Θέλετε να μάθετε ποια πρώιμα σημάδια μπορεί να υποδεικνύουν μια σπάνια μορφή άνοιας που πλήττει ακόμη και νέους ανθρώπους; Η περίπτωση της 31χρονης Gemma Illingworth από το Μάντσεστερ συγκλονίζει.
Το αντιαισθητικό πρόβλημα στα πόδια που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας κατά 25%
Η άνοια μπορεί να έρθει και νωρίτερα – Η ιστορία της 31χρονης Gemma Illingworth
Η άνοια μπορεί να ξεκινήσει και πριν τα 65, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Wiley. Περιλαμβάνει διάφορους τύπους, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η μετωποκροταφική άνοια, η αγγειακή άνοια, καθώς και άνοιες που σχετίζονται με γενετικούς, μεταβολικούς ή δευτερογενείς παράγοντες, όπως η κατάχρηση αλκοόλ, οι τραυματισμοί εγκεφάλου και οι λοιμώξεις. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι γνωστικά, ψυχιατρικά ή νευρολογικά, γεγονός που συχνά οδηγεί σε καθυστερημένη διάγνωση, καθώς μπορεί να συγχέονται με ψυχιατρικές διαταραχές.
Μια έντονα ανεξάρτητη νεαρή γυναίκα πέθανε μετά από μια «σπαρακτική» διάγνωση άνοιας που θα μπορούσε να είχε εντοπιστεί ήδη από την παιδική ηλικία.
Η Gemma Illingworth, από το Manchester, που περιγράφεται από τα αδέρφια της ως «αφελής», αντιμετώπιζε πάντοτε δυσκολίες με την όραση, τον συντονισμό και την ανάγνωση της ώρας από μικρή ηλικία.
Ωστόσο, μόλις στα 28 της αποκαλύφθηκε η καταστροφική αιτία: μια σπάνια μορφή άνοιας που ονομάζεται οπίσθια φλοιώδης ατροφία (PCA).
Αυτή η μορφή της νόσου που καταστρέφει τη μνήμη επηρεάζει την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την οπτική επεξεργασία.
Μέσα σε λίγους μήνες από τη διάγνωσή της το 2021, η κατάσταση της Gemma επιδεινώθηκε ραγδαία, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής της μέχρι που δεν μπορούσε πλέον να λειτουργήσει ανεξάρτητα.
Η αδερφή της, Jess, 29 ετών, δήλωσε:
«Ίσως να ήμασταν κάπως σε άρνηση, δεν ξέρω ακριβώς, αλλά ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μας ότι ήταν στην πραγματικότητα άρρωστη. Απλώς θεωρούσαμε πως χρειαζόταν λίγη περισσότερη υποστήριξη».
«Δεν υπήρχαν αρκετά εμφανή σημάδια για να σκεφτείς ότι είχε μια τόσο φρικτή ασθένεια», πρόσθεσε.
Κάντε το τεστ για να μάθετε τη βιολογική σας ηλικία – Πότε συνδέεται με κίνδυνο άνοιας
Από την «κανονική» ζωή στη μάχη με την ασθένεια
Πριν επιδεινωθεί η κατάστασή της, η Gemma ζούσε μια «κανονική» ζωή και σπούδασε στο Leeds College of Art πριν μετακομίσει στο London Metropolitan University.
Αν και τα σημάδια της πάθησης υπήρχαν από την παιδική της ηλικία, ήταν μόνο κατά τη διάρκεια της καραντίνας του Covid το 2020 που άρχισε να παρατηρεί επιδείνωση στην όρασή της.
Στα τέλη εκείνου του έτους απομακρύνθηκε από τη δουλειά λόγω άγχους και κατάθλιψης και τελικά σταμάτησε εντελώς να εργάζεται εξαιτίας συνεχιζόμενων προβλημάτων με την όραση και τη διάθεσή της.
Παρά ταύτα, συνέχισε να ζει ανεξάρτητα, μακριά από το σπίτι.
Ωστόσο, χρειαζόταν όλο και περισσότερη υποστήριξη από φίλους και συγγενείς για βασικές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το να ντύνεται ή να πηγαίνει στην ώρα της στα ραντεβού.
10 βήματα για να προστατεύσουμε τον εγκέφαλο μας – Το ένα αφορά το κούρεμα του γκαζόν
Ο αδερφός της, Ben, 34 ετών, ανέφερε: «Η Gemma δεν καταλάβαινε πλήρως τι συνέβαινε και πίστευε ότι μπορούσε να ζήσει μια φυσιολογική ζωή αλλά δεν μπορούσε… πριν το καταλάβουμε, δεν μπορούσε πλέον να ζήσει χωρίς βοήθεια».
Η μητέρα της Gemma, Susie Illingworth, την επισκεπτόταν τακτικά για να ελέγχει αν ο φούρνος και το ο θερμοσίφωνας ήταν σβηστοί και αν τα ρούχα της ήταν φορεμένα σωστά.
Σε αυτό το σημείο, η Gemma άρχισε να καλεί τη μητέρα της μέχρι και 20 φορές την ημέρα για υποστήριξη.
