Το φρούτο του Χαβανέζου θεού του πολέμου είναι μια τροπική υπερτροφή που μειώνει τη φλεγμονή προλαμβάνει βακτηριακές λοιμώξεις και υποστηρίζει την όραση. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;
Ποιο είναι το φρούτο του Χαβανέζου θεού του πολέμου και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το φρούτο του Χαβανέζου θεού του πολέμου θεωρείται συχνά λαχανικό όταν συγκομίζεται πριν την πλήρη ωρίμανση. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με το τζάκφρουτ και τη μουριά. Για χιλιάδες χρόνια, αποτελεί βασικό τρόφιμο στα νησιά της Ωκεανίας. Όπως οι μπανάνες, μπορεί να καταναλωθεί ώριμο ως γλυκός καρπός ή άγουρο ως αμυλώδες λαχανικό.
Όταν χρησιμοποιείται ως λαχανικό, συγκομίζεται ενώ είναι ακόμη αμυλώδης και στη συνέχεια μαγειρεύεται με βρασμό ή ψήσιμο, συχνά σε παραδοσιακούς υπόγειους φούρνους. Ο αρτόκαρπος ο ευτραφής (artocarpus altilis) είναι πλούσιος σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες αλλά χαμηλός σε λιπαρά, γεγονός που τον καθιστά θρεπτική επιλογή – προσφέροντας παράλληλα σημαντικές βιταμίνες και μέταλλα όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, κάλιο και βιταμίνη C.
Πιθανές ιατρικές χρήσεις του ελαίου των σπόρων
Σύμφωνα με τη μελέτη του 2023 με τίτλο «Extraction characterization and investigation of breadfruit seed oil for possible pharmaceutical application», οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η θερμή εκχύλιση (Soxhlet) αρτόκαρπου παρήγαγε περίπου 24% έλαιο, ενώ η ψυχρή εκχύλιση περίπου 14%. Το έλαιο έδειξε καλή καθαρότητα, περιείχε αρκετά υγιεινά λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας και, μετά από επεξεργασία, διαλυόταν καλύτερα σε υδατικά διαλύματα – υποδεικνύοντας πως μπορεί να είναι χρήσιμο στην παρασκευή φαρμάκων.
Διατροφικά στοιχεία
Ένα φλιτζάνι ωμού αρτόκαρπου (220g) περιέχει 227 θερμίδες, 2.4g πρωτεΐνης, 60g υδατανθράκων και 0.5g λιπαρών. Η πρωτεΐνη του προέρχεται από απαραίτητα αμινοξέα που ο οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει μόνος του. Ο αρτόκαρπος είναι επίσης εξαιρετική πηγή καλίου, βιταμίνης C, παντοθενικού οξέος (βιταμίνη B5), θειαμίνης (B1) και φυτικών ινών.
- Θερμίδες: 227
- Λιπαρά: 0.5g
- Νάτριο: 4.4mg
- Υδατάνθρακες: 60g
- Φυτικές ίνες: 10.8g
- Σάκχαρα: 24.2g
- Πρωτεΐνη: 2.4g
- Κάλιο: 1080mg
- Βιταμίνη C: 63.8mg
- Ασβέστιο: 37.4mg
- Σίδηρος: 1.2mg
- Μαγνήσιο: 55mg
- Θειαμίνη (B1): 0.2mg
- Βιταμίνη B5: 1mg
- Φολικό οξύ: 30.8mcg
Οφέλη για την Υγεία
Τα θρεπτικά συστατικά και οι φυτικές ενώσεις αυτού του αμυλώδους καρπού προσφέρουν πολλά πιθανά οφέλη για την υγεία.
1. Μειώνει τους πόνους στις αρθρώσεις και τους μύες
Ο αρτόκαρπος είναι πλούσιος σε προνευλιωμένες φαινολικές ενώσεις. Αυτές περιλαμβάνουν στιλβενοειδή, φλαβονοειδή, κουμαρίνες και ξανθόνες. Η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι ενώσεις μπορεί να βοηθούν στη θεραπεία ρευματικών και μυϊκών πόνων. Τα αποτελέσματα αυτά αποδίδονται πιθανόν στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που παρέχουν οι ενώσεις αυτές.
2. Είναι πλούσιο σε φυτικές ενώσεις
Οι ωφέλιμες δράσεις του αρτόκαρπου οφείλονται εν μέρει στην αντιφλεγμονώδη δράση των φαινολικών ενώσεων. Επιπλέον, οι ενώσεις αυτές προσφέρουν και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Έχουν επίσης μελετηθεί για τις αντιδιαβητικές ιδιότητες, την πρόληψη της παχυσαρκίας, την καρδιοπροστασία, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, τη νευροπροστασία και τις προστατευτικές ιδιότητες για τα οστά.
