Η μουσική μπορεί να μας αγγίξει περισσότερο από ό,τι οι λέξεις — να μας ηρεμήσει, να βελτιώσει τη διάθεσή μας και να μας δώσει τη δυνατότητα να θεραπευθούμε. Για την Αμερικανή Cynthia Cherish Malaran, η μουσικοθεραπεία έγινε ισχυρή ιατρική παρέμβαση όταν η ογκολόγος της τής είπε να νιώσει χαρούμενη για να επιβιώσει από τον καρκίνο.
Οι επιστήμονες βρήκαν το τραγούδι που μειώνει το στρες κατά 65% και μας κάνει ευτυχισμένους
Σιχαινόταν τα μαθήματα πιάνου ως παιδί αλλά τώρα αξιοποιεί τη μουσική για να βρει δύναμη
Η Cynthia Cherish Malaran, με καταγωγή από τη Νέα Υόρκη, ποτέ δεν απόλαυσε τα μαθήματα πιάνου που παρακολουθούσε ως παιδί. Ωστόσο, πριν από μια δεκαετία, βρήκε αναπάντεχη επιτυχία στη δεύτερη καριέρα της ως DJ, παίζοντας μουσική για εξέχοντες πελάτες όπως το MTV και το Lincoln Center.
Το ότι έβλεπε ανθρώπους να χορεύουν και να ξεχνιούνται έστω και για λίγο της έδινε μεγάλη ικανοποίηση. Όμως μόνο όταν αντιμετώπισε προσωπικές δυσκολίες κατάλαβε την αληθινή δύναμη της μουσικής για την ίδια.
Μουσικοθεραπεία: Ποια η αποτελεσματικότητά της σε ασθενείς με καρκίνο
Σύμφωνα με το άρθρο του 2023 με τίτλο «Preliminary results of the effect of music therapy treatment on anxiety, sadness, physical discomfort, mood, and quality of life in hospitalized onco‑haematological patients», οι ατομικές εβδομαδιαίες συνεδρίες μουσικοθεραπείας μείωσαν σημαντικά το άγχος, τη θλίψη και τη σωματική δυσφορία των ασθενών — με βάση αριθμητικές κλίμακες αξιολόγησης πριν και μετά από κάθε συνεδρία.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως η μουσικοθεραπεία προσφέρει σημαντικά οφέλη σε ασθενείς με καρκίνο — κυρίως ενισχύοντας την ποιότητα ζωής και μειώνοντας τη συναισθηματική και σωματική δυσφορία μέσω διαφόρων μορφών παρέμβασης.
- Ποιότητα ζωής: Ισχυρή η επίδρασή της τόσο με παθητικές όσο και με ενεργητικές παρεμβάσεις μουσικής.
- Άγχος και κατάθλιψη: Σημαντική μείωση σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Βέλτιστη διάρκεια: ≤30 λεπτά, 1–2 φορές/ημέρα για 2–4 εβδομάδες.
- Ανακούφιση από τον πόνο: Το 83 % των συμμετεχόντων ανέφερε σημαντική μείωση του πόνου.
- Ομαδική θεραπεία: Λιγότερο άγχος και στρες, βελτιωμένη ευεξία, λιγότερες παρενέργειες από τη χημειοθεραπεία.
- Γνωστικά οφέλη: Τα μαθήματα πιάνου έδειξαν πρώιμες βελτιώσεις στις εκτελεστικές λειτουργίες κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας.
Το «θαυματουργό φάρμακο» δεν έκανε θαύματα για εκείνη
Η κρίσιμη στιγμή ήρθε πριν από μία δεκαετία, όταν, στα 39 της, η Malaran διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Μετά από χημειοθεραπεία και χειρουργική επέμβαση, οι μεγαλύτερες ελπίδες της να παραμείνει σε ύφεση βασίζονταν κυρίως στο trastuzumab — ένα φάρμακο τόσο αποτελεσματικό για τη συγκεκριμένη μορφή της νόσου, όπου οι ασθενείς το αποκαλούν «θαυματουργό φάρμακο». Όμως, μετά από λίγες μόνο δόσεις, η Malaran παρουσίασε αλλεργική αντίδραση — και δεν είχε άλλη εναλλακτική.
«Τι πρέπει να κάνω;», είπε η Malaran στην ογκολόγο της. Η γιατρός της απάντησε απλά «Να είσαι χαρούμενη». «Δεν μπορούσα να το πιστέψω ότι το είπε αυτό», λέει η Malaran σύμφωνα με δημοσίευση του NPR. «Πώς γίνεται;». Τότε κατάλαβε τι εννοούσε.
«Συνειδητοποίησα πως αν μπορώ να διαχειριστώ το στρες και τα συναισθήματά μου, τότε θα έχω τις καλύτερες πιθανότητες να επιβιώσω, παρόλο που σταμάτησε η θεραπεία μου».
