Το παιχνίδι με το αγαπημένο σας κατοικίδιο μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική σύγχυση, έντονους πονοκεφάλους και αδυναμία στη βάδιση. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η γρατζουνιά γάτας μπορεί, σε σπάνιες περιπτώσεις, να προκαλέσει επικίνδυνες λοιμώξεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, τα μάτια και άλλα όργανα. Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι και πώς να προστατευθείτε;
Κίνδυνος για την ανδρική γονιμότητα: Κοινό παράσιτο στις γάτες «αποκεφαλίζει» τα σπερματοζωάρια
Πώς και γιατί μπορούμε να αρρωστήσουμε από το να παίξουμε με το κατοικίδιό μας
Νευρολόγος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις κρυφές επιπτώσεις από γρατζουνιές γάτας, μετά την περίπτωση μιας έφηβης που εμφάνισε ξαφνική σύγχυση, έντονους πονοκεφάλους και έχασε την ικανότητα να περπατά. Η Dr. Baibing Chen από το University of Michigan εξήγησε σε βίντεο στο TikTok ότι οι γάτες μπορούν να μεταφέρουν επιβλαβή βακτήρια ικανά να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές, προτρέποντας τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων να ζητούν άμεσα ιατρική βοήθεια αν παρατηρήσουν ασυνήθιστα συμπτώματα μετά από γρατζουνιά, δάγκωμα ή ακόμα και γλείψιμο από τη γάτα τους.
Η ασθένεια από γρατζουνιά γάτας – Είναι δύσκολη η διάγνωση; Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Σύμφωνα με εργασία του 2024 με τίτλο «Unusual presentation of cat scratch disease: case report», οι γιατροί ανέφεραν την περίπτωση ενός παιδιού με ασθένεια από γρατζουνιά γάτας που ανέπτυξε μικροσκοπικά αποστήματα στο ήπαρ και τον σπλήνα καθώς και λοίμωξη στη σπονδυλική στήλη, παρόλο που αυτές είναι πολύ σπάνιες επιπλοκές. Η μελέτη επισημαίνει ότι η ασθένεια μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωριστεί όταν λείπουν τα τυπικά σημάδια, όπως οι διογκωμένοι λεμφαδένες ή το σαφές ιστορικό γρατζουνιάς.
Η ασθένεια από γρατζουνιά γάτας (CSD) μπορεί να είναι εκπληκτικά δύσκολο να διαγνωστεί, καθώς δεν υπάρχει μία απόλυτη εξέταση και τα συμπτώματα συχνά μοιάζουν με άλλες λοιμώξεις. Οι ειδικοί συνήθως βασίζονται στο ιστορικό του ασθενούς, στα κλινικά ευρήματα και σε επιλεκτικές εξετάσεις, καθώς η ορολογία μπορεί να είναι αναξιόπιστη, η PCR δεν είναι πάντα διαθέσιμη και οι καλλιέργειες χρειάζονται εβδομάδες για να αναπτυχθούν.
Ορισμένοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης ή σοβαρών επιπλοκών, όπως:
- Παιδιά, ειδικά ηλικίας 5–9 ετών
- Όσοι βρίσκονται συχνά γύρω από γάτες, ιδιαίτερα ιδιοκτήτες γατιών ή γατών με ψύλλους
- Άτομα με ανοσοκαταστολή, όπως όσοι έχουν HIV, καρκίνο ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων
- Κτηνίατροι και όσοι εργάζονται με ζώα, λόγω επανειλημμένης έκθεσης
Η γρατζουνιά γάτας μπορεί να οδηγήσει σε σπάνια νευρολογική λοίμωξη
«Παρατηρήσαμε επίσης μείωση στην όρασή της στο ένα μάτι. Περαιτέρω έλεγχος έδειξε ότι υπήρχε φλεγμονή του οπτικού νεύρου και του αμφιβληστροειδούς, κάτι που εξηγούσε την απώλεια όρασης», είπε η ειδικός, σύμφωνα με το Daily Mail. Οι γιατροί αρχικά απέκλεισαν τους «συνήθεις υπόπτους» – εγκεφαλικό, μηνιγγίτιδα και αυτοάνοση νόσο – πριν αποκαλύψουν μερικές γρατζουνιές στο χέρι της το αίτιο.
