Νέα από του στόματος θεραπεία μπορεί να αλλάξει τον τρόπο διαχείρισης του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας και να προσφέρει μία πιο απλή εναλλακτική αντί για τις ενέσεις με σεμαγλουτίδη. Αυτή η ανακάλυψη ενδέχεται επίσης να μειώσει κάποιες συχνές παρενέργειες, καθιστώντας τη θεραπεία πιο εύκολη και πιο διαχειρίσιμη για τους ασθενείς.
Δημοφιλή φάρμακα για την παχυσαρκία θεραπεύουν και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών – Νέα έρευνα
Διαβήτης και παχυσαρκία: Φάρμακα για το άσθμα γίνονται νέα πιθανή εναλλακτική της σεμαγλουτίδης
Νέο φάρμακο από του στόματος ενδέχεται σύντομα να ανταγωνιστεί καθιερωμένα φάρμακα όπως η σεμαγλουτίδη για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Αν και η αποτελεσματικότητά του στους ανθρώπους δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, αυτή η ένωση ενδέχεται να αποφύγει κάποιες από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρούνται συχνά σε αυτές τις θεραπείες.
Συχνές και σημαντικές παρενέργειες της σεμαγλουτίδης
Η σεμαγλουτίδη είναι ένας καλά μελετημένος αγωνιστής του υποδοχέα GLP-1, του οποίου οι πιο συχνές παρενέργειες είναι ήπιες έως μέτριες γαστρεντερικές ενοχλήσεις—όπως ναυτία, διάρροια, έμετος και δυσκοιλιότητα—και συνήθως είναι προσωρινές και διαχειρίσιμες με σταδιακή αύξηση της δόσης.
Παρόλο που έχουν αναφερθεί σοβαροί κίνδυνοι όπως χολολιθίαση, παγκρεατίτιδα, μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς σε τρωκτικά, καθώς και σπάνια προβλήματα στα μάτια και τα νεφρά, μεγάλες κλινικές δοκιμές και μετα-αναλύσεις δείχνουν ότι αυτές οι παρενέργειες ειναι ασυνήθιστες και απαιτούν τακτική παρακολούθηση αντί για πανικό.
| Παρενέργεια | Συχνότητα | Ένταση | Σχόλια |
|---|---|---|---|
| Ναυτία/έμετος/διάρροια | Πολύ συχνή (70–80%) | Ήπια–μέτρια | Η σταδιακή αύξηση δόσης βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων. |
| Δυσκοιλιότητα/κοιλιακός πόνος | Συχνή | Ήπια–μέτρια | Συνήθως παροδική. |
| Αντιδράσεις στο σημείο ένεσης | Συχνή | Ήπια | Ερυθρότητα, ενόχληση στο σημείο. |
| Κόπωση, πονοκέφαλος, ζάλη | Περιστασιακή | Ήπια | Υποχωρούν από μόνες τους στις περισσότερες περιπτώσεις. |
| Τριχόπτωση, εξάνθημα | Σπάνια | Ήπια | Αναγνωρισμένες αλλά ασυνήθιστες. |
| Παγκρεατίτιδα | Σπάνια | Πιθανώς σοβαρή | Υπάρχουν αναφορές περιστατικών. |
| Χολολιθίαση | Σπάνια | Μέτρια–σοβαρή | Ο κίνδυνος αυξάνεται με την απότομη απώλεια βάρους. |
| Γαστροπάρεση, εντερικά προβλήματα | Σπάνια | Μέτρια–σοβαρή | Σχετίζεται με επιβράδυνση της γαστρικής κένωσης. |
| Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς | Πολύ σπάνια (σε τρωκτικά) | Άγνωστη στους ανθρώπους | Προειδοποίηση στη συσκευασία. |
| Προβλήματα όρασης | Πολύ σπάνια | Σοβαρά | Σε συνεχή παρακολούθηση για λόγους ασφαλείας. |
| Υπογλυκαιμία | Σε διαβητικούς | Ήπια–μέτρια | Ειδικά όταν συνδυάζεται με ινσουλίνη ή σουλφονυλουρίες. |
| Κατάθλιψη/αλλαγές διάθεσης | Πολύ σπάνια | Μη αποδεδειγμένη | Έχουν εντοπιστεί συμπτώματα σε αναφορές, αλλά η αιτιότητα είναι αβέβαιη. |
Νέο φάρμακο στοχεύει τον β2-αδρενεργικούς υποδοχείς για να μιμηθεί τα οφέλη της άσκησης χωρίς καρδιαγγειακό κίνδυνο
Σε αντίθεση με την γνωστή οικογένεια φαρμάκων αγωνιστών του υποδοχέα GLP-1, αυτός ο νέος «υποψήφιος» στοχεύει τους β2-αδρενεργικούς υποδοχείς (β2AR). Φάρμακα που δρουν με αυτόν τον τρόπο δεν είναι καινούργια – η σαλβουταμόλη συνταγογραφείται ευρέως για βραχυχρόνια χρήση στη θεραπεία του άσθματος και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.
Η κλενβουτερόλη επίσης συνταγογραφείται για το άσθμα σε ορισμένες χώρες, αν και είναι πιο γνωστή ως φάρμακο ενίσχυσης της απόδοσης, το οποίο έχει απαγορευτεί από την Παγκόσμια Υπηρεσία Αντιντόπινγκ λόγω αναβολικών επιδράσεων.
