Μέσα στη χρονιά αναμένεται να ξεκινήσουν στη χώρα μας κλινικές μελέτες με τη χρήση mRNA εμβολίου στο μελάνωμα, αποκαλύπτει στο oloygeia.gr ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας, Θάνος Δημόπουλος.
Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος χαρακτηρίζει ενθαρρυντικά τα μηνύματα επιστημονικών κλινικών μελετών για την αντιμετώπιση του καρκίνου και μιλάει για όλες τις νεότερες εξελίξεις και το μοντέλο της Ιατρικής Ακριβείας, καθώς και την φροντίδα του Ογκολογικού ασθενή στην Ελλάδα.
Είναι ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα με τη χορήγηση mRNA εμβολίων;
«Ήδη έχουν ανακοινωθεί ενθαρρυντικά αποτελέσματα κλινικών μελετών φάσης Ι και ΙΙ με τη χορήγηση mRNA εμβολίων είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία. Οι μελέτες αυτές έδειξαν ότι τα mRNA εμβόλια μπορούν να έχουν αποτελεσματικότητα σε διάφορα νεοπλάσματα όπως καρκίνο παγκρέατος, μελάνωμα, κολοορθικό καρκίνο, καρκίνο πνεύμονα.
Πλέον τέτοια mRNA εμβόλια δοκιμάζονται σε κλινικές μελέτες φάσης ΙΙ και ΙΙΙ και υπάρχει η ελπίδα ότι θα μπορούσαν να τεθούν σε κλινική εφαρμογή μέσα στη δεκαετία που διανύουμε. Όπως έχει συμβεί για πολλές από τις θεραπείες που έχουν εγκριθεί τα τελευταία χρόνια, όπου ελληνικά νοσοκομεία που διεξάγονται κλινικές μελέτες για ογκολογικούς ασθενείς έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο, το ίδιο αναμένεται να συμβεί και για τις θεραπείες με mRNA εμβόλια. Ήδη αναμένεται μέσα στη χρονιά να ξεκινήσουμε κλινικές μελέτες με τη χρήση mRNA εμβολίου στο μελάνωμα στη χώρα μας».
Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα κλινικών μελετών με τη χορήγηση mRNA εμβολίων είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία.
Τι είναι η Ιατρική Ακριβείας;
«Στην Ογκολογία τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται το μοντέλο της Ιατρικής Ακριβείας, δηλαδή της χορήγησης θεραπείας με βάση τα ιδιαίτερα κλινικά και μοριακά χαρακτηριστικά της νόσου κάθε ασθενούς. Αυτό έχει γίνει εφικτό χάρη στην πρόοδο της κατανόησης των αλλαγών στο DNA που προάγουν τη δημιουργία του καρκίνου. Ιδιαίτερα όμως οφείλεται στην ανάπτυξη νέων θεραπειών που στοχεύουν εκλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Τέτοιες είναι μικρομοριακοί αναστολείς ή μονοκλωνικά αντισώματα έναντι ενός διαρκώς αυξανόμενου αριθμού κυτταρικών μονοπατιών που έχουν απορρυθμιστεί στο καρκινικό κύτταρο. Αυτές οι θεραπείες επιφέρουν τη διακοπή του πολλαπλασιασμού ή τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων.
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια προστίθενται στην θεραπευτική μας φαρέτρα και νέες κατηγορίες τέτοιων νέων θεραπειών όπως είναι τα αντισώματα που είναι συζευγμένα με χημειοθεραπευτικά φάρμακα αλλά και τα αμφι-ειδικά αντισώματα. Επιπλέον, η ανοσοθεραπεία έχει αυξήσει σημαντικά την επιβίωση των ασθενών με διάφορα νεοπλάσματα, επανακινητοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα έναντι του καρκίνου. Αυτό γίνεται κυρίως με τη μορφή ενδοφλεβίως χορηγούμενων αντισωμάτων αλλά και με κυτταρικές μορφές ανοσοθεραπείας όπως είναι τα CAR-T λεμφοκύτταρα που είναι πλέον διαθέσιμα και στη χώρα μας για αιματολογικές κακοήθειες».
Η ανοσοθεραπεία έχει αυξήσει σημαντικά την επιβίωση των ασθενών με διάφορα νεοπλάσματα.
Η καινοτομία φθάνει στον Ελληνα ασθενή;
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όλες οι καινοτομίες που έχουν εισαχθεί στην Ογκολογία τα τελευταία χρόνια και έχουν ωφελήσει σημαντικά την επιβίωση των ασθενών, να μπορέσουν να ενταχθούν σε ένα συνολικό πλαίσιο διαχείρισης της νόσου για να υπάρχει μια διαρκής βελτίωση της Δημοσίας Υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο, ακαδημαϊκοί φορείς, η ιατρική κοινότητα, σύλλογοι ασθενών και ο σύλλογος φαρμακευτικών εταιρειών έχουν καταθέσει κοινές προτάσεις με στόχο την δημιουργία ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Καρκίνο.
Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία μηχανισμών για τον προσδιορισμό παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου, την ανάπτυξη Εθνικού Μητρώου Καρκίνου ώστε να καταρτιστεί εθνική πολιτική για τον καρκίνο, την απρόσκοπτη πρόσβαση σε νέες θεραπευτικές δυνατότητες, τη δημιουργία πλαισίου αξιολόγησης και αποζημίωσης εξετάσεων ανίχνευσης βιοδεικτών που είναι απαραίτητοι για την εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, την αναγνώριση της αξίας και των οφελών των κλινικών μελετών, καθώς και την ενθάρρυνση και ενίσχυση συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων επιστημονικών φορέων, της ιατρικής κοινότητας, της βιομηχανίας των συλλόγων ασθενών και της κοινωνίας των πολιτών».
Τι γίνεται στη χώρα μας σχετικά με τη φροντίδα των ογκολογικών ασθενών;
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του «Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου» (EU Beating Cancer Plan) θέτει στο επίκεντρο τη διασφάλιση της ίσης και ισότιμης πρόσβασης όλων των ασθενών στην πρόληψη, την πρώιμη διάγνωση, τις θεραπείες, την καινοτομία και τα οφέλη της εξατομικευμένης ιατρικής.
Στη χώρα μας καταγράφονται αξιόλογες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, τόσο σε επίπεδο πρόληψης με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου και τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, όσο και σε επίπεδο θεραπείας, με την εισαγωγή καινοτόμων φαρμακευτικών σκευασμάτων στα οποία έχουν πρόσβαση οι ασθενείς με καρκίνο αμέσως μετά την έγκρισή τους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Επιπλέον, στην Ελλάδα διεξάγονται με επιτυχία πολυάριθμες κλινικές μελέτες μέσω των οποίων οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε νέες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της νόσου τους.