Νέα έρευνα από το University of Edinburgh ρίχνει φως σε μια γενετική σύνδεση ανάμεσα στην παιδική ευφυΐα και το προσδόκιμο ζωής. Τι μπορεί να οφείλεται; Πού καταλήγει η μελέτη;
Τα παιδιά που είναι επιλεκτικά με το φαγητό χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής; Τι απαντούν ειδικοί
Γενετικά στοιχεία αποκαλύπτουν γιατί τα πιο έξυπνα παιδιά μπορεί να ζουν περισσότερο — Τι συμπεραίνει η νέα μελέτη
Γιατί τείνουν να ζουν περισσότερο τα πιο έξυπνα παιδιά; Είναι ένα μυστήριο που έχει απασχολήσει τους επιστήμονες για δεκαετίες — και τώρα, οι ερευνητές ίσως να βρήκαν ένα σημαντικό στοιχείο. Νέα μελέτη από το University of Edinburgh αποκαλύπτει μια γενετική σύνδεση ανάμεσα στην παιδική ευφυΐα και το προσδόκιμο ζωής.
Σύμφωνα με την ανάλυση τεράστιων βάσεων δεδομένων, τα παιδιά με υψηλότερο IQ είναι πιο πιθανό να ζήσουν περισσότερο, ακόμη και έως 70 χρόνια αργότερα. Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι τα γονίδια δεν δίνουν ολόκληρη την εικόνα. «Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτή η σύνδεση είναι αναπόφευκτη», εξήγησε σύμφωνα με το Daily Mail ο Dr David Hill, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
«Αλλάζοντας το περιβάλλον, είναι δυνατό να αλλάξουν τα γονίδια που συνδέονται με αυτά τα χαρακτηριστικά, καθώς και η σχέση ανάμεσα στη γνωστική ικανότητα και τη μακροζωία».
Μπορεί η ευφυΐα να θεωρηθεί βιοδείκτης για την υγεία;
Η ευφυΐα σχετίζεται στενά με το πώς λειτουργεί και αναπτύσσεται ο εγκέφαλος, αλλά η τρέχουσα έρευνα δείχνει ότι δεν αποτελεί ακόμη πραγματικό βιοδείκτη — τουλάχιστον όχι με την αυστηρή ιατρική έννοια. Οι βιοδείκτες είναι συνήθως βιολογικές μετρήσεις (όπως αιματολογικές εξετάσεις ή απεικονιστικές) που αντικατοπτρίζουν την υγεία ή την ασθένεια. Η ευφυΐα, αν και μετρήσιμη, επηρεάζεται από πολλούς μη βιολογικούς παράγοντες (εκπαίδευση, περιβάλλον, στρες), επομένως δεν πληροί τα ίδια επιστημονικά πρότυπα.
Ωστόσο, νέες μελέτες δείχνουν ενθαρρυντικές συνδέσεις ανάμεσα στην ευφυΐα και τα βιολογικά δεδομένα, δείχνοντας ότι στο μέλλον μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου «δείκτη υγείας εγκεφάλου». Σύμφωνα με μελέτη του 2023 με τίτλο «Intelligence and life expectancy in late adulthood: A meta-analysis», τα άτομα με υψηλότερη ευφυΐα τείνουν να ζουν περισσότερο. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι αυτή η σύνδεση εξασθενεί όσο περνούν τα χρόνια — κάτι που δείχνει πως άλλοι παράγοντες παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην τρίτη ηλικία.
Μελέτη βρίσκει γενετική σύνδεση ανάμεσα στο IQ στην παιδική ηλικία και τη μακροζωία
Για τη μελέτη τους, η οποία περιλάμβανε πάνω από 400.000 άτομα, οι επιστήμονες ανέλυσαν γενετικά δεδομένα που σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία στην παιδική ηλικία – συλλεγμένα από παιδιά ηλικίας έξι έως δεκαοκτώ ετών – και τα συνέκριναν με γενετικά δεδομένα που σχετίζονται με τη μακροζωία. Διαπίστωσαν έναν ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στα δύο, παρέχοντας τις πρώτες αποδείξεις ότι η βιολογία παίζει σημαντικό ρόλο. «Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό», δήλωσε ο Dr Hill.
«Ένας λόγος είναι ότι ένα υψηλότερο επίπεδο γνωστικής ικανότητας ως παιδί οδηγεί σε μεγαλύτερο εκπαιδευτικό επίτευγμα, το οποίο με τη σειρά του προσφέρει καλύτερη πρόσβαση σε περιβάλλοντα ευνοϊκά για την υγεία. Μια δεύτερη υπόθεση είναι η ιδέα ότι οι γενετικές παραλλαγές που συνδέονται με υψηλότερο επίπεδο γνωστικής ικανότητας στην παιδική ηλικία το κάνουν επειδή οδηγούν στην ανάπτυξη ενός σώματος και ενός εγκεφάλου πιο ικανού να αντέξει περιβαλλοντικές προσβολές». Προειδοποίησε ότι ο σύνδεσμος που βρέθηκε δεν σημαίνει ότι το μόνο πράγμα που έχει σημασία για να ζήσει κανείς μια μακρά και υγιή ζωή είναι τα γονίδια.
Πρώιμη γνωστική υποστήριξη ίσως ενισχύει τη δια βίου υγεία και μακροζωία
Ωστόσο, γράφοντας στο περιοδικό Genomic Psychiatry, η ομάδα ανέφερε ότι ο εντοπισμός ατόμων που ανήκουν σε ομάδες κινδύνου από νωρίς θα μπορούσε να επιτρέψει στοχευμένες παρεμβάσεις για να τα βοηθήσουν να ζήσουν περισσότερο. Και τα ευρήματα δείχνουν ότι τα οφέλη του να είναι κανείς έξυπνος από παιδί ενδέχεται να εκτείνονται και «πέρα» από την ακαδημαϊκή επιτυχία.
Τα ευρήματα τονίζουν επίσης τη σημασία της υποστήριξης της γνωστικής ανάπτυξης στην παιδική ηλικία, καθώς τα οφέλη της μπορεί να επηρεάζουν τη δια βίου υγεία, εξήγησαν. «Οι εκπαιδευτικές πολιτικές και οι παρεμβάσεις στην πρώιμη παιδική ηλικία που ενισχύουν τη γνωστική ανάπτυξη θα μπορούσαν να έχουν ευρύτερα οφέλη για τη δημόσια υγεία από όσα είχαν αναγνωριστεί μέχρι σήμερα», ανέφεραν οι επιστήμονες.
Ποιος τρόπος γραφής μπορεί να βελτιώσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την απομνημόνευση στα παιδιά
Το άρθρο τους αναφέρει επίσης προηγούμενη μελέτη που έδειξε ότι, κατά μέσο όρο, κάθε αύξηση στη βαθμολογία των τεστ στη νεότητα συνδεόταν με 24% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια περιόδου παρακολούθησης που κυμαινόταν μεταξύ 17 και 69 ετών. Αυτή η σχέση ήταν παρούσα τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, σύμφωνα με τη μελέτη.
Πηγές: Daily Mail, Genomic Press, ARXIV, PMC, Nature NPJ Aging, ScienceDirect