@doctor.bing Don’t ignore this rare complication from a cat scratch #neurology #brain #neurologist #brainhealth #neuroscience ♬ original sound – Dr. Bing, MD MPH
«Μόνο όταν παρατηρήσαμε μερικές γρατζουνιές στο χέρι της ρωτήσαμε για τυχόν πρόσφατους τραυματισμούς ή εκθέσεις και τότε η μητέρα της ανέφερε ότι είχαν πρόσφατα υιοθετήσει ένα γατάκι. Αυτή η λεπτομέρεια ήταν καθοριστική», επιβεβαιώνοντας την παρουσία του βακτηρίου bartonella henselae, που προκαλεί την ασθένεια από γρατζουνιά γάτας.
3 συμβουλές για να ζήσουν οι γάτες σας περισσότερο και να είναι πιο ευτυχισμένες
Η λοίμωξη εξαπλώνεται κυρίως μέσω γρατζουνιών που έχουν μολυνθεί με περιττώματα ψύλλων, ιδιαίτερα από γατάκια, και περιστασιακά μέσω γλειψίματος ανοιχτών πληγών. Τα παιδιά κάτω των 15 ετών διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. «Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτή τη λοίμωξη εμφανίζουν ήπια συμπτώματα, όπως διογκωμένους λεμφαδένες, πυρετό και κόπωση, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα και τα μάτια», σημείωσε η Dr. Chen.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ασθένεια από γρατζουνιά γάτας επηρεάζει περίπου 9,4 ανά 100.000 παιδιά ηλικίας 5–9 ετών και 6,4 ανά 100.000 ενήλικες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα παιδιά παραμένουν η ηλικιακή ομάδα που πλήττεται πιο συχνά.
Πότε μπορεί να γίνει σοβαρή μια γρατζουνιά
Σύμφωνα με τα US Centers for Disease Control and Prevention (CDC), η ασθένεια από γρατζουνιά γάτας μπορεί σπάνια να εξελιχθεί σε λοιμώξεις του ήπατος, του σπλήνα, του εγκεφάλου, των οστών ή ακόμη και της καρδιάς, προκαλώντας ενδοκαρδίτιδα.
Η Dr. Chen συνέστησε να διατηρούνται καθαρές οι γρατζουνιές και να παρακολουθούνται συμπτώματα όπως πυρετός, διογκωμένοι λεμφαδένες και φλύκταινα κοντά στη γρατζουνιά, σημειώνοντας ότι τα σοβαρά περιστατικά είναι πιθανότερα σε άτομα με ανοσοκαταστολή, συμπεριλαμβανομένων των καρκινοπαθών, των ηλικιωμένων και όσων έχουν HIV.
Η παραμονή των γατών σε εσωτερικούς χώρους και μακριά από αδέσποτα μειώνει τον κίνδυνο, αλλά η Dr. Chen τόνισε ότι οι ιδιοκτήτες δεν χρειάζεται να αποφεύγουν τα κατοικίδιά τους.
«Αυτή η περίπτωση υπενθυμίζει ότι κάτι φαινομενικά ακίνδυνο μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Το κλειδί εδώ είναι η ενημέρωση και η επίγνωση. Αν μετά από γρατζουνιά, δάγκωμα ή γλείψιμο εμφανίσετε ασυνήθιστα συμπτώματα, όπως επίμονοι πονοκέφαλοι, αλλαγές στην όραση ή σύγχυση, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και ενημερώστε τον. Αυτό το τηλεφώνημα μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά».
Κατοικίδια και καύσωνας: 5 συμβουλές εγκεκριμένες από κτηνίατρο που σώζουν ζωές
Για να αποτρέψετε τις επιπλοκές, πρέπει να τηρείτε σχολαστικά κανόνες υγιεινής κατά την επαφή με τα κατοικίδια και να πλένετε καλά τα χέρια σας άμεσα μετά από την αλληλεπίδραση με αυτά.
Πηγές: Daily Mail, NIH, Journals, NIH, AAFP, PMC, Springer Nature