Κάποιοι περιμένουν τη μέρα των γενεθλίων τους με ανυπομονησία και άλλοι με έναν κόμπο στο στομάχι. Κανείς, όμως, δεν φαντάζεται ότι μπορεί να είναι και η τελευταία του. Το «φαινόμενο των γενεθλίων» είναι ένα στατιστικό που έρχεται να ρίξει σκιά σε αυτή τη φαινομενικά ευτυχισμένη μέρα. Τι κρύβεται πίσω από αυτήν την παράξενη -και κάπως ζοφερή- σύμπτωση; Οι επιστήμονες έχουν κάποιες απαντήσεις.
Το τεστ του ενός λεπτού που δείχνει αν κινδυνεύετε από πρόωρο θάνατο – Πώς να το κάνετε στο σπίτι
Τι είναι το «φαινόμενο των γενεθλίων» και πόσο αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου
Όταν πλησιάζει η μέρα των γενεθλίων μας, συχνά αισθανόμαστε διχασμένοι ανάμεσα στο να γιορτάσουμε έναν ακόμη χρόνο σοφίας και στο να φοβόμαστε την πορεία του χρόνου. Αλλά το «φαινόμενο των γενεθλίων» προσθέτει μια περίεργη ανατροπή σε αυτόν τον εορτασμό.
Το φαινόμενο των γενεθλίων είναι ένα στατιστικό φαινόμενο, σύμφωνα με το οποίο η πιθανότητα θανάτου ενός ατόμου είναι υψηλότερη την ημέρα των γενεθλίων του ή κοντά σε αυτήν.
Αυτή η κάπως ζοφερή ανακάλυψη έχει επικυρωθεί από διάφορες μελέτες, όπως μια ελβετική μελέτη του 2012, η οποία εντόπισε αύξηση 13,8% στον αριθμό των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω που πεθαίνουν στα γενέθλιά τους, σε σύγκριση με άλλες ημέρες. Ομοίως, μια μελέτη του 2015 στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι, κατά μέσο όρο, ο κίνδυνος θανάτου στα γενέθλιά σας είναι 6,7% υψηλότερος.
Γιατί συμβαίνει το «φαινόμενο των γενεθλίων»; Πιθανές θεωρίες
Πρώτον, τα γενέθλια συχνά οδηγούν σε υπερβολικούς εορτασμούς με υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Αυτό μπορεί να αυξήσει την επικίνδυνη συμπεριφορά και την κακή λήψη αποφάσεων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα ατυχήματα και περιστατικά οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ.
«Πέθανα για τρία λεπτά και επέστρεψα στη ζωή» – Τι είδε και τι ένιωσε ο 31χρονος
Για ορισμένα άτομα που παλεύουν με ανίατες ασθένειες, τα γενέθλια χρησιμεύουν ως ένα σημαντικό ορόσημο που προσπαθούν να επιδιώξουν. Μια θεωρία είναι ότι είναι σε θέση να συγκεντρώσουν τη δύναμη να φτάσουν σε ένα ακόμη κερί στην τούρτα, πριν αφεθούν στον θάνατο.
Τα γενέθλια μπορούν επίσης να προκαλέσουν ενδοσκόπηση και μερικές φορές να οδηγήσουν στη «μελαγχολία των γενεθλίων», που χαρακτηρίζεται από θλίψη ή κατάθλιψη. Αυτά τα συναισθήματα συχνά πηγάζουν από ανεκπλήρωτες προσδοκίες, σκέψεις για τη γήρανση, μοναξιά και άγχος.
Δυστυχώς, αυτά τα συναισθήματα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αυτοκτονίας, όπως διαπιστώθηκε από μια ιαπωνική μελέτη του 2016 που έδειξε ότι η πιθανότητα αυτοκτονίας των ανθρώπων στα γενέθλιά τους ήταν 50% υψηλότερη από ό,τι σε άλλες ημέρες.
Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι τα αρχεία καταγραφής θανάτων μπορεί να περιέχουν ανακρίβειες, με ορισμένα άτομα να έχουν καταγραφεί λανθασμένα ως άτομα με τις ίδιες ημερομηνίες γέννησης και θανάτου. Ωστόσο, αυτά τα σφάλματα είναι απίθανο να διαστρεβλώσουν σημαντικά τα αποτελέσματα στον βαθμό που παρατηρήθηκε.
Πατέρας τριών παιδιών πέθανε από «υπερβολική κατανάλωση νερού»: Πόσο μπορούμε να πίνουμε;
Το φαινόμενο των γενεθλίων είναι κάτι σύνθετο και δεν έχει ακόμη κατανοηθεί πλήρως. Ενδεχομένως θα μπορούσε να επηρεαστεί από έναν συνδυασμό όλων των παραγόντων που αναφέρθηκαν παραπάνω και ίσως και περισσότερων. Έτσι, όταν έρθουν τα γενέθλιά σας, σβήστε τα κεράκια χωρίς δεύτερη σκέψη, αλλά ίσως παραλείψτε το επιπλέον σφηνάκι τεκίλα.
Πηγές: BBC Science Focus, Cambridge Assessment Network, Annals of Epidemiology, Social Science & Medicine(1), Social Science & Medicine(2)