Στην εφηβική ηλικία πολύς κόσμος υιοθετεί σαρκαστικές απαντήσεις ως αθώα ή «χαβαλετζίδικη» αντίδραση. Ωστόσο, ειδικοί αποκαλύπτουν ότι μια κοινή φράση —φαινομενικά ασήμαντη— μπορεί να απομακρύνει τους ανθρώπους από εσάς, να αλλάξει τη συμπεριφορά τους απέναντί σας και να διαλύσει την εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό σας. Αυτή η επιπόλαιη αντίδραση έχει τη δύναμη να καταστρέψει ακόμη και τις πιο μακροχρόνιες και δυνατές φιλίες. Συνεχίστε να διαβάζετε για να μάθετε γιατί τις καταστρέφει και με τι να την αντικαταστήσετε.
Μήπως έχετε τοξική θετικότητα; Κάντε το τεστ που το αποκαλύπτει
Πώς μία χαλαρή και «αυτοματοποιημένη» απάντηση γίνεται ο Νο1 λόγος που καταστρέφονται φιλίες και σχέσεις
Μερικές φορές, η πιο μικρή απάντηση μπορεί να προκαλέσει το πιο βαθύ τραύμα. Αυτό που φαίνεται ως επιπόλαιη απάντηση εκείνη τη στιγμή μπορεί να παγώσει αμέσως μία συζήτηση, αφήνοντας και τις δύο πλευρές να νιώθουν πληγωμένες και προδομένες. Με τον καιρό, αυτά τα μικρά κομμάτια απόρριψης συσσωρεύονται, διαβρώνουν την εμπιστοσύνη και την καλή θέληση πιο γρήγορα από οποιαδήποτε μεγάλη σύγκρουση. Ας δούμε γιατί αυτή η συνηθισμένη φράση γίνεται αιτία διακοπής μιας επαφής, με τι να την αντικαταστήσετε και πώς να διατηρήσετε τις σχέσεις που θεωρείτε πολύτιμες, υγιείς.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που αλλάζουν μια σχέση, σύμφωνα με έρευνες
Οι ανθρώπινες σχέσεις διαμορφώνονται από μια σύνθετη αλληλεπίδραση ατομικών χαρακτηριστικών, καθημερινών συμπεριφορών και ευρύτερων κοινωνικών πλαισίων. Πρόσφατα εμπειρικά δεδομένα έχουν εντοπίσει πώς τα στυλ προσκόλλησης, τα μοτίβα επικοινωνίας, οι διαδικασίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης και οι κοινωνικές συνδέσεις επηρεάζουν από κοινού την ικανοποίηση από τις σχέσεις, τη σταθερότητα και την ευημερία.
- Στυλ προσκόλλησης – Μελέτη του 2024 δείχνει ότι η ασφαλής έναντι της αγχώδους προσκόλλησης προβλέπει μεγαλύτερη ικανοποίηση και σταθερότητα στις ρομαντικές σχέσεις, με τα άτομα με ασφαλή προσκόλληση να αναφέρουν καλύτερη επίλυση συγκρούσεων και συναισθηματική υποστήριξη.
- Phubbing – Άλλη μελέτη του 2024 συμπεραίνει ότι η απόσπαση της προσοχής λόγω κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια προσωπικών αλληλεπιδράσεων υπονομεύει την οικειότητα και αυξάνει τη σύγκρουση, οδηγώντας σε χαμηλότερη ποιότητα σχέσης και αυξημένα αισθήματα παραμέλησης.
- Δυαδική εμπιστοσύνη – Μελέτη του 2023 δείχνει ότι πρώιμες εμπειρίες προσκόλλησης σε συνδυασμό με συνεπείς, αξιόπιστες συμπεριφορές (π.χ. διατήρηση μικρών υποσχέσεων) ενισχύουν την εμπιστοσύνη, η οποία με τη σειρά της προβλέπει ευημερία στις σχέσεις και ανθεκτικότητα στο στρες.
- Κοινωνικοποίηση και απομόνωση – Τέλος, σύμφωνα με έκθεση του 2023, η μοναξιά αναγνωρίζεται ως παγκόσμια απειλή για την υγεία, μειώνοντας τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική υγεία. Η Επιτροπή του ΠΟΥ για την Κοινωνική Σύνδεση στις 15 Νοεμβρίου 2023 καλεί σε πολιτικές και κοινοτικές παρεμβάσεις για την αναδόμηση ουσιαστικών δεσμών.
