Η ρητίνη της Αγιουρβεδικής ιατρικής μπορεί να ανακουφίσει από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και να ρίξει την πίεση, μεταξύ άλλων. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;
Ποια είναι η ρητίνη της Αγιουρβεδικής ιατρικής και ποια τα οφέλη της για την υγεία
Η ρητίνη της Αγιουρβεδικής ιατρικής προέρχεται από τις ρίζες φυτών Ferula, η οποία συνήθως αποξηραίνεται και αλέθεται σε χοντρή κίτρινη σκόνη για μαγειρική και φαρμακευτική χρήση. Αν και είναι ιθαγενής στο Αφγανιστάν και στο Ιράν, χρησιμοποιείται ευρέως στην ινδική κουζίνα, όπου είναι γνωστή ως hing.
Χαρακτηρίζεται από μια έντονη, διαπεραστική μυρωδιά λόγω των θειούχων ενώσεων που περιέχει. Ωστόσο, κατά το μαγείρεμα, το άρωμα και η γεύση της μετατρέπονται σε πιο ήπια, που θυμίζουν πράσο, σκόρδο και ακόμα και κρέας. Παραδοσιακά, χρησιμοποιείται στην Αγιουρβεδική ιατρική για την υποστήριξη της πέψης, την ανακούφιση από τα αέρια, αλλά και για την αντιμετώπιση αναπνευστικών και ουρολογικών παθήσεων.
Στον Μεσαίωνα, τη φορούσαν για να κρατήσουν τις λοιμώξεις μακριά. Παρότι έχει μακρά ιστορία χρήσης, πολλά από τα παραδοσιακά της οφέλη παραμένουν μη επιβεβαιωμένα από τη σύγχρονη επιστήμη. Ποιες είναι οι χρήσεις, τα πλεονεκτήματα και τα πιθανά μειονεκτήματα;
Παραδοσιακές και φαρμακολογικές χρήσεις
Σύμφωνα με το άρθρο του 2012 με τίτλο Ferula asafoetida: Traditional uses and pharmacological activity, η ασαφετίδα (Ferula asafoetida) είναι μια ρητίνη από το φυτό Ferula που χρησιμοποιείται συχνά ως μπαχαρικό και βοήθημα για την πέψη, καθώς και στην παραδοσιακή ιατρική για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα, η επιληψία, ο πόνος στο στομάχι, τα αέρια και νευρικές καταστάσεις.
Έρευνες δείχνουν ότι παρουσιάζει πραγματικές δράσεις – όπως αντισπασμωδικές (ανακουφίζει από κράμπες), αποχρεμπτικές (καθαρίζει τη βλέννα), ηρεμιστικές, αντιυπερτασικές, αντιμυκητιασικές, αντιδιαβητικές, αντιιικές, αντιοξειδωτικές και ακόμη και αντικαρκινικές ιδιότητες – αν και οι συγγραφείς τονίζουν πως απαιτούνται περισσότερες λεπτομερείς μελέτες πριν δοκιμαστεί σε ανθρώπους.
Πιθανά οφέλη για την υγεία
Παρότι η έρευνα είναι περιορισμένη, η ασαφετίδα ενδέχεται να προσφέρει μερικά οφέλη για την υγεία.
1. Είναι καλή πηγή αντιοξειδωτικών
Η ασαφετίδα έχει διαπιστωθεί ότι είναι καλή πηγή αντιοξειδωτικών. Αυτές οι ενώσεις βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από πιθανές βλάβες που προκαλούνται από ασταθή μόρια, γνωστά ως ελεύθερες ρίζες. Ως αποτέλεσμα, τα αντιοξειδωτικά ενδέχεται επίσης να προστατεύουν από χρόνιες φλεγμονές, καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο και διαβήτη τύπου 2.
Συγκεκριμένα, η ασαφετίδα έχει φανεί ότι περιέχει υψηλές ποσότητες φαινολικών ενώσεων, όπως τανίνες και φλαβονοειδή, που είναι γνωστά για τις ισχυρές αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Αν και μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες και σε ζώα έχουν δείξει ότι η ασαφετίδα παρουσιάζει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση, απαιτείται περισσότερη έρευνα για τις αντιοξειδωτικές της επιδράσεις στον άνθρωπο.
Επιπλέον, δεδομένου ότι η ασαφετίδα χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές ποσότητες στο μαγείρεμα, δεν είναι σαφές αν η μαγειρική χρήση της προσφέρει αυτά τα οφέλη.
