Τα σύκα είναι γλυκά φρούτα, σε σχήμα δακρύου, με απαλή φλούδα, ροζ σάρκα και μικροσκοπικούς βρώσιμους σπόρους. Εκτιμώνται τόσο για τη γεύση τους όσο και για την πλούσια θρεπτική τους αξία. Προσφέρουν πιθανά οφέλη για την πέψη, την υγεία της καρδιάς και του δέρματος.
Το αρχαίο φρούτο για γερά οστά και λαμπερό δέρμα – Κάνει καλό στο έντερο και την καρδιά
Σύκα: Είναι γλυκά, θρεπτικά και έχουν πολλά οφέλη για την υγεία
Τα σύκα (Ficus carica) είναι μικρά φρούτα σε σχήμα δακρύου, με απαλή μωβ ή πράσινη φλούδα, γλυκιά ροζ σάρκα και εκατοντάδες μικρούς βρώσιμους σπόρους. Πέρα από τη λεπτή τους γεύση, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και συνδέονται με διάφορα πιθανά οφέλη για την υγεία. Σε αυτό το άρθρο, εξερευνούμε το θρεπτικό τους προφίλ, τα πιθανά πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και απλούς τρόπους για να τα συμπεριλάβετε στη διατροφή σας.
Εκχύλισμα συκιάς (χυμός δένδρου): Ποιες οι χρήσεις του – Είναι δηλητηριώδης;
Ο χυμός του δένδρου της συκιάς δεν είναι δηλητηριώδης, αλλά μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και να προκαλέσει εγκαύματα ή φουσκάλες αν έρθει σε επαφή με το δέρμα και στη συνέχεια εκτεθεί στον ήλιο (μια αντίδραση που ονομάζεται φυτοφωτοδερματίτιδα).
Σύμφωνα με άρθρο του 2021 με τίτλο «Use of caprifig tree extract as a substitute for calf rennet in goat’s fresh cheese production», η χρήση 2% φρέσκου εκχυλίσματος από άγρια φύλλα και βλαστούς συκιάς παρήγαγε τυρί με καλή απόδοση, ισχυρότερη ενζυμική δραστηριότητα και καλύτερη μυρωδιά, γεύση και υφή σε σχέση με το τυρί που παρασκευάζεται με πυτιά μόσχου, ενώ λειτούργησε ακόμη και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Περιέχει ισχυρά ένζυμα που το καθιστούν χρήσιμο με διάφορους τρόπους:
- Σε τρόφιμα: Για την πήξη του γάλακτος στην παραγωγή τυριού ή για το μαλάκωμα του κρέατος.
- Στην παραδοσιακή ιατρική: Λαϊκές θεραπείες για μελανιές, έλκη και πεπτικά προβλήματα.
- Στη βιομηχανία: Ένζυμα (όπως η φικαιΐνη) που χρησιμοποιούνται για τη διάσπαση πρωτεϊνών σε εργαστηριακές δοκιμές.
Διατροφικά οφέλη
Τα φρέσκα σύκα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, ενώ έχουν σχετικά χαμηλές θερμίδες, γεγονός που τα καθιστά εξαιρετική προσθήκη σε κάθε διατροφή.
Ένα μικρό φρέσκο σύκο (40 γραμμάρια) περιέχει:
- Θερμίδες: 30
- Πρωτεΐνη: 0 γραμμάρια (g)
- Λιπαρά: 0 g
- Υδατάνθρακες: 8 g
- Φυτικές ίνες: 1 g
- Σάκχαρα: 6,5 g
- Χαλκός: 3% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (ΣΗΠ)
- Μαγνήσιο: 2% της ΣΗΠ
- Κάλιο: 2% της ΣΗΠ
- Ριβοφλαβίνη: 2% της ΣΗΠ
- Θειαμίνη: 2% της ΣΗΠ
- Βιταμίνη B6: 3% της ΣΗΠ
- Βιταμίνη Κ: 2% της ΣΗΠ
Τα σύκα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε χαλκό και βιταμίνη B6. Ο χαλκός είναι ένα ζωτικό μέταλλο που εμπλέκεται σε διάφορες διεργασίες του σώματος, όπως ο μεταβολισμός και η παραγωγή ενέργειας, καθώς και ο σχηματισμός αιμοσφαιρίων, συνδετικών ιστών και νευροδιαβιβαστών.