3. Λειτουργεί ως θρεπτικό υποκατάστατο του αλευριού
Ο αρτόκαρπος δεν περιέχει γλουτένη, και το αλεύρι του αποτελεί μια εναλλακτική φιλική προς το έντερο για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη ή μη-κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το αλεύρι αρτόκαρπου είναι πιο εύπεπτο από το αλεύρι σίτου.
Επιπλέον, έρευνες πάνω στο άμυλο αρτόκαρπου αναδεικνύουν τα πλεονεκτήματά του έναντι του αλευριού σίτου στην ικανότητα κατακράτησης νερού και ελαίου, τη δύναμη διόγκωσης και το ιξώδες. Το μαγείρεμα με αλεύρι αρτόκαρπου δεν φαίνεται να αλλοιώνει τις βιοδραστικές ενώσεις που περιέχει. Ο αρτόκαρπος έχει επίσης χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη συγκριτικά με άλλα βασικά αλεύρια, όπως το σιτάρι, η κασάβα, το γιαμ και οι πατάτες.
4. Προλαμβάνει τις βακτηριακές λοιμώξεις
Εκχυλίσματα αρτόκαρπου που περιέχουν οξικό αιθυλεστέρα και μεθανόλη έχουν βρεθεί να έχουν αντιβακτηριακή δράση – ιδίως κατά βακτηρίων όπως το Streptococcus mutans και το Pseudomonas aeruginosa.
Το Streptococcus mutans βρίσκεται στο στόμα και συμβάλλει στη δημιουργία οδοντικής πλάκας και τερηδόνας. Το Pseudomonas aeruginosa μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, σηψαιμία ή λοίμωξη μετά από χειρουργείο. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα – σε άτομα που βρίσκονται σε αναπνευστήρες, έχουν καθετήρες ή υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση.
5. Παρέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα
Η πρωτεΐνη του αρτόκαρπου περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φαινυλαλανίνη, λευκίνη, ισολευκίνη και βαλίνη. Έχει υψηλότερη συνολική περιεκτικότητα σε απαραίτητα αμινοξέα σε σύγκριση με βασικά τρόφιμα όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, το ρύζι, η πατάτα, η σόγια και το κίτρινο μπιζέλι.
6. Μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη
Ανασκόπηση 41 μελετών σημείωσε ότι, παρόλο που πολλές από αυτές δεν παρείχαν αρκετές βοτανικές πληροφορίες για τον αρτόκαρπο, υπήρχαν επαρκή δεδομένα που δείχνουν ότι μπορεί να έχει δυναμικό στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2.
7. Υποστηρίζει την υγεία των ματιών
Ο αρτόκαρπος είναι πλούσιος σε καροτενοειδή. Τα καροτενοειδή είναι πρόδρομες μορφές της βιταμίνης Α, που σημαίνει ότι μπορούν να μετατραπούν σε βιταμίνη Α. Ως εκ τούτου, βοηθούν στη διατήρηση της υγιούς όρασης.
Αλλεργίες
Ο αρτόκαρπος ανήκει στην οικογένεια της μουριάς και της συκιάς. Αν και η αλλεργία στη μουριά είναι σχετικά σπάνια, εάν είστε αλλεργικοί στη γύρη σημύδας, ενδέχεται να εμφανίσετε διασταυρούμενη αντίδραση, προκαλώντας συμπτώματα που μοιάζουν με αλλεργία.
Αυτό ονομάζεται στοματικό αλλεργικό σύνδρομο και συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει πρωτεΐνες σε τροφές όπως τα ωμά φρούτα, που μοιάζουν με άλλες πρωτεΐνες στις οποίες είστε αλλεργικοί, προκαλώντας συμπτώματα αλλεργίας. Το μαγείρεμα του αρτόκαρπου ίσως βοηθήσει στην αποφυγή αυτής της αντίδρασης, αφού αποδομεί τις πρωτεΐνες.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Ορισμένα εκχυλίσματα αρτόκαρπου δρουν ως αναστολείς της 5α-ρεδουκτάσης – επομένως, εάν παίρνετε άλλες ουσίες που αναστέλλουν την 5α-ρεδουκτάση, ο αρτόκαρπος μπορεί να ενισχύσει τη δράση τους. Φάρμακα αυτής της κατηγορίας χρησιμοποιούνται μερικές φορές για τη θεραπεία της διόγκωσης του προστάτη και της ανδρικής τριχόπτωσης. Άλλα συστατικά του αρτόκαρπου ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν με αντιπηκτικά και αντιμυκητιασικά φάρμακα.