Οι top 5 τροφές που προστατεύουν τα νεφρά σας – Πρέπει να τις τρώμε όλοι
2. Βοηθάει στην πέψη
Μία από τις πιο συχνές χρήσεις της ασαφετίδας είναι ως βοήθημα για την δυσπεψία. Σε μελέτη διάρκειας 30 ημερών, στην οποία συμμετείχαν 43 ενήλικες με μέτρια έως σοβαρή δυσπεψία, όσοι λάμβαναν κάψουλες 250 mg με ασαφετίδα δύο φορές την ημέρα ανέφεραν σημαντική βελτίωση στο φούσκωμα, την πέψη και τη συνολική ποιότητα ζωής, σε σύγκριση με την ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από την εταιρεία που παρήγαγε το συγκεκριμένο συμπλήρωμα, κάτι που ενδέχεται να επηρέασε τα αποτελέσματα.
Έχει επίσης φανεί ότι η ασαφετίδα ενισχύει την πέψη αυξάνοντας τη δραστηριότητα των πεπτικών ενζύμων. Συγκεκριμένα, μπορεί να αυξήσει την έκκριση της χολής από το ήπαρ, η οποία είναι απαραίτητη για την πέψη του λίπους. Αν και το μπαχαρικό χρησιμοποιείται συχνά για την πρόληψη ή τη μείωση των αερίων μετά το φαγητό, δεν υπάρχουν ακόμη έρευνες που να υποστηρίζουν αυτή την επίδραση.
3. Βοηθάει στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια χρόνια πεπτική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πόνο ή ενόχληση στην κοιλιά, φούσκωμα και αέρια, καθώς και δυσκοιλιότητα, διάρροια ή και τα δύο. Λόγω των πιθανών επιδράσεών της στην πέψη, θεωρείται ότι η ασαφετίδα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων του ΣΕΕ.
Δύο μικρές μελέτες σε ενήλικες με ΣΕΕ έδειξαν σημαντική βελτίωση των αναφερόμενων συμπτωμάτων μετά από 2 εβδομάδες λήψης συμπληρωμάτων ασαφετίδας. Ωστόσο, άλλη μελέτη έδειξε ότι το ίδιο συμπλήρωμα δεν είχε καμία επίδραση στα συμπτώματα του ΣΕΕ. Συνολικά, η διαθέσιμη έρευνα είναι αρκετά περιορισμένη.
Ωστόσο, ένας έμμεσος τρόπος με τον οποίο η ασαφετίδα μπορεί να ωφελήσει άτομα με ΣΕΕ είναι ως υποκατάστατο του κρεμμυδιού και του σκόρδου στη μαγειρική, καθώς έχει παρόμοια γεύση. Το κρεμμύδι και το σκόρδο περιέχουν υψηλές ποσότητες φρουκτανών – μη πεπτόμενων, ζυμώσιμων υδατανθράκων που μπορεί να προκαλέσουν πεπτική δυσφορία σε άτομα με ΣΕΕ.
Άλλα πιθανά οφέλη
Παρότι οι μελέτες για την ασαφετίδα είναι περιορισμένες, πρώιμες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να έχει και άλλα οφέλη, όπως:
- Αντιβακτηριακές, αντιμυκητιασικές και αντιμικροβιακές δράσεις. Μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες έδειξαν ότι η ασαφετίδα μπορεί να προστατεύει από παθογόνα, όπως διάφορα στελέχη βακτηρίων Streptococcus.
- Μπορεί να βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η ασαφετίδα ίσως μειώνει την πίεση μέσω χαλάρωσης των αιμοφόρων αγγείων – ωστόσο η έρευνα περιορίζεται σε ζώα.
- Πιθανές αντικαρκινικές δράσεις. Μελέτες σε ζώα και δοκιμαστικούς σωλήνες δείχνουν ότι η ασαφετίδα μπορεί να βοηθά στην επιβράδυνση της ανάπτυξης και εξάπλωσης ορισμένων καρκινικών κυττάρων, όπως του καρκίνου του μαστού και του ήπατος.
- Μπορεί να προστατεύει την υγεία του εγκεφάλου. Αρκετές μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η ασαφετίδα μπορεί να προστατεύει από απώλεια μνήμης και νευρικές βλάβες στον εγκέφαλο.
- Μπορεί να ανακουφίζει τα συμπτώματα άσθματος. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η ασαφετίδα έχει χαλαρωτική δράση στους μύες των αεραγωγών, κάτι που είναι σημαντικό για τη θεραπεία του άσθματος.
