν τις αλλεργίες σας τη νύχτα», επισημαίνει ο Dr. Limage. «Και αυτό προστίθεται σε οποιαδήποτε αλλεργιογόνα φέρνετε μαζί σας από έξω, που κολλάνε στα μαλλιά ή το δέρμα και συνεχίζουν να σας ερεθίζουν το βράδυ». Όλα αυτά τα αλλεργιογόνα ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, προκαλώντας περισσότερη βλέννα και, τελικά, συμφόρηση.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Μπορεί να μην είναι αυτονόητο, αλλά ό,τι συμβαίνει στο στομάχι σας μπορεί να επηρεάσει τα ιγμόρειά σας. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ, GERD) μπορεί να προκαλέσει ρινική συμφόρηση τη νύχτα. «Όταν ξαπλώνετε, τα περιεχόμενα και τα οξέα του στομάχου μπορούν να ταξιδέψουν προς τα πάνω στον οισοφάγο σας», εξηγεί ο Dr. Limage. «Αυτό προκαλεί συμπτώματα παλινδρόμησης, όπως καούρα και δυσπεψία». Αυτό το οξύ μπορεί επίσης να ερεθίσει τον λαιμό και τα ιγμόρεια, προκαλώντας φλεγμονή, βλέννα και, ναι, συμφόρηση.
Βαρύτητα
Ίσως να μη θέλετε να το σκέφτεστε, αλλά καταπίνετε πολλή βλέννα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Και αυτό είναι καλό. Το σώμα σας παράγει βλέννα (ή φλέγμα, αν προτιμάτε) για να παγιδεύει σκόνη, μικρόβια και άλλα σωματίδια που μπορούν να σας αρρωστήσουν. Όταν την καταπίνετε, βοηθά στο καθάρισμα των ρινικών διόδων. Αλλά όταν ξαπλώνετε το βράδυ, το σώμα δεν μπορεί να αποστραγγίσει τη βλέννα εξίσου αποτελεσματικά. Δεν έχετε τη βαρύτητα με το μέρος σας για να τη βοηθήσει να γλιστρήσει στον λαιμό. Αντίθετα, η βλέννα συγκεντρώνεται στα ιγμόρεια και σας δίνει αυτό το αίσθημα μπούκωματος.
Φλεγμονή
Ένα κρυολόγημα ή άλλος ιός μπορεί να προκαλέσει προσωρινή φλεγμονή στα ιγμόρεια. Καταστάσεις όπως οι ρινικοί πολύποδες ή το στραβό ρινικό διάφραγμα μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμφόρηση, όπως και η χρόνια ιγμορίτιδα (μακροχρόνια φλεγμονή στα ιγμόρεια). Και στις δύο περιπτώσεις, η επιπλέον βλέννα γεμίζει τις ρινικές διόδους. Αυτό σημαίνει περισσότερη συμφόρηση τη νύχτα – και κατά τη διάρκεια της ημέρας. «Οι άνθρωποι με φλεγμονή στα ιγμόρεια συχνά νιώθουν χειρότερα όταν ξαπλώνουν, επειδή η βλέννα δεν μπορεί να αποστραγγιστεί», αναφέρει ο Dr. Limage.
Αντιμετώπιση της νυχτερινής συμφόρησης
Αξίζετε έναν καλό ύπνο. Η υγεία και η ευεξία σας εξαρτώνται από αυτόν. Αλλά όταν η μύτη σας είναι βουλωμένη το βράδυ, ο ύπνος μπορεί να γίνει δύσκολος.
Ο Dr. Limage προτείνει τις εξής συμβουλές:
- Κρατήστε τα κατοικίδια έξω από την κρεβατοκάμαρα, ώστε να μειωθούν οι τρίχες και τα αλλεργιογόνα που αναπνέετε το βράδυ.
- Αλλάζετε τα σεντόνια σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για να απομακρύνετε αλλεργιογόνα και μικρόβια που μπορεί να προκαλέσουν συμφόρηση.
- Κάντε ντους πριν τον ύπνο για να ξεπλύνετε τα αλλεργιογόνα του εξωτερικού χώρου από το σώμα σας. Αλλάξτε και ρούχα.
- Δοκιμάστε neti pot ή ρινικό σπρέι με φυσιολογικό ορό για να χαλαρώσει η βλέννα και να διευκολυνθεί η ροή της.
- Χρησιμοποιήστε υγραντήρα στο δωμάτιό σας για να μειώσετε την ξηρότητα που μπορεί να επιδεινώσει τη συμφόρηση.
- Ενυδατωθείτε καλά, ώστε να αραιωθεί η βλέννα και να υποστηριχθεί η αποστράγγισή της.
- Κοιμηθείτε με το κεφάλι και τους ώμους σας υπερυψωμένα. Αν κοιμάστε στο πλάι, δοκιμάστε να κοιμάστε στην αριστερή πλευρά. Ο ύπνος στη δεξιά πλευρά μπορεί να επιτρέψει στα οξέα του στομάχου να ανέβουν πιο εύκολα.
- Δοκιμάστε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως αντιισταμινικά ή ρινικά σπρέι, για ανακούφιση από τα αλλεργικά συμπτώματα.
- Ανακουφίστε τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποφεύγοντας το φαγητό το βράδυ και χρησιμοποιώντας αντιόξινα φάρμακα χωρίς συνταγή, αν χρειαστεί.
- Σκεφτείτε να πάρετε νυχτερινά φάρμακα για το κρυολόγημα και τον βήχα, εφόσον εγκριθούν από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.
Νόσος Πάρκινσον: Το λιγότερο γνωστό σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί στη μύτη
Αν αυτά τα βήματα δεν έχουν αποτέλεσμα, μιλήστε με ειδικό. Αν η παλινδρόμηση συμβάλλει στη συμφόρηση, μπορεί να σας συνταγογραφήσουν φάρμακα που θα βοηθήσουν. Και μπορούν να ελέγξουν αν καταστάσεις όπως οι πολύποδες ή το στραβό ρινικό διάφραγμα προκαλούν το νυχτερινό μπούκωμα.
Πηγές: Cleveland Clinic, PubMed, PLOS One, PMC, Archivos de Bronconeumologia, ScienceDirect, PMC, ERS Publications