Ποικιλίες
Υπάρχουν τρία κύρια είδη αρτόκαρπου που είναι γνωστά ως το «σύμπλεγμα αρτόκαρπου»:
- Artocarpus altilis καλλιεργείται στα Νησιά του Ειρηνικού. Ο καρπός είναι στρογγυλός, ωοειδής ή επιμήκης και το χρώμα του κυμαίνεται από κίτρινο έως ανοιχτό πράσινο όταν ωριμάσει. Μπορεί να καταναλωθεί ωμός ή μαγειρεμένος.
- Artocarpus camansi κατάγεται από τη Νέα Γουινέα. Ο καρπός είναι επιμήκης και αγκαθωτός, με χρώμα που κυμαίνεται από πράσινο έως καφέ-πράσινο. Συχνά κόβεται και βράζεται, στη συνέχεια χρησιμοποιείται σε σούπες, μαγειρευτά και σαλάτες.
- Artocarpus mariannensis κατάγεται από το Παλάου και τα Νησιά Μαριάνας. Ο καρπός είναι μικρός με τραχιά υφή και σκούρο πράσινο χρώμα. Έχει γλυκιά γεύση και άρωμα.
Πότε είναι καλύτερο να καταναλώνεται
Δεν είναι πολύ πιθανό να βρείτε αρτόκαρπο στο σούπερ μάρκετ. Εάν υπάρχει κάποιο κατάστημα με προϊόντα Καραϊβικής στην περιοχή σας, ίσως προμηθεύεται αρτόκαρπο, ο οποίος είναι στην εποχή του από τον Ιούλιο έως τον Φεβρουάριο.
Αν θέλετε να τον χρησιμοποιήσετε ως λαχανικό, επιλέξτε άγουρους καρπούς με κιτρινοπράσινη φλούδα, σφιχτή υφή και φωτεινή πράσινη σάρκα. Αν θέλετε να τον καταναλώσετε ως φρούτο, προτιμήστε φλούδα με καφεκίτρινο χρώμα και πιο μαλακή υφή.
Ο αρτόκαρπος μπορεί να «χτυπηθεί» εύκολα, γι’ αυτό ελέγξτε για μαλακά σημεία με πιο σκούρο χρώμα. Μερικά καφέ ραγίσματα είναι αποδεκτά και λίγος λευκός χυμός είναι φυσιολογικός.
Αποθήκευση και ασφάλεια
Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, ο αρτόκαρπος αποθηκεύεται σε κρύο νερό μέχρι να χρησιμοποιηθεί για να αποφευχθούν τα «χτυπήματα». Αν δεν θέλετε να τον αποθηκεύσετε στο νερό, μπορείτε να τον διατηρήσετε στο ψυγείο. Ψημένος αρτόκαρπος μπορεί να διατηρηθεί για μία έως δύο ημέρες χωρίς ψυγείο.
Πώς να το προετοιμάσετε
Ο αρτόκαρπος είναι αμυλώδης, παρόμοιος με την πατάτα. Μπορεί να ψηθεί, να ατμιστεί, να τηγανιστεί, να σοταριστεί ή να χρησιμοποιηθεί σε πιάτα όπως σούπες και μαγειρευτά. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η αμυλώδης υφή του είναι σχετικά ουδέτερη, γεγονός που τον καθιστά ευέλικτο για χρήση τόσο σε γλυκές όσο και σε αλμυρές συνταγές.
Οι σπόροι του αρτόκαρπου (breadnuts) μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε παραδοσιακές συνταγές αντί για γιαμ. Η πιο ώριμη και γλυκιά εκδοχή του αρτόκαρπου συγκρίνεται συχνά με μπανάνα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε λουκουμάδες, τηγανίτες ή συνταγές για ψωμί. Ο αρτόκαρπος μπορεί επίσης να πολτοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί σε αλμυρά ντιπ.
Για σωστό χειρισμό, αφαιρέστε πρώτα το κοτσάνι και πλύνετε τον καρπό. Μπορείτε να τον κόψετε σε τέταρτα και να αφαιρέσετε το εσωτερικό για ευκολότερη χρήση. Η φλούδα μπορεί να αφαιρεθεί πριν ή μετά το μαγείρεμα, αλλά συχνά είναι πιο εύκολο μετά.
3 χυμοί που προστατεύουν το συκώτι, τον εγκέφαλο και το γαστρεντερικό
Δημοφιλή πιάτα με αρτόκαρπο περιλαμβάνουν σαλάτα τύπου πατατοσαλάτα, κάρι αρτόκαρπου, αρτόκαρπο μαγειρεμένο με κρέμα καρύδας, σούπα αρτόκαρπου ή αρτόκαρπο με κορν μπιφ. Επίσης συχνά φτιάχνονται φλαν, ροφήματα και πατατάκια από αρτόκαρπο.
Πηγές: VeryWell Fit, USDA, WILEY, PLOS, CDC, ScienceDirect, Topical Agriculture, AAIR, JAPS, ResearchGate