Το ακραίο κρύο του χειμώνα μπορεί να εκτροχιάσει το καθημερινό μας πρόγραμμα ή τα σχέδιά μας για ένα ταξίδι. Αλλά το υπερβολικό κρύο, η βροχή, ο άνεμος και το χιόνι μπορούν επίσης να επηρεάσουν την υγεία μας.
Τα τελευταία χρόνια, τα ποσοστά θνησιμότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 8% έως 12% υψηλότερα κατά τους χειμερινούς μήνες, σύμφωνα με στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Συνολικά, περισσότεροι από 19.000 Αμερικανοί έχουν πεθάνει από αιτίες που σχετίζονται με το κρυολόγημα από το 1979, σύμφωνα με τα πιστοποιητικά θανάτου.
Αυτή η αύξηση συνδέεται με «εποχικές αλλαγές στη συμπεριφορά και στο ανθρώπινο σώμα» και «αυξημένη έκθεση σε αναπνευστικές ασθένειες», σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ.
Εκτός από την προετοιμασία του σπιτιού και του αυτοκινήτου σας για τον χειμώνα, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να διατηρήσετε τον εαυτό σας και τους άλλους υγιείς όταν κάνει πολύ κρύο.
7 συμβουλές για να παραμείνετε υγιείς στο υπερβολικό κρύο
- Φροντίστε παιδιά και ηλικιωμένους
- Μείνετε ασφαλείς στους εσωτερικούς χώρους
- Ενισχύστε τη χειμερινή σας γκαρνταρόμπα
- Κίνδυνοι από κρυοπαγήματα και υποθερμία
- Παραμείνετε ενυδατωμένοι
- Ακραίο κρύο και πνεύμονες
- Καρδιαγγειακοί κίνδυνοι
1. Φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων
Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να είναι προτεραιότητα κατά τη διάρκεια του πολύ κρύου καιρού, λέει ο Δρ. Tyler Barrett, εκτελεστικός διευθυντής των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Vanderbilt.
«Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του πυρήνα του σώματός τους», είπε ο ειδικός, εξηγώντας ότι αυτό συμβαίνει επειδή τα μωρά χάνουν τη θερμότητα του σώματος πιο εύκολα και οι ηλικιωμένοι τείνουν να παράγουν λιγότερη θερμότητα. Η υποθερμία συμβαίνει όταν το σώμα αρχίζει να χάνει θερμότητα πιο γρήγορα από ό,τι μπορεί να παράγει.
Βεβαιωθείτε ότι κάθε παιδί κάτω του ενός έτους κοιμάται σε ζεστά δωμάτια, ιδανικά μεταξύ 20 και 22 βαθμών. Ομοίως, εάν έχετε φίλους ή γείτονες άνω των 65 ετών, να τους ελέγχετε συχνά για να βεβαιωθείτε ότι τα σπίτια τους θερμαίνονται επαρκώς.
Ο Δρ. Barrett σημειώνει επίσης ότι ο κίνδυνος για υποθερμία αυξάνεται όταν η θερμοκρασία μέσα σε ένα σπίτι πέσει κάτω από τους 10 βαθμούς για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Προσπαθήστε να κρατάτε τα κατοικίδια σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια του κρύου καιρού, αλλά αν βγαίνουν έξω, σκουπίστε καλά τα πόδια και την κοιλιά τους ώστε να μην έχουν χιόνι ή νερό όταν μπαίνουν μέσα.
2. Μείνετε ασφαλείς στους εσωτερικούς χώρους
Μην χρησιμοποιείτε ποτέ γεννήτριες, ψησταριές υγραερίου ή κάρβουνου ή ξυλόσομπα μέσα στο σπίτι σας. Οι αναθυμιάσεις από αυτές τις συσκευές μπορούν να προκαλέσουν συσσώρευση μονοξειδίου του άνθρακα, και το άοσμο και άχρωμο αέριο μπορεί να σας σκοτώσει.
«Αν χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε είδος θερμαντήρα, να έχετε πάντα επίγνωση του μονοξειδίου του άνθρακα και να έχετε έναν ανιχνευτή μονοξειδίου του άνθρακα στο σπίτι σας», είπε ο Δρ. Barrett.
Η χρήση της κουζίνας για θερμότητα επίσης δεν είναι ασφαλής, προειδοποιεί το CDC. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιήστε επιπλέον κουβέρτες, υπνόσακους ή παλτό. Ένα καλά συντηρημένο τζάκι ή ένας φορητός θερμαντήρας χώρου μπορεί να είναι μια ασφαλέστερη εναλλακτική λύση.
3. Ενισχύστε τη χειμερινή σας γκαρνταρόμπα
Αποφύγετε να κινείστε σε δρόμους καλυμμένους με πάγο αν είναι δυνατόν. Εάν είστε αποκλεισμένοι σε εξωτερικούς χώρους και έχετε όχημα, είναι ασφαλέστερο να μείνετε μέσα σε αυτό για να αποφύγετε την υποθερμία, λέει η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ.
Εάν πρέπει να φτυαρίσετε το χιόνι ή να κάνετε άλλες υπαίθριες εργασίες, αφιερώστε χρόνο και δουλέψτε αργά. Αποφύγετε να περπατάτε στον πάγο και να βραχείτε. Μετακινηθείτε σε ζευγάρια και κρατάτε κοντά σας ένα κιτ έκτακτης ανάγκης, καθώς και ένα κινητό τηλέφωνο, όταν συμμετέχετε σε υπαίθριες δραστηριότητες, όπως σκι, έλκηθρο ή τρέξιμο.
4. Κίνδυνοι από κρυοπαγήματα και υποθερμία
Εάν πρέπει να βγείτε έξω κατά τη διάρκεια του πολύ κρύου καιρού, ο Δρ. Barrett συνιστά να περιορίσετε τον χρόνο που περνάτε έξω για να αποφύγετε κρυοπαγήματα ή υποθερμία.
«Ντυθείτε με ζεστά, στεγνά ρούχα σε στρώματα με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των πιο ευαίσθητων περιοχών όπως τα αυτιά, η μύτη, τα μάγουλα, τα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών. Αυτές είναι οι περιοχές που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κρυοπαγήματα», συμβουλεύει ο ειδικός.
Τα κρυοπαγήματα μπορεί να συμβούν σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όταν τα αιμοφόρα αγγεία στενεύουν, η θερμοκρασία του δέρματος πέφτει και σχηματίζονται κρύσταλλοι πάγου γύρω και μέσα στα κύτταρα, προκαλώντας ζημιά. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν λευκό ή γκριζοκίτρινο δέρμα, ασυνήθιστα σφριγηλό και μούδιασμα στην πληγείσα περιοχή.
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε εμφανίσει κρυοπαγήματα και δεν υπάρχει άμεση ιατρική φροντίδα, το CDC συνιστά να μπείτε σε ένα ζεστό δωμάτιο το συντομότερο δυνατό και να βυθίσετε την πληγείσα περιοχή σε ζεστό -όχι καυτό- νερό. Μπορείτε επίσης να θερμάνετε την πληγείσα περιοχή χρησιμοποιώντας τη θερμότητα του σώματος.
Η υποθερμία είναι μια πιο σοβαρή ιατρική κατάσταση που απαιτεί επείγουσα ιατρική βοήθεια, λέει το CDC. Κάποιος με υποθερμία μπορεί να τρέμει υπερβολικά ή να έχει δέρμα που είναι έντονο κόκκινο και κρύο. Άλλα σημάδια περιλαμβάνουν σύγχυση, απώλεια μνήμης, μπερδεμένη ομιλία και υπνηλία.
Εάν δεν μπορείτε να πάτε αμέσως σε ένα νοσοκομείο, βρείτε ένα ζεστό δωμάτιο ή καταφύγιο και αφαιρέστε τυχόν βρεγμένα ρούχα.
Ζεστάνετε πρώτα το κέντρο του σώματος –στήθος, λαιμό και κεφάλι– με επαφή δέρμα με δέρμα κάτω από χαλαρά, στεγνά στρώματα ρούχων. Τα ζεστά ροφήματα μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος.
5. Παραμείνετε ενυδατωμένοι
Σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, το δέρμα μας μπορεί να γίνει πολύ ξηρό και σκασμένο αν δεν ενυδατωθεί σωστά.
«Έχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε δερματικές λοιμώξεις», είπε ο Δρ. Barrett. «Όλοι έχουμε βακτήρια που ζουν στο δέρμα μας και το δέρμα χρησιμεύει ως φράγμα, εμποδίζοντας αυτά τα βακτήρια να μας μολύνουν. Οπότε αν έχετε ξηρό, σκασμένο δέρμα, διατρέχετε ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο».
Χρησιμοποιήστε ζεστό νερό αντί για καυτό κατά τη διάρκεια του μπάνιου και του ντους για να αποτρέψετε την επιδείνωση της ξηροδερμίας.
Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας συνιστά την εφαρμογή ενυδατικής κρέμας αμέσως μετά το ντους για να παγιδευτεί η υπάρχουσα υγρασία στο δέρμα. Μια αλοιφή ή μια κρέμα θα μπορούσε να είναι πιο ωφέλιμη από λοσιόν με βαριά αρώματα ή μυρωδιές.
«Τα άτομα που υποφέρουν από έκζεμα μπορεί να εμφανίσουν αυξημένες εξάρσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα», είπε ο Δρ. Barrett, προσθέτοντας ότι όσοι έχουν δερματικές παθήσεις που σχετίζονται με τον χειμώνα θα πρέπει να μιλήσουν με τον γιατρό τους για περαιτέρω καθοδήγηση και θεραπεία.
6. Ακραίο κρύο και πνεύμονες
Ο ψυχρότερος, ξηρότερος αέρας μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές σε άτομα με αναπνευστικές ασθένειες όπως η γρίπη, η Covid-19 και ο ιός RSV, λέει ο Δρ. Barrett, ερεθίζοντας τους αεραγωγούς και προκαλώντας συριγμό, βήχα και δύσπνοια.
Οι ετήσιοι εμβολιασμοί είναι σημαντικοί, ειδικά αυτοί για τη γρίπη και την Covid-19, για να βοηθήσουν στην πρόληψη αυτών των επιπλοκών. Τα άτομα με πνευμονικές ασθένειες όπως το άσθμα διατρέχουν επίσης κίνδυνο επιπλοκών από το κρύο λόγω φλεγμονής στους πνεύμονές τους.
«Εάν έχετε άσθμα και πρόκειται να είστε έξω, προσπαθήστε να περιορίσετε την αναπνοή σε αυτόν τον κρύο αέρα, είτε φορώντας ένα φουλάρι είτε απλώς περιορίζοντας τον χρόνο σας έξω», είπε ο ειδικός. Τα άτομα με άσθμα θα πρέπει επίσης να έχουν μια συσκευή εισπνοών επάνω τους ανά πάσα στιγμή.
Εάν δεν μπορείτε να αναπνεύσετε λόγω υπερβολικού κρυολογήματος, είτε από αναπνευστική ασθένεια είτε από άσθμα, ο ειδικός συμβουλεύει να πάτε αμέσως στα επείγοντα.
Καρδιαγγειακοί κίνδυνοι
Ο παγωμένος καιρός μπορεί να επηρεάσει την καρδιά σας, ειδικά εάν έχετε καρδιαγγειακή νόσο, στενεύοντας τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει άγχος στην καρδιά.
«Το φτυάρισμα του χιονιού είναι ένα παράδειγμα όπου βλέπουμε ανθρώπους που πάσχουν από καρδιακή νόσο ή παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, να καταπονούνται περισσότερο», δήλωσε ο Δρ. Reed Caldwell, επίκουρος καθηγητής στο Ronald O. Perelman Department of Emergency Medicine του NYU Langone Medical Center και γιατρός του τμήματος επειγόντων περιστατικών.
Μια πτώση της θερμοκρασίας κατά μισό βαθμό Κελσίου συσχετίστηκε με αθροιστικό 2% αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής σε μια μελέτη του 2010 που δημοσιεύτηκε στο BMJ. Τα άτομα που έχουν καρδιακή πάθηση ή ακόμα και υψηλή αρτηριακή πίεση θα πρέπει να αποφεύγουν έντονες δραστηριότητες όπως το φτυάρισμα ή την υπερβολική άσκηση.