Ένα λίγο γνωστό τροπικό δέντρο προσελκύει αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον για τη σπάνια ικανότητά του να γεφυρώνει τη διατροφή και την ιατρική. Νέα έρευνα δείχνει ότι ο καρπός της Βραζιλίας μπορεί να είναι μια ασφαλής τροφή με πιθανά οφέλη για την υγεία.
Το εθιστικό φρούτο της Οδύσσειας που μπορεί να ενισχύσει την καρδιά και να μειώσει τη φλεγμονή
Ποιος είναι ο καρπός της Βραζιλίας και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Λίγα δέντρα είναι τόσο σκληρά όσο το hymenaea courbaril, ένα επιβλητικό τροπικό φυτό που κατάγεται από δάση του νότιου Μεξικού έως τη λεκάνη του Αμαζονίου και σε τμήματα της Καραϊβικής, όπου είναι ευρέως γνωστό ως algarrobo, guapinol ή jatobá και εκτιμάται τόσο για τη σκιά όσο και για την τροφή που προσφέρει. Ένα μόνο ώριμο δέντρο μπορεί να παράγει περίπου εκατό σκληρούς καφέ λοβούς σε μια καλή χρονιά, γεμίζοντας ολόκληρα δάση σε όλη τη Λατινική Αμερική.
Μέσα σε κάθε σκληρό, ξυλώδες κέλυφος βρίσκεται ένας ανοιχτόχρωμος, ελαφρώς γλυκός, αλευρώδης πολτός πλούσιος σε φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά μόρια, που περιβάλλει μεγάλους σπόρους γεμάτους φυσικό κόμμι. Αυτός ο συνδυασμός αλέθεται εδώ και αιώνες σε άλευρα για χυλούς, ροφήματα και απλά αρτοσκευάσματα, ενώ παράλληλα τρέφει ζώα και στηρίζει παραδοσιακές θεραπείες για πεπτικά προβλήματα και χρόνιες αναπνευστικές λοιμώξεις.
Σήμερα, ερευνητές στην Κολομβία και τη Βραζιλία χαρτογραφούν συστηματικά κάθε βρώσιμο συστατικό ώστε η βιομηχανία τροφίμων να μπορεί να χρησιμοποιεί αυτό το δέντρο που μοιάζει με χαρουπιά με ασφάλεια. Το έργο αυτό καθοδηγείται από τη Luz María Alzate Tamayo, επιστήμονα τροφίμων στο Lasallian University Corporation στην Κολομβία, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται στη μετατροπή του hymenaea courbaril σε ασφαλή φυσικά συστατικά που αποξηραίνονται καλά, αποθηκεύονται εύκολα και δεν ενέχουν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.
Τοπικές φαρμακευτικές εφαρμογές του hymenaea courbaril
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το hymenaea courbaril (jatobá) παρουσιάζει προοπτικές για τοπική φαρμακευτική χρήση, κυρίως λόγω των φυσικών αντιοξειδωτικών και αντιμικροβιακών ιδιοτήτων του. Εργαστηριακές μελέτες και μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι εκχυλίσματα από τον φλοιό, τα φύλλα, τη ρητίνη και τα υπολείμματα του καρπού μπορεί να βοηθούν στην προστασία του δέρματος από λοιμώξεις και να υποστηρίζουν τη φυσική διαδικασία επούλωσης τραυμάτων, αν και οι κλινικές μελέτες σε ανθρώπους παραμένουν περιορισμένες.
- Αντιμικροβιακή δράση: Εκχυλίσματα φύλλων και φλοιού ανέστειλαν βακτήρια που συνδέονται με δερματικές λοιμώξεις και επιμόλυνση τραυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Staphylococcus aureus, και μείωσαν τον σχηματισμό βιοϋμενίων.
- Υποστήριξη επούλωσης τραυμάτων: Τοπικά εκχυλίσματα ρητίνης βοήθησαν στην επιτάχυνση της αποκατάστασης του δέρματος και της αναγέννησης των ιστών σε ζωικά μοντέλα τραυμάτων.
- Ισχυρή αντιοξειδωτική δράση: Εκχυλίσματα πλούσια σε φυσικές φυτικές ενώσεις (φλαβονοειδή και πολυφαινόλες) έδειξαν υψηλή αντιοξειδωτική ικανότητα, η οποία είναι σημαντική για την αποκατάσταση και προστασία του δέρματος.
- Παραδοσιακή χρήση που υποστηρίζεται από ανασκοπήσεις: Πρόσφατες ανασκοπήσεις επιβεβαιώνουν αντιβακτηριακές, αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές δράσεις σχετικές με τοπικές εφαρμογές, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη για περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους.