Η βιταμίνη B6 είναι μια βασική βιταμίνη απαραίτητη για να βοηθήσει το σώμα σας να διασπάσει την πρωτεΐνη από τη διατροφή και να δημιουργήσει νέες πρωτεΐνες. Παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου.
Οφέλη τους για την υγεία
1. Μπορεί να προάγουν την υγεία του πεπτικού συστήματος
Τα σύκα χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό ως εναλλακτική θεραπεία για πεπτικά προβλήματα και την υγεία του εντέρου. Περιέχουν φυτικές ίνες, οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν στη ρύθμιση των κινήσεων του εντέρου και να μειώσουν τη δυσκοιλιότητα, μαλακώνοντας και αυξάνοντας τον όγκο των κοπράνων. Οι φυτικές ίνες λειτουργούν επίσης ως πρεβιοτικά, δηλαδή τροφή για τα υγιή βακτήρια που κατοικούν στο έντερό σας.
Διαβήτης: Τα φρούτα που συστήνει διαιτολόγος της Cleveland Clinic – Ποια πρέπει να αποφεύγετε;
Μελέτη του 2019 σε 150 άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα (IBS-C) διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωναν περίπου 4 αποξηραμένα σύκα (45 g) δύο φορές την ημέρα είχαν σημαντική μείωση στα συμπτώματα — όπως πόνος, φούσκωμα και δυσκοιλιότητα — σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
2. Μπορεί να βελτιώσουν την αγγειακή και καρδιακή υγεία
Τα σύκα μπορεί να παίξουν ρόλο στη βελτίωση της αγγειακής υγείας και στη μείωση του κινδύνου καρδιακής νόσου.
Σύμφωνα με ανασκόπηση του 2023, ορισμένες μελέτες σε ζώα βρήκαν ότι η λήψη συμπληρωμάτων με εκχύλισμα φύλλων συκιάς οδήγησε σε βελτιώσεις σε:
- την αρτηριακή πίεση
- τη συνολική χοληστερίνη
- την HDL (καλή) χοληστερίνη
- τα τριγλυκερίδια
Ωστόσο, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι στις λίγες μελέτες που εξέτασαν την επίδραση των σύκων στους δείκτες λιπιδίων του αίματος σε ανθρώπους, καμία δεν βρήκε σημαντικά οφέλη. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένους συμμετέχοντες τα σύκα φάνηκε να αυξάνουν ελαφρά την LDL (κακή) χοληστερίνη και τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Απαιτούνται περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους για να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση μεταξύ σύκων και καρδιαγγειακής υγείας.
3. Μπορεί να βοηθήσουν στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα
Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα σύκα μπορεί να παίξουν ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι ροφήματα με υψηλές δόσεις εκχυλίσματος καρπού σύκου είχαν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη (GI) από ροφήματα χωρίς εκχύλισμα σύκου, πράγμα που σημαίνει ότι αυτά τα ροφήματα μπορεί να έχουν πιο ευνοϊκή επίδραση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Μελέτη του 2020 σε παχύσαρκα ποντίκια διαπίστωσε ότι το εκχύλισμα σύκου θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της ανοχής στη γλυκόζη, της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και των επιπέδων γλυκόζης νηστείας. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση αμπσισικού οξέος που περιέχουν τα σύκα.
Ωστόσο, οι καρποί — ιδιαίτερα τα αποξηραμένα σύκα — έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα βραχυπρόθεσμα. Αν δυσκολεύεστε να ρυθμίσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, σκεφτείτε να περιορίσετε την κατανάλωση αποξηραμένων σύκων.
4. Έχουν πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες
Πολλές υποσχόμενες μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες έχουν διεξαχθεί για τις επιδράσεις των φύλλων συκιάς στα καρκινικά κύτταρα. Τα φύλλα σύκου και το φυσικό λάτεξ από φυτά συκιάς έχουν δείξει ότι παρουσιάζουν αντικαρκινική δράση έναντι καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και των πνευμόνων, μεταξύ άλλων.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η κατανάλωση σύκων ή τσαγιού από φύλλα συκιάς θα έχει τα ίδια αποτελέσματα. Οι μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες προσφέρουν ένα υποσχόμενο σημείο εκκίνησης, αλλά χρειάζονται μελέτες σε ανθρώπους για να εκτιμηθεί πώς η κατανάλωση σύκων ή φύλλων συκιάς επηρεάζει την ανάπτυξη του καρκίνου.
5. Μπορεί να προάγουν την υγεία του δέρματος
Τα σύκα μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στο δέρμα. Για παράδειγμα, μελέτη του 2017 σε 45 παιδιά με δερματίτιδα διαπίστωσε ότι μια κρέμα από αποξηραμένο εκχύλισμα καρπού σύκου, που εφαρμόστηκε δύο φορές την ημέρα για 2 εβδομάδες, ήταν πιο αποτελεσματική στη θεραπεία των συμπτωμάτων δερματίτιδας από μια κρέμα υδροκορτιζόνης, την τυπική θεραπεία.
Μελέτη του 2022 σε 15 άτομα διαπίστωσε επίσης ότι η κατανάλωση τσαγιού από φύλλα συκιάς βοήθησε στην ανακούφιση των συμπτωμάτων εκζέματος. Παρά αυτά τα αποτελέσματα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί η αποτελεσματικότητα των σύκων στη θεραπεία δερματικών παθήσεων. Τα εκχυλίσματα σύκου ή το τσάι από φύλλα συκιάς μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μέρος ενός θεραπευτικού προγράμματος.
Μειονεκτήματα
Τα σύκα μπορεί να έχουν ορισμένα πιθανά μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, καθώς χρησιμοποιούνται μερικές φορές ως σπιτική θεραπεία για τη δυσκοιλιότητα, η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας σύκων μπορεί να προκαλέσει διάρροια ή άλλα πεπτικά προβλήματα.
Ορισμένα άτομα μπορεί επίσης να είναι αλλεργικά στα σύκα. Μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι τα άτομα που είναι αλλεργικά στη γύρη σημύδας μπορεί να είναι πιο πιθανό να έχουν και αλλεργία στα σύκα. Οι συκιές περιέχουν επίσης φυσικό λάτεξ, στο οποίο μπορεί να είναι αλλεργικά μερικά άτομα.
Πώς να τα προσθέσετε στη διατροφή σας
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να προσθέσετε σύκα στη διατροφή σας. Ακολουθούν οι τέσσερις βασικοί:
- Φρέσκα: Τα φρέσκα σύκα έχουν χαμηλές θερμίδες και αποτελούν εξαιρετικό σνακ, ενώ είναι ιδανική προσθήκη σε σαλάτες ή επιδόρπια. Μπορείτε επίσης να φτιάξετε μαρμελάδα, γλυκό του κουταλιού ή σάλτσες με φρέσκα σύκα.
- Αποξηραμένα: Τα αποξηραμένα σύκα χρησιμοποιούνται συχνά σε αρτοσκευάσματα.
- Φύλλα συκιάς: Τα φύλλα συκιάς χρησιμοποιούνται συχνά ως περιτύλιγμα για πιάτα που περιέχουν ρύζι, κρέας ή άλλες γέμισης, με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούνται τα αμπελόφυλλα.
- Τσάι από φύλλα συκιάς: Το τσάι από φύλλα συκιάς παρασκευάζεται από αποξηραμένα φύλλα. Μπορείτε να το φτιάξετε μόνοι σας ή να αγοράσετε έτοιμο από το διαδίκτυο ή από καταστήματα ειδών διατροφής.
Μπορείτε να απολαύσετε τα σύκα με διάφορους τρόπους, αλλά λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε ζάχαρη, σκεφτείτε να καταναλώνετε τα αποξηραμένα σύκα με μέτρο ή να τα χρησιμοποιείτε περιστασιακά ως σπιτική θεραπεία για τη δυσκοιλιότητα.
Πηγές: Healthline, USDA, PubMed, PMC, PMC, ScienceDirect, PMC, PubMed, ResearchGate