Οι θρόμβοι είναι μια φυσιολογική βιολογική αντίδραση σε έναν τραυματισμό. Βοηθούν στο «σφράγισμα» ενός κατεστραμμένου αιμοφόρου αγγείου για να αποτρέψουν την υπερβολική αιμορραγία. Οι θρόμβοι, συνήθως διασπώνται και διαλύονται στην κυκλοφορία του αίματος με την πάροδο του χρόνου.
Η θρόμβωση είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται όταν ένας θρόμβος αναπτύσσεται μέσα σε ένα αιμοφόρο αγγείο και παραμένει εκεί. Αυτό παρεμποδίζει τη ροή του αίματος μέσω του αγγείου.
Το έμβολο είναι ένα κομμάτι του θρόμβου που αποσπάται από αυτόν και μετακινείται μέσω του αιμοφόρου αγγείου σε άλλα μέρη του σώματος. Παγκοσμίως, περίπου 1 στους 4 ανθρώπους πεθαίνουν από παθήσεις που σχετίζονται ή προκαλούνται από θρομβώσεις, σύμφωνα με την Διεθνή Εταιρεία Θρομβώσεων και Αιμόστασης.
Κάθε χρόνο, η θρόμβωση επηρεάζει περίπου 900.000 ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες και προκαλεί περίπου 100.000 θανάτους.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι θρομβώσεων. Η αρτηριακή και η φλεβική.
1. Αρτηριακή θρόμβωση
Στην αρτηριακή θρόμβωση, ο θρόμβος αναπτύσσεται μέσα σε μια αρτηρία. Οι αρτηρίες, είναι αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά σε άλλες περιοχές του σώματος.
Οι περιπτώσεις αρτηριακής θρόμβωσης μπορεί να είναι ασήμαντες ή σοβαρές, ανάλογα με το μέγεθος του θρόμβου και την αρτηρία στην οποία αναπτύσσεται.
Ένας θρόμβος που αναπτύσσεται σε ένα αιμοφόρο αγγείο που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό, ενώ θρόμβος που αναπτύσσεται σε ένα αιμοφόρο αγγείο της καρδιάς μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή.
2. Φλεβική θρόμβωση
Στη φλεβική θρόμβωση, ο θρόμβος αναπτύσσεται μέσα σε μια φλέβα. Οι φλέβες είναι αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα πίσω στην καρδιά. Η φλεβική θρομβοεμβολή (VTE) είναι ένας ευρύτερος όρος που περιγράφει τους θρόμβους αίματος στις φλέβες.
Υπάρχουν δύο υπότυποι: H εν τω βάθει φλεβική θρομβώση (DVT) και η πνευμονική εμβολή (PE).
Τα συμπτώματα της θρόμβωσης εξαρτώνται από το μέγεθος του θρόμβου, την τοποθεσία που σχηματίζεται και τις επιπλοκές που προκαλεί.
Μία απόφραξη είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε πολύ μικρά αιμοφόρα αγγεία, ειδικά στους πνεύμονες, στον εγκέφαλο και πιο κάτω στα πόδια και τα χέρια. Ανάλογα με την τοποθεσία που σχηματίζεται ο θρόμβος τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
1. Πνεύμονες (πνευμονική εμβολή)
2. Εγκέφαλος ή λαιμός [παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (TIA) ή εγκεφαλικό επεισόδιο]
3. Καρδιά (καρδιακή προσβολή)
4. Κοιλιά (μεσεντερική ισχαιμία)
5. Θρόμβος σε αρτηρία στο χέρι ή στο πόδι
Θρόμβος σε φλέβα στο χέρι ή στο πόδι
Εάν ο γιατρός υποψιάζεται την ύπαρξη θρόμβωσης, μπορεί να συνταγογραφήσει τις ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις:
Οι πιο κοινή και αποτελεσματική θεραπεία για τις θρομβώσεις είναι τα αντιπηκτικά. Αυτά βοηθούν στην πρόληψη του σχηματισμού νέων θρόμβων.
Συνήθως, ο ασθενής λαμβάνει ενέσιμα αντιπηκτικά, όπως ηπαρίνη ή ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους. Αυτά τα φάρμακα αρχίζουν να λειτουργούν μέσα σε λίγες ώρες.
Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ένα άτομο με θρόμβωση μπορεί να λάβει φάρμακα που ονομάζονται ενεργοποιητές του πλασμινογόνου. Προωθούν την παραγωγή του ενζύμου πλασμίνη, το οποίο εμπλέκεται στη διάλυση των θρόμβων.
Τα άτομα που δεν μπορούν να λάβουν αντιπηκτική αγωγή, μπορεί να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για να τοποθετηθεί ένα φίλτρο μέσα στην κάτω κοίλη φλέβα. Το φίλτρο αποτρέπει τη μετακίνηση τυχόν θρόμβων στην καρδιά και τους πνεύμονες.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να συστήσει τη χρήση κάλτσων συμπίεσης, για να ενισχυθεί η ροή του αίματος και να μειωθεί ο κίνδυνος μακροχρόνιων επιπλοκών από τη θρομβώση.
Η πρόγνωση μίας θρόμβωσης, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
Ένας θρόμβος που παραμένει σε ένα σημείο, είναι είναι συνήθως λιγότερο επικίνδυνος από έναν θρόμβο που ταξιδεύει στο αίμα. Η πρόγνωση μπορεί να γίνει χειρότερη, εάν ο θρόμβος καταλήξει σε ένα κρίσιμο όργανο όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος ή οι πνεύμονες.
Η βέλτιστη ροή του αίματος εξαρτάται από μια ισορροπία ή «ομοιόσταση» μεταξύ των παρακάτω συστατικών του αίματος:
Ένας θρόμβος μπορεί να αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα μιας ανισορροπίας σε αυτά τα συστατικά. Ή μπορεί να προκύψει από προβλήματα που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία.
Ένας θρόμβος μπορεί επίσης να αναπτυχθεί όταν η ροή του αίματος επιβραδύνεται σημαντικά λόγω μεγάλης περιόδου ακινησίας.
Μερικές άλλες πιθανές αιτίες εμφάνισης θρόμβων περιλαμβάνουν:
Ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει πολλές καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης πολύ πριν σχηματιστούν θρόμβοι και να προσφέρει κάποιες προληπτικές συμβουλές όπως:
