Κάποιες γάτες δεν βάζουν γλώσσα μέσα, ενώ άλλες παραμένουν ήσυχες όσο κι αν τους μιλάμε. Νέα επιστημονικά δεδομένα αποκαλύπτουν το γιατί. Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι οι γάτες νιαουρίζουν περισσότερο όταν χαιρετούν άνδρες, κάτι που μάλλον δείχνει ότι προσαρμόζουν την επικοινωνία τους με έξυπνο τρόπο για να τραβήξουν την προσοχή που θέλουν -ή, πιο σωστά, αυτή που τους αξίζει-.
Ζείτε με γάτα; Μάθετε ποιες αλλαγές μπορεί να προκαλεί στον εγκέφαλό σας
Οι γάτες νιαουρίζουν περισσότερο στους άνδρες: Γιατί το κάνουν, σύμφωνα με τη νέα έρευνα
Οι γάτες του σπιτιού μπορεί να είναι ανεξάρτητες και αινιγματικές, αλλά νέα μελέτη στο Ethology συμπεραίνει ότι έχουν αγαπημένους όταν αποφασίζουν να επικοινωνήσουν — νιαουρίζουν πιο συχνά όταν μπαίνουν στο δωμάτιο οι άνδρες που τις φροντίζουν. Μέχρι τώρα, οι περισσότερες πληροφορίες για τους χαιρετισμούς μεταξύ ανθρώπων και γατών προέρχονταν από αναφορές των ιδιοκτητών και όχι από επιστημονική παρατήρηση.
Έτσι, οι ερευνητές με επικεφαλής τη Yasemin Salgirli Demirbas του Πανεπιστημίου της Άγκυρας μελέτησαν προσεκτικά 31 γάτες και τους βασικούς φροντιστές τους στο σπίτι. Χρησιμοποιώντας κάμερες τοποθετημένες στο στήθος για να καταγράψουν τις πρώτες στιγμές της επιστροφής κάθε φροντιστή, η ομάδα ανέλυσε τα πρώτα 100 δευτερόλεπτα, καταγράφοντας 22 συμπεριφορές, από νιαουρίσματα και τριψίματα του κεφαλιού μέχρι σημάδια στρες, όπως χασμουρητό.
Γιατί κάποιες γάτες νιαουρίζουν ενώ άλλες όχι; Πότε το κάνουν περισσότερο;
Οι γάτες νιαουρίζουν διαφορετικά επειδή το νιαούρισμα είναι κυρίως συμπεριφορά που απευθύνεται στον άνθρωπο και αναπτύσσεται μέσα από την κοινωνικοποίηση, το περιβάλλον και την προσωπικότητα του καθενός.
Σύμφωνα με εργασία του 2025 με τίτλο “Prosodic matching beyond humans: On the interactional organization of domestic cat–human multimodal communication”, οι γάτες αλλάζουν τα ηχητικά χαρακτηριστικά του νιαουρίσματός τους ώστε να ταιριάζουν με τον ρυθμό και το ύφος της ανθρώπινης επικοινωνίας κατά τη διάρκεια αλληλεπιδράσεων. Η μελέτη δείχνει ότι αυτή η φωνητική προσαρμογή βοηθά στον καλύτερο συντονισμό της επικοινωνίας γάτας–ανθρώπου και υποστηρίζει ομαλότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι γάτες αλλάζουν το νιαούρισμά τους και ανάλογα με το τι θέλουν, με ποιον βρίσκονται και πώς ανταποκρίνονται οι άνθρωποι. Μερικές γάτες μαθαίνουν ότι το νιαούρισμα «πιάνει» και το κάνουν πιο συχνά. Άλλες χρησιμοποιούν πιο ήσυχα σήματα. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι άνθρωποι συχνά παρερμηνεύουν τα νιαουρίσματα και ότι οι γάτες προσαρμόζουν τον τόνο της φωνής τους ανάλογα με την κατάσταση.
Ζείτε με γάτα; Πότε μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνό σας για σχιζοφρένεια – Ανησυχητική μελέτη
- Οι γάτες νιαουρίζουν κυρίως στους ανθρώπους και όχι σε άλλες ενήλικες γάτες.
- Τα νιαουρίσματα αλλάζουν ανάλογα με το πλαίσιο (τροφή, χαιρετισμός, στρες, χειρισμός).
