Καρκίνος του πνεύμονα
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια ασθένεια που προκαλείται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων στους πνεύμονες. Τα κύτταρα διαιρούνται και δημιουργούν περισσότερα αντίγραφα του εαυτού τους ως μέρος της φυσιολογικής τους λειτουργίας. Ωστόσο, μερικές φορές υφίστανται μεταλλάξεις που τα κάνουν να συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, όταν δεν θα έπρεπε. Τα κατεστραμμένα κύτταρα που διαιρέθηκαν ανεξέλεγκτα δημιουργούν όγκους, οι οποίοι τελικά εμποδίζουν την σωστή λειτουργία των οργάνων.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο όρος για τους καρκίνους που ξεκινούν στους πνεύμονές σας – συνήθως στο βρογχικό σύστημα. Οι καρκίνοι που ξεκινούν σε άλλα σημεία και μετακινούνται στους πνεύμονές σας συνήθως ονομάζονται ανάλογα με το σημείο εκκίνησής τους.
Τύποι
Υπάρχουν πολλοί καρκίνοι που επηρεάζουν τους πνεύμονες, αλλά συνήθως χρησιμοποιούμε τον όρο «καρκίνος του πνεύμονα» για δύο κύριους τύπους:
Μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ)
Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου του πνεύμονα. Αποτελεί πάνω από το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Συνήθεις τύποι περιλαμβάνουν το αδενοκαρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΚΚΠ)
Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΚΚΠ) αναπτύσσεται πιο γρήγορα και είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί από τον ΜΜΚΠ. Συχνά εντοπίζεται ως ένας σχετικά μικρός όγκος στον πνεύμονα που έχει ήδη εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματός σας. Ένας συνηθισμένος τύπος ΜΚΚΠ, είναι το μικροκυτταρικό καρκίνωμα.
Άλλοι τύποι καρκίνου στους πνεύμονες
Άλλοι τύποι καρκίνου μπορούν να ξεκινήσουν μέσα ή γύρω από τους πνεύμονές σας, συμπεριλαμβανομένων των λεμφωμάτων (καρκίνος στους λεμφαδένες σας), σαρκωμάτων (καρκίνος στα οστά ή τους μαλακούς ιστούς) και του μεσοθηλιώματος (καρκίνος στην μεμβράνη των πνευμόνων σας). Αυτά αντιμετωπίζονται διαφορετικά και συνήθως δεν αναφέρονται ως καρκίνος του πνεύμονα.
Συμπτώματα
Τα περισσότερα συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα μοιάζουν με άλλες, λιγότερο σοβαρές ασθένειες. Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα μέχρι να προχωρήσει η ασθένεια. Μερικά από τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- βήχας
- δύσπνοια
- Συριγμοί
- πόνος στο στήθος
- Αιμόπτυση
- Βραχνάδα φωνής
- απώλεια βάρους
- Απώλεια όρεξης
- κόπωση
- Πόνος στον ώμο
- Πρήξιμο στο πρόσωπο, στον λαιμό, στα χέρια ή στο άνω τμήμα του στήθους (σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας)
- Μικρή κόρη ματιού και πεσμένο βλέφαρο στο ένα μάτι με ελάχιστο ή καθόλου ιδρώτα από αυτή την πλευρά του προσώπου σας (σύνδρομο Horner)
Διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα μπορεί να είναι μια διαδικασία πολλών βημάτων. Η πρώτη επίσκεψη σε γιατρό περιλαμβάνει συνήθως την ακρόαση των συμπτωμάτων σας, ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και τη διενέργεια σωματικής εξέτασης (όπως ακρόαση της καρδιάς και των πνευμόνων σας). Επειδή τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα μοιάζουν με αυτά πιο συνηθισμένων νοσημάτων, ο γιατρός μπορεί να ξεκινήσει με εξετάσεις αίματος και ακτινογραφία θώρακος.
Εάν ο γιατρός υποψιαστεί ότι μπορεί να έχετε καρκίνο του πνεύμονα, τα επόμενα βήματα στη διάγνωση θα περιλαμβάνουν συνήθως περισσότερες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική τομογραφία (CT scan) και στη συνέχεια βιοψία.
Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν τη χρήση PET/CT scan για να δει αν έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος και εξετάσεις καρκινικού ιστού από βιοψία για να καθοριστεί η καλύτερη θεραπευτική επιλογή.
Παράγοντες κινδύνου
Ενώ υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, το κάπνισμα οποιουδήποτε προϊόντος καπνού, συμπεριλαμβανομένων των τσιγάρων, των πούρων ή του πίπας, αποτελεί τον μεγαλύτερο μεμονωμένο παράγοντα κινδύνου. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι το 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα σχετίζεται με το κάπνισμα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:- Έκθεση στο παθητικό κάπνισμα
- Έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, το ραδόνιο, ο αμίαντος, το ουράνιο, τα καυσαέρια ντίζελ, η πυρίτιδα, τα προϊόντα άνθρακα και άλλες.
- Προηγούμενες ακτινοβολίες στον θώρακα (για παράδειγμα, για καρκίνο του μαστού ή λέμφωμα).
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα.
