Το βότανο «μήλο της γης» είναι ένα από τα βότανα που έχει χρησιμοποιηθεί για τις καταπραϋντικές και θεραπευτικές ιδιότητές του. Ωστόσο, η σύγχρονη έρευνα δείχνει ότι τα οφέλη του δεν περιορίζονται μόνο στην αντιμετώπιση του άγχους. Μπορεί να βοηθάει στον ύπνο, να καταπραΰνει το δέρμα, να ελέγχει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να ανακουφίζει από πεπτικές ενοχλήσεις, μεταξύ άλλων.
Ποιο είναι το βότανο «μήλο της γης» και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το χαμομήλι προέρχεται από ένα από τα αρχαιότερα καταγεγραμμένα φαρμακευτικά βότανα στον κόσμο, ένα ήπιο ανθοφόρο φυτό της οικογένειας Asteraceae. Οι δύο πιο κοινές ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για τσάι – το chamomilla recutita και το chamaemelum nobile – παράγουν ευαίσθητα άνθη που μοιάζουν με μαργαρίτες, τα οποία αποξηραίνονται και εκχυλίζονται για να δημιουργήσουν την καταπραϋντική φυτική έγχυση που γνωρίζουμε ως χαμομήλι.
Τοπικές φαρμακευτικές εφαρμογές του χαμομηλιού
Το χαμομήλι μελετάται όλο και περισσότερο για τα καταπραϋντικά οφέλη του στο δέρμα και πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της φλεγμονής, να προάγει την επούλωση και να μειώσει ήπια ενόχληση όταν εφαρμόζεται τοπικά.
Σύμφωνα με εργασία του 2023 με τίτλο «Evaluation of pharmaceutical use of chamomile in dentistry: A systematic review», το χαμομήλι φάνηκε να βοηθά στη μείωση της οδοντικής πλάκας, της ουλίτιδας, της τερηδόνας, της στοματίτιδας και εμφάνισε αντιβακτηριακές δράσεις σε 14 κλινικές δοκιμές. Σύμφωνα με την ίδια εργασία, αυτά τα οφέλη συνδέονται με τα φλαβονοειδή του χαμομηλιού, τα οποία προσφέρουν αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση στη στοματική κοιλότητα.
Άλλες ανασκοπήσεις υπογραμμίζουν τις δράσεις του σε περιπτώσεις όπως ερεθισμένο δέρμα, έκζεμα και μετεγχειρητικό πόνο. Παρόλο που τα οφέλη του είναι συνήθως ήπια, το χαμομήλι παραμένει μια χρήσιμη επιλογή – όχι, όμως, ως υποκατάστατο της ιατρικής αγωγής.
- Βοηθά στην καταπράυνση φλεγμονώδους ή ερεθισμένου δέρματος, σύμφωνα με ανασκόπηση του 2024.
- Εμφανίζει υποστηρικτικά αποτελέσματα στην επούλωση πληγών σε μελέτες ζώων και μικρές μελέτες σε ανθρώπους, σύμφωνα με ανασκόπηση του 2022.
- Προσφέρει ήπια ανακούφιση μετεγχειρητικού πόνου όταν εφαρμόζεται τοπικά, βάσει μετα-ανάλυσης του 2025.
- Μπορεί να μειώσει την ερυθρότητα και την ξηρότητα σε έκζεμα ή δερματίτιδα, αν και τα στοιχεία είναι μικτά και τα προϊόντα διαφέρουν σημαντικά.
- Παρέχει ασθενή αντιμικροβιακή δράση, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις συνήθεις θεραπείες.
Μέντα: Το βότανο που μπορεί να ανακουφίσει από τον πονοκέφαλο και να αντιμετωπίσει το φούσκωμα
Διατροφική αξία τσαγιού από χαμομήλι
Τσάι, βότανο, χαμομήλι, βρασμένο, 1 φλιτζάνι (237ml)
- Πρωτεΐνη: 0 g
- Ολικά λιπίδια (λιπαρά): 0 g
- Υδατάνθρακες: 0,47 g
- Ενέργεια: 2,37 kcal
- Σάκχαρα: 0 g
- Φυτικές ίνες: 0 g
- Ασβέστιο: 4,74 mg
- Μαγνήσιο: 2,37 mg
- Κάλιο: 21,33 mg
- Νάτριο: 2,37 mg
- Βιταμίνη A (IU): 47,4 IU
- B-καροτίνη: 28,44 mcg
Τσάι χαμομήλι: Οφέλη για την υγεία
1. Μπορεί να προάγει τον ύπνο
Το χαμομήλι είναι γνωστό για τις ιδιότητές του που προκαλούν υπνηλία – αυτό μπορεί να οφείλεται στο φυτοθρεπτικό του περιεχόμενο, και συγκεκριμένα σε μια ένωση που ονομάζεται απιγενίνη, η οποία θεωρείται ότι έχει κατασταλτική δράση. Μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση χαμομηλιού βοήθησε γυναίκες μετά τον τοκετό να βελτιώσουν τον ύπνο τους και τα συμπτώματα κατάθλιψης.
2. Μπορεί να ανακουφίσει από το άγχος
Έρευνα δείχνει ότι το χαμομήλι μπορεί να είναι ευεργετικό για άτομα που αντιμετωπίζουν ήπιο άγχος, αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες.
3. Μπορεί να είναι ευεργετικό για άτομα με διαβήτη
Το χαμομήλι μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του σακχάρου σε άτομα με διαβήτη. Θεωρείται ότι το επιτυγχάνει μειώνοντας τα επίπεδα σακχάρου και βοηθώντας στη βελτίωση της αποθήκευσης γλυκογόνου στο ήπαρ.
Μελέτη σε 64 ενήλικες με διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι κατανάλωναν τρία φλιτζάνια χαμομήλι καθημερινά για οκτώ εβδομάδες, έδειξε σημαντική μείωση στους δείκτες HbA1C καθώς και βελτιωμένο γλυκαιμικό έλεγχο και λιπιδαιμικό προφίλ.
4. Μπορεί να ανακουφίσει από προβλήματα στο στομάχι και το έντερο
Έρευνες δείχνουν ότι το χαμομήλι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των σπασμών των λείων μυών στο έντερο – κάτι που μπορεί να ωφελήσει άτομα με φλεγμονώδεις πεπτικές διαταραχές όπως η εκκολπωματίτιδα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Μπορεί επίσης να προσφέρει προστασία έναντι του σχετικά κοινού βακτηρίου H. pylori, το οποίο μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία γαστρικών ελκών.
5. Μπορεί να ενισχύσει την υγεία της καρδιάς
Το χαμομήλι είναι πλούσιο σε φλαβονοειδή, τα οποία έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και φαίνεται ότι ωφελούν τόσο τη διαχείριση της χοληστερίνης όσο και την αρτηριακή πίεση.
Μελισσόχορτο: Το βότανο που μπορεί να ανακουφίσει από το άγχος και να βοηθήσει στη χώνεψη
Είναι κατάλληλο για όλους;
Το χαμομήλι θεωρείται ασφαλές για τους περισσότερους, αν και ορισμένα άτομα έχουν αναφέρει αλλεργία, ειδικά όσοι έχουν ήδη αλλεργία στα φυτά μαργαρίτας (όπως η αμβροσία αρτεμισίφυλλος και τα χρυσάνθεμα).
Πηγές: goodFOOD, University of Rochester Medical Center, ResearchGate, PMC, ScienceDirect, ResearchGate, MDPI, ResearchGate