Πόσες φορές έχετε φύγει από το σπίτι και δεν θυμάστε αν κλειδώσατε την εξώπορτα; Σίγουρα δεν είστε οι μόνοι. Γιατί όλοι κάποιες φορές φορές ξεχνάμε κάποια πράγματα. Για ποιο λόγο γίνεται αυτό ; Τι έδειξε μια νέα μελέτη.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Rice στο Χιούστον του Τέξας διεξήγαγαν μια μελέτη που διαπίστωσε ότι τείνουμε να θυμόμαστε ορισμένες πτυχές μιας εμπειρίας, όπως η μεγάλη εικόνα ή το γενικό πλαίσιο, παρά τις μικρότερες λεπτομέρειες.
Ως εκ τούτου, είναι πιο πιθανό να ξεχάσουμε τις μικρότερες, καθημερινές εμπειρίες, όπως το αν κλειδώσαμε την εξώπορτα, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Neurobiology of Learning and Memory.
Πώς πραγματοποιήθηκε η μελέτη
Για να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργεί η ανθρώπινη μνήμη, η μεταπτυχιακή φοιτήτρια Fernanda Morales-Calva και η επίκουρη καθηγήτρια Stephanie Leal πραγματοποίησαν μία μελέτη με 38 συμμετέχοντες.
Στους συμμετέχοντες έδειξαν εικόνες και κατά τη διάρκεια ενός τεστ μνήμης, ορισμένες από τις εικόνες επαναλήφθηκαν, ενώ άλλες ήταν ολοκαίνουριες.
Ορισμένες από τις εικόνες ήταν πολύ παρόμοιες, ενώ άλλες ήταν πιο δύσκολο να διακριθούν μεταξύ τους. Οι παρόμοιες εικόνες είχαν σκοπό να παρεμβαίνουν στη μνήμη μιμούμενες το είδος των καθημερινών εμπειριών που έχουμε, όπως το κλείδωμα μιας πόρτας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πιο αξιομνημόνευτες εικόνες αναγνωρίστηκαν ως εκείνες που οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να ανακαλέσουν στη μνήμη τους. Οι πιο αξιομνημόνευτες εικόνες είναι αυτές που είναι πολύχρωμες, παρουσιάζουν ανθρώπους ή είναι ξεκάθαρες.
Ωστόσο, ενώ οι συμμετέχοντες θυμόντουσαν σωστά τις πιο αξιομνημόνευτες εικόνες, η επίδραση αυτή χάθηκε μετά από 24 ώρες. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα όταν θυμόντουσαν θετικές εμπειρίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτές οι εμπειρίες είναι αξιομνημόνευτες στην αρχή, αλλά πιο επιρρεπείς στο να ξεχαστούν.
Ενώ το συναίσθημα συνήθως θεωρείται ότι ενισχύει την επεξεργασία της μνήμης, οι άνθρωποι τείνουν να θυμούνται την «ουσία» ή την κεντρική πτυχή μιας εμπειρίας και όχι τις επιπλέον λεπτομέρειες. Το πέρασμα του χρόνου τείνει να επιτείνει αυτό το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Για παράδειγμα, όταν προσπαθούμε να θυμηθούμε τι κάναμε πέρυσι, μπορεί να θυμηθούμε ότι κάναμε πολλά διαφορετικά πράγματα. Ωστόσο, ελάχιστες από αυτές τις αναμνήσεις είναι πιθανό να ξεχωρίζουν με μεγάλη λεπτομέρεια. Μπορεί να θυμόμαστε ότι πήγαμε διακοπές, αλλά μπορεί να μη θυμόμαστε τις δραστηριότητες κάθε ημέρας.
Τι διαπίστωσαν οι επιστήμονες
Από τα αποτελέσματα της μελέτης διαπιστώθηκε ότι το συναισθηματικό περιεχόμενο, ο χρόνος που έχει περάσει από την εμπειρία και τα αντιληπτικά χαρακτηριστικά της μνήμης παίζουν καθοριστικό ρόλο στο αν θυμόμαστε τις λεπτομέρειες ενός γεγονότος.
«Προηγούμενες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι αυτές οι αξέχαστες εμπειρίες για ένα άτομο είναι πολύ πιθανό να είναι αξέχαστες και για ένα άλλο άτομο, όπως πάρτι γενεθλίων, θάνατοι αγαπημένων προσώπων και πολλά άλλα», ανέφερε στο newsweek η καθηγήτρια Stephanie Leal.
Και πρόσθεσε πως «Αυτές είναι συχνά θετικές ή αρνητικές εμπειρίες. Αυτή η γνώση μας βοήθησε να σχεδιάσουμε ερευνητικές μελέτες που εξετάζουν την απόδοση της μνήμης».
Η ερευνήτρια Fernanda Morales-Calva τόνισε πως «Συχνά πιστεύουμε ότι οι συναισθηματικές αναμνήσεις απομνημονεύονται καλύτερα, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν συμβιβασμοί μεταξύ της ουσίας και της λεπτομέρειας, όπου τα κεντρικά χαρακτηριστικά της μνήμης ενισχύονται, ενώ οι λεπτομέρειες μπορεί να ξεχαστούν».
Ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν θυμόμαστε όλα όσα βιώνουμε είναι ότι ο εγκέφαλός μας έχει περιορισμένη χωρητικότητα.
«Ο εγκέφαλός μας δεν μπορεί να θυμάται όλα όσα βιώνουμε και έτσι πρέπει να κάνουμε μια επιλεκτική λήθη για πληροφορίες που δεν είναι τόσο σημαντικές».
«Αυτή η μελέτη μας βοηθά να κατανοήσουμε γιατί θυμόμαστε αυτά που θυμόμαστε» ανέφερε η Leal.