Τελικά, η Gemma αναγκάστηκε να επιστρέψει στο πατρικό της, καθώς δεν μπορούσε πλέον να εκτελέσει βασικές καθημερινές δραστηριότητες όπως το στρώσιμο του κρεβατιού, το ντύσιμο και η διατήρηση των κοινωνικών της υποχρεώσεων.
Όταν η Gemma δεν έδειχνε κανένα σημάδι βελτίωσης, υποβλήθηκε σε εγκεφαλική απεικόνιση τον Απρίλιο του 2021, η οποία αποκάλυψε ότι κάτι ήταν «πολύ λάθος» με τον εγκέφαλό της.
«Είμαι νευρολόγος – Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο άνοιας» – Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά
Η επιδείνωση της υγείας της και η δυσκολία στη διάγνωση
Αρχικά, οι γιατροί πίστεψαν ότι τα συμπτώματά της οφείλονταν σε όγκο στον εγκέφαλο, αλλά περαιτέρω απεικονίσεις και εξετάσεις εγκεφαλονωτιαίου υγρού στο University College London οδήγησαν σε διάγνωση άνοιας.
Η Gemma έλαβε τελικά ειδική διάγνωση για PCA, τον Νοέμβριο του 2021.
Η αδερφή της ανέφερε ότι η οικογένεια είχε «συντριβεί» από τη διάγνωση, αλλά η Gemma ήταν «ενθουσιασμένη», επειδή πίστευε ότι η διάγνωση θα οδηγούσε σε θεραπεία.
«Δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε, αλλά αυτό ήταν προφανώς μια ευλογία μεταμφιεσμένη», τόνισε η Jess.
Μετά τη διάγνωση, η κατάσταση της Gemma επιδεινώθηκε σταδιακά, μέχρι που δεν μπορούσε να φάει, να καταπιεί, να μιλήσει ή να περπατήσει.
Ωστόσο, δεν νοσηλεύτηκε ποτέ και φροντιζόταν στο σπίτι από την οικογένειά της.
«Μέχρι το τέλος, υπήρχαν μέρη του εαυτού της που κατά κάποιο τρόπο παρέμεναν… μπορούσες να περάσεις πολλές δύσκολες ώρες, αλλά μπορούσες ακόμη να βγάλεις ένα γέλιο από εκείνη», θυμάται ο Ben.
Η Gemma πέθανε σε ηλικία 31 ετών, στις 27 Νοεμβρίου του περασμένου έτους, περιτριγυρισμένη από την οικογένειά της.
Πόσα ποτήρια αλκοόλ διπλασιάζουν την πιθανότητα για άνοια
Τα πρώιμα σημάδια της άνοια που αγνόησαν
Οι αλλαγές στη γλώσσα και οι διαταραχές στην όραση είναι μερικά από τα πρώιμα, αλλά συχνά παραγνωρισμένα, προειδοποιητικά σημάδια της άνοιας, η οποία μπορεί να πλήξει άτομα ακόμα και στα 30 τους, σύμφωνα με ειδικούς.
Παρόλο που συνήθως συνδέεται με ηλικιωμένα άτομα, η άνοια πρώιμης έναρξης, κατά την οποία οι ασθενείς λαμβάνουν μια καταστροφική διάγνωση πριν από την ηλικία των 65 ετών, φαίνεται να αυξάνεται.
Γράφοντας για το The Conversation, η Molly Murray, ειδικός στην άνοια πρώιμης έναρξης από το University of West Scotland, ανέφερε ότι για πολλούς ασθενείς το πρώτο σημάδι της πάθησης είναι ένα πρόβλημα με τα μάτια τους.
«Η έρευνα δείχνει ότι για περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων με νεανική νόσο Alzheimer [την πιο κοινή μορφή άνοιας], τα πρώτα συμπτώματα ήταν προβλήματα με τον συντονισμό και αλλαγές στην όραση», έγραψε.
Αυτά τα προβλήματα μπορεί να εκδηλωθούν ως δυσκολία στην ανάγνωση ή στον συντονισμό των κινήσεων, όπως κατά το ντύσιμο.
Το κρίσιμο σημείο είναι ότι αυτό συμβαίνει χωρίς να υπάρχει φυσική βλάβη στην όραση, αφού το πρόβλημα βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες.
Οι διαταραχές στη διάθεση και οι αλλαγές στην προσωπικότητα είναι επίσης συχνές στους ασθενείς με PCA, κάτι που μπορεί να τους κάνει να φαίνονται αγενείς ή αναίσθητοι.
Στα προχωρημένα στάδια, η PCA αρχίζει επίσης να επηρεάζει τη σκέψη, τη μνήμη και τη γλώσσα, παρόμοια με την τυπική νόσο Alzheimer.
Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας θεωρείται κρίσιμη σε οποιαδήποτε ηλικία, καθώς, αν και η πάθηση είναι ανίατη, οι θεραπείες μπορούν να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα και μερικές φορές να επιβραδύνουν την εξέλιξή της.
Γιατί οι παντρεμένοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για άνοια; Τι δείχνει νέα μελέτη
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν 71.000 ασθενείς ζουν σήμερα με άνοια πρώιμης έναρξης μόνο στην Αγγλία, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 7,5% όλων των διαγνώσεων άνοιας. Πρόκειται για αύξηση 69% σε σχέση με τον αριθμό που καταγράφηκε το 2014.