Ο 72χρονος σήμερα Ντάνιελ Γκιμπς είναι ένας συνταξιούχος νευρολόγος στις ΗΠΑ, ο οποίος πάσχει από Αλτσχάιμερ σε πρώιμο στάδιο.
Πέρασε 25 χρόνια φροντίζοντας ασθενείς, πολλοί εκ των οποίων με άνοια και έχει γράψει ένα συναρπαστικό βιβλίο που συνδυάζει την επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη του με τη δική του εμπειρία, η οποία περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε δοκιμές ενός «επαναστατικού» φαρμάκου για την άνοια.
Όπως περιγράφει στο βιβλίο του, το πρώτο σύμπτωμα της νόσου Αλτσχάιμερ εμφανίστηκε το 2006 όταν ήταν 55 ετών και συνειδητοποίησε ότι η όσφρησή του δεν ήταν τόσο έντονη όσο παλαιότερα. Εκείνη την εποχή υπέθεσε ότι οφειλόταν στη γήρανση, αλλά σε διάστημα μόλις πέντε ετών, δεν μπορούσε πλέον να μυτίσει τίποτα.
Ωστόσο, δεν ανησύχησε ιδιαίτερα μέχρι που το 2012, ενώ έκανε γενεαλογική έρευνα, ανακάλυψε ότι έχει δύο αντίγραφα του APOE-4, μια παραλλαγή του γονιδίου APOE που αποτελεί τον πιο σημαντικό γενετικό παράγοντας κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η ύπαρξη ενός αντιγράφου αυξάνει τον κίνδυνο κατά περίπου τρεις φορές, ενώ τα δύο αντίγραφα κατά περίπου 12 φορές.
«Πριν από αυτό, το Αλτσχάιμερ δεν ήταν στο ραντάρ μου. Και οι δύο γονείς μου είχαν πεθάνει στη μέση ηλικία από καρκίνο, αλλά κοιτάζοντας μια ή δύο γενιές πίσω, υπήρχε σαφώς οικογενειακό ιστορικό άνοιας», εξηγεί ο Δρ Γκιμπς και προσθέτει:
«Έμεινα έκπληκτος από αυτή την είδηση. Ήμουν 61 ετών και ακόμα δραστήριος, διδάσκοντας νευρολογία σε γιατρούς και φοιτητές ιατρικής και παρέχοντας φροντίδα σε ασθενείς με διάφορα νευρολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας. Ταξίδευα στην Τανζανία κάθε χρόνο για να διδάξω».
Γνωστικά, θεωρούσε ότι τα πήγαινε καλά, αλλά δεν δίστασε να ζητήσει από έναν φίλο του ειδικό στην άνοια να του κάνει κάποιες εξετάσεις. Όλα ήταν φυσιολογικά, εκτός από το θέμα της λεκτικής μνήμης -την ικανότητα ανάκλησης λέξεων. Βρισκόταν σε φυσιολογικό εύρος, αλλά ήταν ένα σημάδι ότι μπορεί να υπήρχε ανεπαίσθητη βλάβη στο μέρος του εγκεφάλου που ασχολείται με τη γλώσσα.
Πως ο νευρολόγος επιβραδύνει την ασθένεια
Οι αλλαγές στον εγκέφαλο εμφανίζονται πολύ νωρίς, έως και 20 χρόνια πριν προκύψει οποιοδήποτε γνωστικό πρόβλημα. Αυτή μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί η πιο αποτελεσματική στιγμή για να σταματήσει ή τουλάχιστον να επιβραδύνει κανείς την εξέλιξη της νόσου.
Μετά τη διάγνωσή του, ο νευρολόγος εξέτασε τη βιβλιογραφία για να μάθει τι ήταν γνωστό για αυτό. Βρήκε ότι υπήρχαν σταθερές ενδείξεις ότι η τακτική αερόβια άσκηση μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου έως και 50%.
Επιπλέον, η μεσογειακή διατροφή -ή μια παραλλαγή που ονομάζεται δίαιτα Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay (MIND), με μεγαλύτερη έμφαση στα μούρα και αυστηρούς περιορισμούς στα γαλακτοκομικά προϊόντα- έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την εξέλιξη κατά 30 έως 50%.
«Λατρεύω το τυρί και προσπάθησα να περιοριστώ στη συνιστώμενη μερίδα την εβδομάδα. Τότε, ανακάλυψα ότι έχω δυσανεξία στη λακτόζη. Οπότε, τέλος το τυρί και τα άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα», λέει χαριτολογώντας ο Δρ. Γκιμπς.
Άλλες τροποποιήσεις του τρόπου ζωής που φαίνεται να είναι ευεργετικές περιλαμβάνουν τη διανοητική και κοινωνική δραστηριότητα, τον ύπνο τουλάχιστον επτά ώρες τη νύχτα και τον έλεγχο των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα χοληστερόλης, η παχυσαρκία και το κάπνισμα.
«Ευτυχώς, έκοψα το κάπνισμα όταν ήμουν 18 ετών και ακολουθώ αυτές τις άλλες οδηγίες ευλαβικά. Νομίζω ότι κάνει τη διαφορά», αναφέρει ο γιατρός και καταλήγει:
«Θέλω επίσης να κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω να προχωρήσει η επιστήμη του Αλτσχάιμερ και μέχρι στιγμής έχω συμμετάσχει σε έξι ερευνητικές μελέτες. Αυτές περιλαμβάνουν τρεις κλινικές δοκιμές φαρμάκων. δύο μελέτες βασισμένες στην τεχνολογία και μια μακροπρόθεσμη μελέτη χρησιμοποιώντας ειδικές σαρώσεις PET για να παρακολουθήσω την εξέλιξη του Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλό μου».