Ανεβαίνει η πίεση όταν κάνει κρύο; Συμβουλές για την πρόληψη της υπέρτασης τον χειμώνα

Όταν πέφτει η θερμοκρασία, η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να αυξηθεί χωρίς να το καταλάβετε. Ειδικοί λένε πως το κρύο μπορεί να επηρεάσει την πίεση, να επιβαρύνει την καρδιά και να αυξήσει τον κίνδυνο προβλημάτων που σχετίζονται με την υπέρταση. Τι να κάνετε για να τη διαχειριστείτε;

Το νόστιμο σνακ που μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση μέσα σε 4 εβδομάδες – Τι συνιστά καρδιολόγος

Γιατί ανεβάζει το κρύο την αρτηριακή πίεση — Τι μπορείτε να κάνετε για την πρόληψη και τη διαχείρισή της φθινόπωρο και χειμώνα

Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ή υπέρταση, είναι μια συχνή ιατρική πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και εποχή, ο χειμώνας φέρνει μοναδικές προκλήσεις. Τον χειμώνα, η πτώση της θερμοκρασίας προκαλεί σύσφιξη των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που αυξάνει την πίεση και επιβαρύνει την καρδιά. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το κρύο επηρεάζει την αρτηριακή πίεση είναι βασική για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών όπως εμφράγματα, εγκεφαλικά και προβλήματα στα νεφρά.

Γιατί αυξάνεται η αρτηριακή πίεση στο κρύο

Το κρύο μπορεί να ανεβάσει την αρτηριακή πίεση. Όταν κάνει κρύο, το σώμα προσπαθεί να διατηρήσει ζεστό τον πυρήνα του — και αυτό αλλάζει τη συμπεριφορά των αγγείων και των νεύρων. Σύμφωνα με εργασία του 2022 με τίτλο «Management of seasonal variation in blood pressure through the optimal adjustment of antihypertensive medications and indoor temperature», οι άνθρωποι είχαν υψηλότερη αρτηριακή πίεση σε πιο κρύα δωμάτια και χαμηλότερη σε πιο ζεστά. Η διατήρηση της εσωτερικής θερμοκρασίας πάνω από περίπου 12–24 °C βοηθά στην πρόληψη αύξησης της πίεσης τον χειμώνα.

•  Τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται (αγγειοσυστολή) για να διατηρηθεί η θερμότητα, κάτι που κάνει την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά και ανεβάζει την πίεση.
•  Το νευρικό σύστημα γίνεται πιο δραστήριο, απελευθερώνοντας ορμόνες του στρες όπως η νοραδρεναλίνη, που στενεύουν τις αρτηρίες.
•  Το φυσικό σήμα χαλάρωσης του οργανισμού (μονοξείδιο του αζώτου) λειτουργεί λιγότερο αποτελεσματικά στο κρύο, μειώνοντας την ελαστικότητα των αγγείων.
•  Το κρύο αυξάνει το φορτίο στην καρδιά ανεβάζοντας την κεντρική αρτηριακή πίεση και τη δυσκαμψία των αρτηριών, κυρίως σε άτομα με υπέρταση.
•  Ακόμη και μικρές πτώσεις στη θερμοκρασία του δωματίου μπορούν να ανεβάσουν τη συστολική και διαστολική πίεση — περίπου 0.5 mmHg για κάθε 1 °C μείωσης.

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι αυτές οι αλλαγές εξηγούν εν μέρει γιατί τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά συμβαίνουν πιο συχνά τον χειμώνα.

Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση; Δείτε πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού

Γιατί επηρεάζεται η αρτηριακή πίεση στο κρύο – Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου

Σύμφωνα με το PubMed Central, σε μελέτη με τίτλο «Winter Hypertension: Potential mechanisms», περιλαμβάνονται διάφοροι παράγοντες που προκαλούν υπέρταση τον χειμώνα:

•  Θερμοκρασία και αρτηριακή πίεση: Η χαμηλή θερμοκρασία σχετίζεται με αυξημένη αρτηριακή πίεση, ενώ η ζέστη τη μειώνει. Τόσο η συστολική όσο και η διαστολική πίεση αυξάνονται όσο μειώνεται η εξωτερική και εσωτερική θερμοκρασία.
•  Μηχανισμοί: Το κρύο ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, αυξάνει τις ενδοθηλιακές μεταβολές και ενισχύει την περιφερική αντίσταση και την πίεση — συνεπώς, οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία των αγγείων.
•  Βιταμίνη D: Η εποχική πτώση των επιπέδων βιταμίνης D τον χειμώνα σχετίζεται με αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Η βιταμίνη D αναστέλλει τη δράση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης, ενισχύει τη λειτουργία των αγγείων και μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης.
•  Ορμόνες: Ορμόνες όπως η νορεπινεφρίνη, η επινεφρίνη και η αλδοστερόνη επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση. Η έκθεση στο κρύο αυξάνει τα επίπεδα αυτών των ορμονών, οδηγώντας σε εξάρσεις της πίεσης.
•  Ατμοσφαιρική ρύπανση: Τα επίπεδα PM 2.5, PM10 και όζοντος είναι αυξημένα τον χειμώνα και προκαλούν αγγειοσυστολή, οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, συμβάλλοντας έτσι στην υψηλή πίεση.