Πώς μπορεί αυτή η μία φράση να υπονομεύσει τις κοινωνικές επαφές σας
Όταν η ειδικός στις φιλίες και best-seller συγγραφέας Shari Leid οδήγησε στο πανεπιστήμιο με ένα Mazda 323 που είχε πινακίδα η οποία έγραφε «ό,τι πεις», δεν σκέφτηκε τίποτα για αυτή την συνηθισμένη και αδιάφορη φράση. Δεκαετίες έρευνας και συμβουλευτικής αργότερα, όμως, έχει καταλήξει να βλέπει το «ό,τι πεις» ως κάτι υπερβολικά διαβρωτικό: μία φράση που μπορεί να καταστρέψει ακόμη και τον πιο ισχυρό δεσμό. Σήμερα, λέει η Leid σύμφωνα με το Time ότι έχει μάθει να συγκρατεί τον εαυτό της από το να ξεστομίσει αυτή τη φράση—απόδειξη ότι η προσεκτική επιλογή λέξεων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση υγιών, μακροχρόνιων σχέσεων.
Οι 8 λόγοι που τα αδέλφια αποξενώνονται μεγαλώνοντας και πώς να το αποτρέψετε
Το πρόβλημα με το «ό,τι πεις»
Το «ό,τι πεις» είναι μία «λέξη που προκαλεί καβγά», λέει η ειδικός στις φιλίες. Δεν είναι μόνο ανώριμη—είναι αδύνατον να αγνοηθεί. «Οι άνθρωποι σταματούν και την προσέχουν», εξηγεί. «Είναι απορριπτική, και υπάρχει κάτι που φαίνεται προσβλητικό όταν τη λέμε».
Με το να απορρίπτετε μία συζήτηση με αυτή τη μία λέξη, αμέσως:
- σταματάτε κάθε πιθανότητα για διάλογο,
- δείχνετε αδιαφορία ή έλλειψη σεβασμού,
- επιβάλλετε μία ιεραρχία που ακυρώνει την άποψη του άλλου,
- και προκαλείτε μια ενστικτώδη αντίδραση στον συνομιλητή, που μπορεί να νιώσει «σαν να τον έχετε χαστουκίσει».
«Το ‘ό,τι πεις’ είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος διαφυγής—δεν συνεχίζει τη συζήτηση. Είναι σχεδόν σαν να λέτε ‘σκάσε’. Πού να πάει αυτή η συζήτηση μετά;» Με τα δικά της λόγια, «Είναι ένα πολύ εγωιστικό πράγμα να πείτε. Δείχνετε ότι ‘δεν σας νοιάζουν τα συναισθήματά του άλλου’. Κόβετε κάποιον απότομα. Είναι σαν να λέτε, ‘Πες την άποψή σου, αλλά δεν έχει σημασία’». Αντί να ξεστομίσετε αυτή την απορριπτική απάντηση, το να σταματήσετε για λίγο και να επιλέξετε μία πιο προσεκτική απάντηση μπορεί να κρατήσει ζωντανή τόσο τη συζήτηση όσο και τη σύνδεση.
Τι να πείτε αντί για το «ό,τι πεις»
Δοκιμάστε να πείτε «Δεν μπορώ να μιλήσω γι’ αυτό το θέμα αυτή τη στιγμή», λέει η ειδικός και δείχνει πώς μερικά απλά βήματα μπορούν να αποφορτίσουν την ένταση και να διατηρήσουν τον σεβασμό σε δύσκολες στιγμές. Η χρήση φράσεων όπως «Χρειάζομαι λίγο χρόνο» σας επιτρέπει να:
- κερδίσετε χρόνο για να ηρεμήσετε πριν απαντήσετε,
- αποφύγετε να πείτε κάτι που θα μετανιώσετε,
- και να διατηρήσετε τον έλεγχο του τόνου της συζήτησης.
Το να μάθετε να σταματάτε δεν είναι πάντα ενστικτώδες—είναι μία δεξιότητα που ενισχύεται με την εξάσκηση. Με τον καιρό, θα διαπιστώσετε ότι μπορείτε να:
- απαντάτε πιο ήρεμα αντί να αντιδράτε απορριπτικά,
- επιστρέφετε στη συζήτηση με αυτοπεποίθηση στα λόγια σας,
- και να ξαναχτίζετε την εμπιστοσύνη πιο γρήγορα μετά από μία διαφωνία.
Παθητική επιθετικότητα: 7 συμπεριφορές που δείχνουν ότι κάποιος είναι μνησίκακος
Και να θυμάστε, η παύση ωφελεί και τις δύο πλευρές. Λίγος χώρος μπορεί να βοηθήσει και τον συνομιλητή σας να ξαναβρεί την ισορροπία του, αποτρέποντας την κλιμάκωση. Τελικά, η τέχνη της παύσης είναι το κλειδί για να μείνετε συνδεδεμένοι—ακόμη και όταν τα συναισθήματα είναι έντονα.
Πηγές: Time, KUEY, SpringerNature, Frontiers, WHO