Το βότανο των Δασκάλων της αρχαιότητας έχει συνδεθεί με καλύτερη μνήμη, χαμηλότερο άγχος και προστασία από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Με το χαρακτηριστικό του μεσογειακό άρωμα, αποτελεί διαχρονικό σύμμαχο τόσο στη γαστρονομία όσο και στην υγεία. Νέες επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι μπορεί να προσφέρει πολλά περισσότερα από όσα γνωρίζαμε έως τώρα. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;
Άνοια: Το πρώτο ύπουλο σημάδι που εμφανίζεται 20 χρόνια πριν εκδηλωθεί
Ποιο είναι το βότανο των Δασκάλων της αρχαιότητας και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το βότανο των Δασκάλων της αρχαιότητας, το αρωματικό φυτό της Μεσογείου, αποτελεί διαχρονικό θησαυρό στις κουζίνες όλου του κόσμου. Πέρα όμως από τη γαστρονομική του αξία, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο για τα εντυπωσιακά του οφέλη στην υγεία, ειδικά όσον αφορά τη λειτουργία του εγκεφάλου, τη φλεγμονή και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Έρευνες δείχνουν ότι ίσως παίζει σημαντικό ρόλο και στη μάχη κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, της κυριότερης αιτίας άνοιας παγκοσμίως.
Διατροφικά στοιχεία
Ένα μόνο κλαδάκι δεντρολίβανο περιέχει:
- Θερμίδες: 3,9 θερμίδες
- Πρωτεΐνη: 0,1 γραμμάρια
- Λίπος: 0,2 γραμμάρια
- Υδατάνθρακες: 0,6 γραμμάρια
- Φυτικές ίνες: 0,4 γραμμάρια
- Ζάχαρη: 0 γραμμάρια
Ποια είναι τα οφέλη του για την υγεία
1. Ενισχύει την ανάπτυξη των μαλλιών
Μελέτη του 2023 με τίτλο «Effect of Rosemary and Myrtus Extracts Combination on Androgenetic Alopecia» βρήκε ότι ένα σπρέι με δεντρολίβανο και μυρτιά βοήθησε την επανεμφάνιση μαλλιών εξίσου αποτελεσματικά με τη μινοξιδίλη. Αυτό υποδηλώνει ότι το δεντρολίβανο μπορεί να είναι μια φυσική και ήπια επιλογή για όσους αντιμετωπίζουν τριχόπτωση.
2. Ενισχύει τη νοητική διαύγεια
Πρωτίστως, το δεντρολίβανο διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου, βοηθώντας στην παροχή περισσότερου οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, κάτι που μπορεί να βελτιώσει τη νοητική διαύγεια.
3. Έχει καταπραϋντικές ιδιότητες
Διαθέτει επίσης καταπραϋντικές ιδιότητες. Μελέτες δείχνουν ότι το άρωμά του μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τον ύπνο. Η μείωση του στρες μπορεί να σημαίνει καλύτερη συγκέντρωση και διατήρηση μνήμης.
4. Υποστηρίζει τη λειτουργία του εγκεφάλου
Το δεντρολίβανο περιέχει ενώσεις που αλληλεπιδρούν με τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Μία τέτοια ένωση, η 1,8-κινεόλη, βοηθά στην πρόληψη της διάσπασης της ακετυλοχολίνης, μιας ουσίας απαραίτητης για τη μάθηση και τη μνήμη. Με την προστασία της ακετυλοχολίνης, το δεντρολίβανο μπορεί να υποστηρίξει τη γνωστική απόδοση, ειδικά με την ηλικία.
5. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά
Το δεντρολίβανο είναι γεμάτο αντιοξειδωτικά που προστατεύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα από βλάβες που προκαλούνται από το οξειδωτικό στρες – έναν σημαντικό παράγοντα γνωστικής έκπτωσης.