- Μπορεί να μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Μελέτη σε αρουραίους έδειξε ότι 22,7 mg εκχυλίσματος ασαφετίδας ανά λίβρα (50 mg ανά κιλό) σωματικού βάρους μείωσαν τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας.
Αν και αυτές οι μελέτες είναι ενθαρρυντικές, αφορούν κυρίως ζώα και δοκιμαστικούς σωλήνες – η έρευνα σε ανθρώπους παραμένει ελλιπής. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι μελέτες αυτές χρησιμοποιούν συμπυκνωμένες μορφές ασαφετίδας, διαφορετικές από τις μικρές ποσότητες που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Ως εκ τούτου, η γαστρονομική χρήση του μπαχαρικού μπορεί να έχει ελάχιστες επιδράσεις.
Πιθανές παρενέργειες της ασαφετίδας
Αν και η έρευνα σχετικά με την ασφάλεια της ασαφετίδας στους ανθρώπους είναι περιορισμένη, οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται συνήθως στο μαγείρεμα θεωρούνται γενικά ασφαλείς. Μελέτη διάρκειας 30 ημερών σε ανθρώπους έδειξε ότι οι συμμετέχοντες ανέχθηκαν καλά δόσεις 250 mg δύο φορές την ημέρα.
Ωστόσο, μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι μεγάλες δόσεις ασαφετίδας μπορεί να προκαλέσουν αέρια, διάρροια, άγχος, πονοκεφάλους και πρήξιμο στο στόμα. Επίσης, μελέτη σε ποντίκια δείχνει πιθανή ηπατοτοξικότητα με καθημερινές δόσεις 91 mg ανά λίβρα (200 mg ανά κιλό) σωματικού βάρους για 6 εβδομάδες.
Επιπλέον, λόγω έλλειψης έρευνας, η ασαφετίδα δεν συνιστάται για παιδιά, εγκύους ή θηλάζουσες. Επειδή μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση ή να έχει αντιπηκτική δράση, άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την υπέρταση ή αντιπηκτικά πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρώματα ασαφετίδας.
Όταν χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό, η ασαφετίδα συχνά αναμειγνύεται με αλεύρι σίτου ή ρυζιού. Ως αποτέλεσμα, τα προϊόντα ασαφετίδας (ή hing) ενδέχεται να περιέχουν γλουτένη. Αν έχετε οποιεσδήποτε απορίες ή ανησυχίες, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό πριν δοκιμάσετε την ασαφετίδα.
Πώς να τη χρησιμοποιήσετε
Η ασαφετίδα χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για να δώσει γεύση στα φαγητά. Μάλιστα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι τη φύλαγαν σε βάζα μαζί με κουκουνάρια για χρήση ως καρύκευμα. Σήμερα, η τριμμένη ασαφετίδα σε μορφή σκόνης – συχνά με την ονομασία hing – είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο και σε ορισμένα ινδικά παντοπωλεία.
Αν ακολουθείτε διατροφή χωρίς γλουτένη, φροντίστε να αναζητήσετε σκόνη hing που να έχει αναμειχθεί με αλεύρι ρυζιού αντί για αλεύρι σίτου. Στην κουζίνα, συνιστάται να προστίθεται σε καυτό λάδι ή άλλο έλαιο για να μειωθεί η θειώδης γεύση και οσμή της.
Στην ινδική κουζίνα, η σκόνη hing συχνά συνδυάζεται με άλλα μπαχαρικά, όπως κουρκουμά και κύμινο, για να προσδώσει μια πλούσια, ουμάμι γεύση σε πιάτα με όσπρια ή λαχανικά. Στη Γαλλία, προστίθεται μερικές φορές σε μπριζόλες.
Garum: Τι είναι το νόστιμο «κέτσαπ της αρχαίας Ρώμης» – Πώς το έφτιαχναν
Ως συμπλήρωμα, η ασαφετίδα διατίθεται και σε μορφή κάψουλας. Αν και μελέτη έδειξε ότι τα 250 mg δύο φορές την ημέρα ήταν αποτελεσματική δόση, γενικότερα η έρευνα για τη σωστή δοσολογία είναι περιορισμένη. Συμβουλευθείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής.
Πηγές: Healthline, PMC, PubMed, PMC, PubMed, PMC, PubMed, PMC, PubMed, PubMed, PubMed, PMC, PMC, PMC