Ξέρετε ότι το χρώμα των ματιών των μωρών δεν είναι πάντα το ίδιο από τη γέννηση; Τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες, τα μάτια τους μπορεί να αλλάξουν από γκρι ή μπλε σε μια πιο σταθερή απόχρωση. Πότε και γιατί συμβαίνει αυτό;
Τι συμβαίνει με το χρώμα στα μάτια των μωρών;
Γνωρίζατε ότι η θολή όραση που έχουν τα μωρά τους πρώτους μήνες της ζωής τους ίσως δεν είναι «αδυναμία», αλλά σημαντικό στάδιο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να μελετήσουν πώς τα μωρά αντιλαμβάνονται τον κόσμο και διαπίστωσαν ότι η αρχική έκθεση σε θολές εικόνες βοηθά τον εγκέφαλο να μάθει καλύτερα να αναγνωρίζει πρόσωπα.
Καθώς το οπτικό τους σύστημα εξελίσσεται και τα ερεθίσματα από το περιβάλλον αυξάνονται, παρατηρούνται και άλλες αλλαγές που σχετίζονται με την όραση, όπως το χρώμα των ματιών.
Μόλις τα μάτια του μωρού σας εκτεθούν σε περισσότερο φως, μπορεί να αρχίσουν να σκουραίνουν σε απόχρωση ή και να αλλάξουν εντελώς χρώμα, συνήθως μεταξύ 3 και 9 μηνών.
Ανυπομονείτε να αντικρίσετε για πρώτη φορά το γλυκό σας νεογέννητο, παρατηρώντας κάθε του χαρακτηριστικό. Μην συνηθίσετε όμως υπερβολικά το χρώμα των ματιών του… γιατί μπορεί να αλλάξει!
Η οφθαλμίατρος Nicole Bajic, MD, εξηγεί γιατί και πότε αλλάζει το χρώμα των ματιών στα μωρά.
Η επιστήμη πίσω από την αλλαγή στο χρώμα των ματιών
Το χρώμα των ματιών αναφέρεται στο χρώμα της ίριδας, του κυκλικού μυϊκού ιστού γύρω από την κόρη του ματιού, που ρυθμίζει πόσο φως εισέρχεται στα μάτια. Στη μήτρα, φυσικά, τα έμβρυα δεν εκτίθενται σε πολύ φως. Εξάλλου, είναι αρκετά σκοτεινά εκεί μέσα.
«Όταν γεννιούνται, τα μάτια του μωρού, συγκεκριμένα τα κύτταρα της ίριδας που ονομάζονται μελανοκύτταρα,εκτίθενται στο φως», εξηγεί η Dr. Bajic, «και αυτό παράγει χρωστική ουσία, ή αλλιώς χρώμα».
Καθώς το μωρό μεγαλώνει και εκτίθεται σε περισσότερο φως, το χρώμα των ματιών του μπορεί να αρχίσει να αλλάζει, είτε σκουραίνοντας είτε μεταβαίνοντας εντελώς σε άλλο χρώμα.
«Τα πιο σκούρα χρώματα, όπως το καφέ, περιέχουν περισσότερη μελανίνη, τη χρωστική που καθορίζει τη χρωματική απόχρωση στο δέρμα, τα μάτια και τα μαλλιά μας», εξηγεί η Dr. Bajic. «Οι σκούρες ίριδες έχουν περισσότερη μελανίνη, ενώ οι ανοιχτόχρωμες, όπως το μπλε, έχουν λιγότερη».
To κοινό σύμπτωμα στην εγκυμοσύνη που μπορεί να συνδέεται με προβλήματα στην καρδιά του παιδιού
Γεννιούνται όλα τα μωρά με μπλε μάτια;
Είναι μύθος ότι όλα τα μωρά γεννιούνται με μπλε μάτια. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη έδειξε ότι μόνο το 20% των μωρών γεννήθηκαν με μπλε μάτια, ενώ το εντυπωσιακό 63% είχαν καφέ μάτια.
Επιπλέον, το ότι ένα μωρό γεννιέται με μπλε μάτια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα τα διατηρήσει και μεγαλώνοντας.
«Πολλά μωρά έχουν ανοιχτόχρωμα, μπλε-γκρι μάτια λόγω μειωμένης ποσότητας χρωστικής στις ίριδες τους», σημειώνει η Dr. Bajic, «όμως όσο μεγαλώνουν, συχνά το χρώμα αλλάζει».
Ανυπομονείτε να μάθετε τι χρώμα θα έχουν τελικά τα μάτια του παιδιού σας; Ίσως να μην μπορείτε να το προβλέψετε αμέσως μετά τη γέννηση, όμως η γενετική μπορεί να δώσει κάποιες ενδείξεις.
«Η βάση για το χρώμα των ματιών είναι γενετική, το κληρονομείτε από τους βιολογικούς γονείς σας», εξηγεί η Dr. Bajic. «Αν και οι δύο γονείς έχουν μπλε μάτια, υπάρχει 99% πιθανότητα να έχει και το μωρό. Είναι λιγότερο πιθανό να έχουν οι δύο γονείς με καφέ μάτια παιδί με μπλε μάτια, αλλά είναι δυνατό, ειδικά αν υπάρχουν παππούδες με μπλε μάτια».
Υπάρχουν φυσικά και άλλες αποχρώσεις, όπως πράσινα, γκρι, κεχριμπαρένια ή και ένας συνδυασμός καστανοπράσινου. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν ακόμη και μάτια με δύο διαφορετικά χρώματα, μια κατάσταση που ονομάζεται ετερόχρωμη ίριδα (heterochromia), η οποία μπορεί να υπάρχει από τη γέννηση ή να εμφανιστεί λίγο μετά.
Πώς να καθαρίσετε σωστά την κούνια του μωρού για να το προστατέψετε από μολύνσεις
Πότε να περιμένετε το τελικό χρώμα των ματιών του μωρού σας;
«Το χρώμα των ματιών αρχίζει να αλλάζει όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, μεταξύ 3 και 9 μηνών, συχνά γύρω στους 6 μήνες», αποκαλύπτει η Dr. Bajic. «Αλλά μπορεί να χρειαστούν έως και τρία χρόνια μέχρι να καθοριστεί το τελικό τους χρώμα».
Πέρα από αυτό, οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στο χρώμα των ματιών, είτε σε παιδιά είτε σε ενήλικες, μπορεί να αποτελεί ένδειξη ιατρικού προβλήματος και πρέπει να αναφέρεται άμεσα σε οφθαλμίατρο.
Μόνο ο χρόνος θα δείξει τι χρώμα θα έχουν τελικά τα μάτια του παιδιού σας, οπότε θα χρειαστεί να κάνετε λίγη υπομονή. Όμως ο χρόνος περνά γρήγορα όταν μεγαλώνετε ένα παιδί, και πριν το καταλάβετε θα είναι ήδη νήπιο, οπότε απλώς απολαύστε την αναμονή.