6. Μπορεί να προστατεύει από την άνοια
Το δεντρολίβανο είναι πλούσιο σε φυτοχημικά, φυτικές ενώσεις με ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία. Μία από τις πιο ισχυρές είναι το καρνοσικό οξύ, ένα αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες που βοηθά στην προστασία των εγκεφαλικών κυττάρων από βλάβες, ιδιαίτερα αυτές που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
7. Βελτιώνει τη μνήμη
Το 2025, ερευνητές ανέπτυξαν μια σταθερή μορφή καρνοσικού οξέος που ονομάζεται diAcCA. Σε υποσχόμενες προκλινικές μελέτες, αυτή η ένωση βελτίωσε τη μνήμη, αύξησε τον αριθμό των συνάψεων (τις συνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων) και μείωσε τις βλαβερές πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ, όπως η αμυλοειδής βήτα και η ταυ.
Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι το diAcCA ενεργοποιείται μόνο σε φλεγμονώδεις περιοχές του εγκεφάλου, κάτι που μπορεί να μειώσει τις παρενέργειες. Μέχρι στιγμής, μελέτες σε ποντίκια δεν δείχνουν σημάδια τοξικότητας και παρουσιάζουν σημαντικές βελτιώσεις στη γνωστική λειτουργία, δημιουργώντας ελπίδες για μελλοντικές κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
8. Μπορεί να προλαμβάνει άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις
Οι ερευνητές πιστεύουν επίσης ότι το diAcCA μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία άλλων φλεγμονωδών παθήσεων, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η νόσος Πάρκινσον.
9. Βοηθά στην πέψη και ανακουφίζει από το φούσκωμα
Τα οφέλη του δεντρολίβανου εκτείνονται πέρα από τον εγκέφαλο. Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση της πέψης, τη μείωση του φουσκώματος και τη μείωση της φλεγμονής.
10. Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
Ενώσεις όπως το ροσμαρινικό οξύ και το ουρσολικό οξύ είναι γνωστές για τις αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους σε όλο το σώμα.
11. Μπορεί να ωφελήσει το δέρμα
Το δεντρολίβανο μπορεί ακόμη να ωφελήσει το δέρμα – μια ανασκόπηση υποδεικνύει ότι μπορεί να βοηθήσει στην καταπράυνση της ακμής και της έκζεμα, ενώ το καρνοσικό οξύ μπορεί να προσφέρει αντιγηραντικά οφέλη προστατεύοντας το δέρμα από βλάβες από τον ήλιο.
12. Διαθέτει αντιμικροβιακές ιδιότητες
Το έλαιο δεντρολίβανου έχει επίσης αντιμικροβιακές ιδιότητες, δείχνοντας υπόσχεση στη διατήρηση τροφίμων και πιθανές φαρμακευτικές εφαρμογές μέσω της αναστολής της ανάπτυξης βακτηρίων και μυκήτων.
Ασφάλεια, κίνδυνοι και αλληλεπιδράσεις
Για τους περισσότερους ανθρώπους, το δεντρολίβανο είναι ασφαλές όταν χρησιμοποιείται σε τρόφιμα, τσάγια ή αρωματοθεραπεία. Ωστόσο, συγκεντρωμένες δόσεις ή εκχυλίσματα μπορεί να εγκυμονούν κινδύνους. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να προκαλέσει εμετό ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, σπασμούς – ιδιαίτερα σε άτομα με επιληψία.
Δαγκώνετε το μολύβι σας; Επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορεί να κάνει και καλό αυτή η «κακή» συνήθεια
Υπάρχει επίσης θεωρητικός κίνδυνος το δεντρολίβανο να διεγείρει τις συσπάσεις της μήτρας, γι’ αυτό οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν μεγάλες δόσεις. Επειδή το δεντρολίβανο μπορεί να αλληλεπιδρά με ορισμένα φάρμακα – όπως τα αντιπηκτικά – είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν πάρετε μεγάλες ποσότητες σε μορφή συμπληρώματος.
Πηγές: The Conversation, MDPI, Northumbria University, PMC, IJPS Journal, PMC, ResearchGate, WebMD