Διατροφική αξία του hymenaea courbaril
Ανά 100 g περιέχει:
- Ενέργεια: 248 Kcal (1026 KJ)
- Νερό: 11,2 g
- Πρωτεΐνη: 5,65 g
- Λιπαρά: 2,53 g
- Διαθέσιμοι υδατάνθρακες: 25,21 g
- Φυτικές ίνες: 51 g
* Η διατροφική αξία μπορεί να διαφέρει.
Λεπτομερής ανάλυση εξέτασε αλεύρι πολτού και ινώδες υπόλειμμα από μια βραζιλιάνικη ποικιλία γνωστή ως jatobá da mata και μέτρησε τα θρεπτικά συστατικά τους. Η ερευνητική ομάδα βρήκε 44 γραμμάρια φυτικών ινών, άπεπτο φυτικό υλικό που προσθέτει όγκο, και 11 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά 100 γραμμάρια. Οι ερευνητές της διατροφής περιγράφουν αυτά τα συμπυκνωμένα κλάσματα ως λειτουργικά τρόφιμα, δηλαδή καθημερινά προϊόντα που διαμορφώνονται ώστε να προσφέρουν όφελος για την υγεία πέρα από τις βασικές θερμίδες και την πρωτεΐνη.
Το αλεύρι πολτού που ενσωματώνεται σε ψωμιά, σνακ και τρόφιμα πρωινού θα μπορούσε να αυξήσει την πρόσληψη φυτικών ινών χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων συνθετικών γλυκαντικών. Το πιο γνωστό μεσογειακό δέντρο χαρουπιάς, Ceratonia siliqua, παρέχει σκόνες και ροφήματα που μοιάζουν με κακάο και αξιοποιούν το μεγαλύτερο μέρος του λοβού αντί να τον απορρίπτουν. Πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση περιέγραψε αυτά τα ροφήματα ως φυσικά γλυκά, χωρίς καφεΐνη και πλούσια σε πολυφαινόλες, φυτικές ίνες και μέταλλα για καταναλωτές με ενδιαφέρον για την υγεία.
Hymenaea courbaril: Οφέλη για την υγεία
Σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι το δέντρο jatobá περιέχει πολλές πολυφαινόλες, φυτικά μόρια που μπορούν να εξουδετερώνουν το δραστικό οξυγόνο και άλλες ασταθείς χημικές ουσίες. Σε εκχυλίσματα φλοιού, φύλλων και σπόρων, ερευνητές παρατήρησαν ισχυρή αναστολή της ανάπτυξης του Staphylococcus aureus σε σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις σε καλλιέργειες. Τα ίδια αυτά παρασκευάσματα σημείωσαν υψηλές επιδόσεις σε δοκιμές αντιοξειδωτικής ικανότητας, ένα μέτρο του πόσο καλά μια ουσία μπλοκάρει τη βλάβη από μόρια δραστικού οξυγόνου.
Σε ορισμένες δοκιμές, εκχυλίσματα φύλλων του hymenaea courbaril «ισοφάρισαν» ή ξεπέρασαν ισχυρά συνθετικά αντιοξειδωτικά, δείχνοντας ότι το φύλλωμα είναι χημικά ιδιαίτερα δραστικό. Η έρευνα στα υπολείμματα των λοβών, το υλικό που απομένει μετά τον βρώσιμο πολτό, αναδεικνύει ενώσεις που ονομάζονται προκυανιδίνες, αλυσίδες φλαβονοειδών που δίνουν στυφή γεύση και αντιοξειδωτική δράση. Η μελέτη αυτή εντόπισε αυτά τα μόρια μαζί με παράγωγα της κερκετίνης και της ταξιφολίνης, προσδίδοντας στα εκχυλίσματα ένα προφίλ που θα μπορούσε να υποστηρίζει αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις στα τρόφιμα και ενδεχομένως στους ανθρώπους.
Η παραδοσιακή ιατρική στη Βραζιλία και την Κολομβία αντικατοπτρίζει αυτά τα ευρήματα, χρησιμοποιώντας τη ρητίνη και τα αφεψήματα φλοιού του jatobá ως τονωτικά για χρόνιο βήχα, κόπωση και δύσκολες λοιμώξεις. Πρώιμα πειράματα δείχνουν επιδράσεις στην επούλωση τραυμάτων και στην προστασία του ήπατος σε ζώα, ωστόσο οι γιατροί χρειάζονται ακόμη μεγαλύτερες ελεγχόμενες μελέτες πριν εμπιστευτούν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Πηγές: Earth, ResearchGate, PubMed, Academic Journals, MDPI, ResearchGate, Biodiversity for Foop and Nutrition