Για πάνω από μία δεκαετία, οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν τρόπο να αξιοποιήσουν τα οφέλη των αγωνιστών του β2AR χωρίς να προκαλούν τις βλαβερές τους επιπτώσεις. Μπορούν να διεγείρουν την πρόσληψη γλυκόζης από τον σκελετικό μυ και να καίνε λίπος, μιμούμενοι τα αποτελέσματα της άσκησης – όμως θεωρούνταν πολύ επικίνδυνοι για τη θεραπεία του διαβήτη και της παχυσαρκίας λόγω της τάσης τους να προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην καρδιά.
ΕΜΑ: Φάρμακα σεμαγλουτίδης συνδέονται με σπάνια οφθαλμική πάθηση
Μπορεί να είναι πιο ασφαλής επιλογή για την καρδιά σε ασθενείς με άσθμα και πνευμονοπάθειες
Ορισμένα φάρμακα λειτουργούν ενεργοποιώντας ειδικούς «διακόπτες» στο σώμα που ονομάζονται β2 υποδοχείς, οι οποίοι συνδέονται με πρωτεΐνες G. Όταν αυτοί οι διακόπτες παραμένουν ενεργοί για πολύ, μπορούν να προκαλέσουν μία αλυσιδωτή αντίδραση που αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, και με την πάροδο του χρόνου να προκαλέσουν διόγκωση της καρδιάς – μία κατάσταση που ονομάζεται καρδιακή υπερτροφία.
Όμως επιστήμονες στη Σουηδία ανακάλυψαν μία νέα ομάδα ενώσεων που αποφεύγουν αυτό το πρόβλημα. Μία από αυτές, γνωστή ως «ένωση 15», φαίνεται να δρα χωρίς να προκαλεί τις βλαβερές επιδράσεις στην καρδιά – αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί η ασφάλειά της στους ανθρώπους.
Ρίχνει το σάκχαρο χωρίς να προκαλεί απώλεια μυϊκής μάζας
Σε αντίθεση με τα φάρμακα GLP-1 όπως η σεμαγλουτίδη, το νέο φάρμακο δεν μειώνει την όρεξη ούτε προκαλεί μυϊκή απώλεια. Αυτό θα μπορούσε να το καθιστά ως πιο ασφαλή επιλογή – και είναι επίσης πιο εύκολο στη χρήση, καθώς λαμβάνεται από το στόμα όχι ως ενέσιμο.
«Ο στόχος ήταν να προσπαθήσουμε να στοχεύσουμε αυτή τη διαφορετική δράση που έχει αυτός ο υποδοχέας στους σκελετικούς μύες, και όχι στην καρδιά, όπου ρυθμίζει την πρόσληψη γλυκόζης ως έναν πολύ ωφέλιμο μηχανισμό για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου», δήλωσε ο Wright, σύμφωνα με το Science Alert.
Μέχρι στιγμής, το φάρμακο έχει δοκιμαστεί σε καλλιεργημένα κύτταρα, αρσενικά ποντίκια, αρουραίους, μπιγκλ και σε πρώιμες κλινικές δοκιμές με υγιείς άνδρες και άνδρες με διαβήτη τύπου 2 (μόνο για έλεγχο ασφάλειας, όχι αποτελεσματικότητας ακόμη).
«Οι υποψήφιες ενώσεις της χημικής σειράς αύξησαν την ανοχή στη γλυκόζη σε προκλινικά μοντέλα διαβήτη και παχυσαρκίας με ελάχιστη ή καθόλου αύξηση της συσταλτικής δύναμης, των καρδιακών αλλοιώσεων και της καρδιακής υπερτροφίας», αναφέρουν οι συγγραφείς. Ανέστρεψαν επίσης τη μυϊκή ατροφία που προκλήθηκε από φάρμακα GLP-1.
«Η κλινική αξιολόγηση έδειξε ότι η κύρια υποψήφια ένωση ήταν βιοδιαθέσιμη από του στόματος και ασφαλής τόσο σε υγιείς εθελοντές όσο και σε διαβητικούς τύπου 2, υπογραμμίζοντας το θεραπευτικό δυναμικό της».
Απαιτούνται περισσότερες δοκιμές – και ένα καλύτερο όνομα – προτού αυτό το νέο φάρμακο μπορέσει να γίνει πραγματική εναλλακτική στις θεραπείες GLP-1. Οι δοκιμές φάσης 2 βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για να διαπιστωθεί αν τα οφέλη που παρατηρήθηκαν στα ζώα θα επαναληφθούν και στους ανθρώπους.
Ανεξέλεγκτη η συνταγογράφηση αντιδιαβητικού φαρμάκου για την απώλεια βάρους
«Ένας καλά ανεκτός αγωνιστής GRK2 με μεροληψία προσφέρει σημαντικό θεραπευτικό δυναμικό πέρα από τον διαβήτη τύπου 2 και την παχυσαρκία, όπως στη μυϊκή δυστροφία και τη σαρκοπενία», προσθέτουν οι συγγραφείς.
Πηγές: Science Alert, Cell, Nature, ScienceDirect, NIH, Frontiers, Frontiers, ScienceDirect