Έκανε συνεδρίες για επτά εβδομάδες
Η διαχείριση των διαφόρων συμπτωμάτων και ανησυχιών που συχνά συνοδεύουν τον καρκίνο μέσω μουσικοθεραπείας αποδεικνύεται εξίσου αποτελεσματική με την παραδοσιακή γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της American Society of Clinical Oncology αυτόν τον μήνα.
Η μελέτη περιλάμβανε επτά εβδομάδες μιας υβριδικής μορφής θεραπείας, που συνδύαζε συζήτηση, μουσική και σύνθεση στίχων ως μορφές έκφρασης. Στις συνεδρίες, οι εξειδικευμένοι μουσικοθεραπευτές βοηθούσαν, για παράδειγμα, τους ασθενείς να αποδώσουν συναισθήματα με μελωδία ή να συνθέσουν μαζί ένα τραγούδι. Ή απλώς άκουγαν μουσική.
Το τραγούδι κάνει καλό κι ας τραγουδάμε φάλτσα
«Υπήρξε μια περίοδος που αυτές οι προσεγγίσεις θεωρούνταν εκτός κυρίαρχου πλαισίου», λέει ο Dr. Kevin Liou, συγγραφέας της μελέτης και ειδικός στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center, ο οποίος βοηθά ασθενείς να εντάξουν βοηθητικές θεραπείες όπως ο βελονισμός, τα βότανα και η μουσικοθεραπεία στο θεραπευτικό τους πρόγραμμα.
Εκατομμύρια οι επιζώντες
Λόγω της προόδου στη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι επιβιώνουν από τη νόσο, πολλές φορές για χρόνια. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των επιζώντων έχει αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες δεκαετίες. Με αυτό, λέει ο Liou, αυξάνεται η ανάγκη για ποικίλες θεραπείες που να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
«Θέλουμε να έχουμε μια ευρεία γκάμα εργαλείων ώστε να μπορούμε να εξατομικεύουμε καλύτερα τις θεραπείες». Το επόμενο βήμα της έρευνας είναι να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά των ασθενών που είναι πιθανό να ωφεληθούν από τη μουσικοθεραπεία, λέει ο Liou.
Η πράξη του να δημιουργεί
Για την Malaran, η μουσικοθεραπεία της ταιριάζει απόλυτα. Βρήκε τη μελέτη του Liou, την «Melody Study», μέσω του νοσοκομείου Memorial Sloan Kettering. Κατά τις συνεδρίες, η Malaran έγραφε στίχους για να εκφράσει τα συναισθήματά της ή απλώς σιγοτραγουδούσε καθώς άκουγε. «Φανταστείτε να νιώθετε άσχημα και κάποιος να σας τραγουδάει — μόνο σε εσάς — και πόσο καλύτερα αισθάνεστε επειδή κάποιος σας βλέπει και σας φροντίζει με αυτόν τον τρόπο», εξηγεί η Malaran.
Ο Liou λέει ότι αυτό που διαχωρίζει τη μουσικοθεραπεία από την παθητική ακρόαση ή την προσωπική ενασχόληση με τη μουσική είναι η θεραπευτική συνεργασία. Μέσα από τη συζήτηση και τη δημιουργία μουσικής, οι ασθενείς βρίσκουν έναν άλλο τρόπο να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους, λέει. «Είναι το να δημιουργείς κάτι ενεργά, και δημιουργείς μουσική με την καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου μουσικοθεραπευτή».
Η Malaran λέει ότι η μουσική μπορούσε να εκφράσει συναισθήματα για τα οποία δεν υπήρχαν κατάλληλες λέξεις. Η θεραπεία, όπως λέει, βρισκόταν σε αυτή την έκφραση: «Το να δημιουργώ κάτι όμορφο που προέρχεται από τον καρκίνο μου είναι ο απόλυτος τρόπος για να θεραπευτώ». Έχει πλέον συμπληρώσει μία δεκαετία σε ύφεση και έχουν περάσει τρία χρόνια από την ολοκλήρωση της θεραπείας, όμως εξακολουθεί να σιγοτραγουδά κάθε φορά που νιώθει αγχωμένη.
Η No1 συνήθεια στο μπάνιο που μειώνει το άγχος και την κορτιζόλη
«Δεν τραγουδώ για ευχαρίστηση. Όμως ακόμα σιγοτραγουδώ — χρόνια μετά από εκείνες τις συνεδρίες — ως μέσο ρύθμισης του στρες, για να επαναφέρω το νευρικό μου σύστημα και να χαλαρώσω», λέει. Μόλις τις προάλλες, όπως αναφέρει, ξεκίνησε να νιώθει άγχος — και οι δονήσεις της μουσικής τη χαλάρωσαν.
Πηγές: NPR, Arxiv, PubMed, Nature, JADPRO, ScienceDirect, USF, PMC