- Οι γάτες μπορεί να «μιλούν» περισσότερο σε ορισμένα άτομα (π.χ. περισσότερα νιαουρίσματα χαιρετισμού στους άνδρες φροντιστές).
- Οι άνθρωποι δεν είναι πολύ καλοί στο να αναγνωρίζουν τι σημαίνουν τα νιαουρίσματα.
- Νέα σύνολα δεδομένων δείχνουν μεγάλες ατομικές διαφορές στο πόσο συχνά φωνάζουν οι γάτες.
Γιατί μπορεί να νιαουρίζουν περισσότερο στους άνδρες
Μετά την ανάλυση εκατοντάδων βίντεο, κάτι ξεχώρισε ξεκάθαρα: οι γάτες «μιλούσαν» πιο συχνά (με νιαουρίσματα, γουργουρητά, «κελαηδίσματα») όταν χαιρετούσαν άνδρες φροντιστές σε σχέση με γυναίκες φροντιστές. Αυτή η αυξημένη συχνότητα ήταν σταθερή ανεξάρτητα από την ηλικία, τη φυλή, το φύλο της γάτας ή ακόμη και το μέγεθος του νοικοκυριού. Κατά μέσο όρο, οι γάτες παρήγαν 4,3 νιαουρίσματα στα πρώτα 100 δευτερόλεπτα χαιρετισμού ανδρών, σε σύγκριση με 1,8 όταν χαιρετούσαν γυναίκες.
Οι ερευνητές προτείνουν έναν ενδιαφέροντα λόγο για το γιατί μπορεί να συμβαίνει. Υποστηρίζουν ότι επειδή οι άνδρες φροντιστές τείνουν να μιλούν λιγότερο στις γάτες τους και είναι γενικά λιγότερο προσεκτικοί, οι γάτες προσαρμόζουν την επικοινωνία τους για να τραβήξουν την προσοχή τους.
«Οι γάτες χρησιμοποιούσαν τη φωνητική επικοινωνία πιο συχνά όταν χαιρετούσαν τους άνδρες φροντιστές…» και ότι οι άνδρες φροντιστές μπορεί να εμπλέκονται λιγότερο συχνά σε λεκτικές συμπεριφορές σε σύγκριση με τις γυναίκες. «Αυτή η διαφορά θα μπορούσε να ωθήσει τις γάτες στο να χρησιμοποιούν πιο ενεργά φωνητικά σήματα για να προκαλέσουν αντιδράσεις από τους άνδρες», σχολιάζουν οι συγγραφείς της μελέτης, σύμφωνα με το Phys.org.
Ο χαιρετισμός είναι σύνθετος
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι γάτες χρησιμοποιούν πολλές μορφές επικοινωνίας όταν χαιρετούν τους ιδιοκτήτες τους. Υιοθετούν φιλικές κοινωνικές συμπεριφορές (ουρά όρθια, προσέγγιση και τρίψιμο πάνω στον φροντιστή) και συμπεριφορές αντιμετώπισης (χασμουρητό, τέντωμα, ξύσιμο). Οι ερευνητές ερμηνεύουν αυτό ως ένδειξη ότι όταν μια γάτα λέει «γεια», πρόκειται για μια σύνθετη μορφή επικοινωνίας που περιλαμβάνει επιθυμία για σύνδεση αλλά και έναν τρόπο διαχείρισης του στρες, όπως ανακούφιση επειδή ο φροντιστής επέστρεψε σπίτι.
44χρονη που πήγε να πεθάνει μετά από δάγκωμα γάτας λέει: «Τα σκυλιά μου μού έσωσαν τη ζωή»
Αυτά τα ευρήματα προσφέρουν μια συναρπαστική προσέγγιση στο πώς επικοινωνούν και συμπεριφέρονται οι γάτες. Ωστόσο, η έρευνα πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά στην Τουρκία και το δείγμα ήταν μικρό. Απαιτούνται επιπλέον μελέτες σε διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς για να επιβεβαιωθεί εάν αυτές οι διαφορές στο νιαούρισμα ανά φύλο είναι πραγματικά καθολικές.
Πηγές: PHYS.ORG, WILEY, PMC, ScienceDirect, WILEY, PMC, ScienceDirect