Θεραπεία
Οι θεραπείες για τον καρκίνο του πνεύμονα έχουν ως στόχο να θεραπεύσουν τον καρκίνο ή να επιβραδύνουν την ανάπτυξή του. Οι θεραπείες μπορούν να αφαιρέσουν καρκινικά κύτταρα, να βοηθήσουν στην καταστροφή τους ή να τα εμποδίσουν να πολλαπλασιαστούν, ή ακόμα και να “δείξουν” στο ανοσοποιητικό σας σύστημα πως να τα καταπολεμήσει. Ορισμένες θεραπείες χρησιμοποιούνται επίσης για τη μείωση των συμπτωμάτων και την ανακούφιση από τον πόνο. Η κατάλληλη θεραπεία, εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου του πνεύμονα, τη θέση του όγκου, το πόσο έχει εξαπλωθεί και πολλούς άλλους παράγοντες.
Οι κυριότερες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Χειρουργείο
- Θεραπεία με ραδιοσυχνότητες
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία
- Στοχευμένη θεραπεία με φάρμακα
- Ανοσοθεραπεία
Πρόγνωση
Το ποσοστό επιβίωσης στον καρκίνο του πνεύμονα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο εξάπλωσης του καρκίνου κατά τη διάγνωση, την ανταπόκρισή του στη θεραπεία, τη γενική σας υγεία και άλλους παράγοντες.
Για παράδειγμα, για μικρούς όγκους που δεν έχουν εξαπλωθεί στους λεμφαδένες, τα ποσοστά επιβίωσης είναι 90% για όγκους μικρότερους του 1 cm, 85% για όγκους μεταξύ 1 και 2 cm και 80% για όγκους μεταξύ 2 και 3 cm.
Στάδια
Κάθε στάδιο έχει διάφορους συνδυασμούς μεγέθους και εξάπλωσης που μπορούν να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Για παράδειγμα, ο πρωτογενής όγκος σε έναν καρκίνο σταδίου III μπορεί να είναι μικρότερος από ό,τι σε έναν καρκίνο σταδίου II, αλλά άλλοι παράγοντες τον τοποθετούν σε πιο προχωρημένο στάδιο. Η γενική σταδιοποίηση για τον καρκίνο του πνεύμονα είναι:
-
Στάδιο 0: Ο καρκίνος βρίσκεται στη μεμβράνη του πνεύμονα ή των βρόγχων. Δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του πνεύμονα ή έξω από τον πνεύμονα.
-
Στάδιο I: Ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί έξω από τον πνεύμονα.
-
Στάδιο II: Ο καρκίνος είναι μεγαλύτερος από τον καρκίνο σταδίου I, έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες μέσα στον πνεύμονα ή υπάρχει περισσότερος από ένας όγκος στον ίδιο λοβό του πνεύμονα.
-
Στάδιο III: Ο καρκίνος είναι μεγαλύτερος από τον καρκίνο σταδίου II, έχει εξαπλωθεί σε κοντινούς λεμφαδένες ή υπάρχει περισσότερος από ένας όγκος σε διαφορετικό λοβό του ίδιου πνεύμονα.
-
Στάδιο IV: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στον άλλο πνεύμονα, στο υγρό γύρω από τον πνεύμονα, στο υγρό γύρω από την καρδιά ή σε απομακρυσμένα όργανα.
Αιτίες
Ο καρκίνος του πνεύμονα προκαλείται από κύτταρα που συνεχίζουν να διαιρούνται ακόμα και όταν δεν θα έπρεπε. Ενώ ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός είναι μια φυσιολογική διαδικασία, όλα τα κύτταρα διαθέτουν έναν ενσωματωμένο “διακόπτη” που τα εμποδίζει να διαιρούνται σε περισσότερα κύτταρα ή τα οδηγεί σε απόπτωση (κυτταρικό θάνατο) όταν χρειαστεί. Αυτός ο “διακόπτης” διακόπτει τη λειτουργία του, όταν ένα κύτταρο έχει διαιρεθεί πάρα πολλές φορές ή έχει υποστεί πάρα πολλές μεταλλάξεις.
Τα καρκινικά κύτταρα είναι φυσιολογικά κύτταρα του σώματός σας που έχουν υποστεί μεταλλάξεις οι οποίες απενεργοποιούν τον “διακόπτη”. Τα κύτταρα συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και παρεμβαίνουν στη λειτουργία των φυσιολογικών κυττάρων . Τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος ή στους λεμφαδένες και να μετακινηθούν σε άλλα σημεία του σώματός , εξαπλώνοντας τη βλάβη.
Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι προκαλεί τις αλλαγές που οδηγούν στην ανάπτυξη καρκίνου σε ορισμένα άτομα και όχι σε άλλα, αλλά ορισμένοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο βλάβης στα κύτταρα, η οποία τελικά μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα.
- δασδαδα
Πρόληψη
Επειδή δεν γνωρίζουμε με ασφάλεια τι προκαλεί τον καρκίνο του πνεύμονα, τα μόνα μέτρα επικεντρώνονται στη μείωση του κινδύνου σας. Μερικοί τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο περιλαμβάνουν:
- Μην καπνίζετε ή κόψτε το κάπνισμα αν το κάνετε. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα αρχίζει να μειώνεται μέσα σε πέντε χρόνια από τη διακοπή.
- Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα και άλλες ουσίες που μπορούν να βλάψουν τους πνεύμονές σας.
- Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή και διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Μερικές μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου.
- Κάντε εξετάσεις για καρκίνο του πνεύμονα εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.