Συμπτώματα υπέρτασης που μπορεί να εμφανιστούν φθινόπωρο και χειμώνα

Σε αντίθεση με άλλες παθήσεις, η υπέρταση εμφανίζεται σιωπηλά και λίγα συμπτώματα γίνονται αντιληπτά τον χειμώνα:

•  Πονοκέφαλοι και ζαλάδα: Ένα από τα πιο γνώριμα συμπτώματα είναι ο συνεχής πονοκέφαλος, ιδιαίτερα στο πίσω μέρος του κεφαλιού και στους κροτάφους. Η ζαλάδα οφείλεται στις αλλαγές που προκαλεί το κρύο στα αγγεία, οδηγώντας σε διακυμάνσεις της πίεσης.
•  Κρύα χέρια και πόδια: Τον χειμώνα, η μειωμένη αιμάτωση στα άκρα μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα ή αίσθηση μυρμηγκιάσματος. Αν και είναι κοινό, μπορεί να υποδηλώνει ανεπαρκή ρύθμιση της πίεσης, ευάλωτη στην υπέρταση.
•  Δύσπνοια: Η υψηλή πίεση αυξάνει το φορτίο στην καρδιά, δυσκολεύοντας την κυκλοφορία του αίματος. Ο ψυχρός αέρας επιδεινώνει την κατάσταση, προκαλώντας δύσπνοια ή αίσθημα πίεσης στο στήθος.
•  Κόπωση: Μια απρόσμενη αλλαγή θερμοκρασίας ή εποχής μπορεί να επιδεινώσει την κόπωση σε άτομα με υψηλή πίεση. Το να νιώθει κανείς εξάντληση — και όχι απλώς κουρασμένος — ίσως δείχνει ότι η καρδιά καταπονείται λόγω του κρύου.
•  Πόνος στο στήθος ή ταχυκαρδίες: Ξαφνικός πόνος ή σφίξιμο στο στήθος, ή αρρυθμίες, μπορεί να είναι προειδοποιητικά σημάδια επιπλοκών της υπέρτασης. Οι κλιματικές συνθήκες του χειμώνα αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιολογικών προβλημάτων, οπότε αυτά τα συμπτώματα χρειάζονται άμεση προσοχή.

Πώς να διαχειριστείτε την υψηλή αρτηριακή πίεση όταν κάνει κρύο

•  Κινηθείτε: Ακόμη και ήπια άσκηση μέσα στο σπίτι, ειδικά αν κάνετε γιόγκα, μπορεί να προάγει την κυκλοφορία του αίματος και να μειώσει την αρτηριακή πίεση.
•  Διατηρήστε ισορροπημένη διατροφή: Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλατιού και προτιμήστε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά.
•  Μείνετε ζεστοί: Ντυθείτε με στρώσεις ρούχων και μην παραμένετε στο κρύο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
•  Αντιμετωπίστε το στρες: Η κατάθλιψη μπορεί να αυξήσει την πίεση. Ο διαλογισμός, η βαθιά αναπνοή ή η συμβουλευτική υποστήριξη από ειδικό μπορούν να βοηθήσουν εξίσου αποτελεσματικά.
•  Ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού: Χρησιμοποιήστε τα φάρμακα που έχουν συνταγογραφηθεί με συνέπεια και συζητήστε με τον γιατρό σας για πιθανές εποχικές προσαρμογές στη θεραπεία.

Μπορεί το χάπι για την πίεση να καθυστερήσει τη γήρανση και να αυξήσει τη μακροζωία; Τι έδειξε νέα μελέτη

Πότε να απευθυνθείτε σε ειδικό

Αν παρουσιάσετε έντονους πονοκεφάλους, πόνο στο στήθος, δύσπνοια, διαταραχές στην όραση ή επαναλαμβανόμενες ρινορραγίες, απευθυνθείτε αμέσως σε γιατρό. Η έγκαιρη παρέμβαση τον χειμώνα μπορεί να αποτρέψει σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Πηγές: Times of India, PubMed, PMC, PMC, Kerger, UCL News, PMC, Nature Hypertension Research