Μπορεί ένα μικρό όργανο στον λαιμό να επηρεάζει το πώς νιώθετε κάθε μέρα; Νέα στοιχεία δείχνουν ότι οι αλλαγές στον θυρεοειδή μπορεί να κρύβονται πίσω από συμπτώματα που συχνά προσπερνάμε γιατί δεν τα συνδυάζουμε με προβλήματα στις ορμόνες.
Θυρεοειδής: Τα 10 ύπουλα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε
Ποιο σύμπτωμα μπορεί να σχετίζεται με πρόβλημα στον θυρεοειδή
Τα ποσοστά κατάθλιψης σε ενήλικες και εφήβους έχουν αυξηθεί σημαντικά ανά τον κόσμο. Οι συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες καταγράφουν αύξηση 60% μέσα στην τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με στοιχεία του National Center for Health Statistics των CDC. Φυσικά, η κατάθλιψη μπορεί να έχει πολλά και αλληλένδετα αίτια – βιολογικά, ψυχολογικά και κοινωνικά. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι ίσως σχετίζεται με αυτά τα συμπτώματα, υποδεικνύοντας ότι η θεραπεία για τον θυρεοειδή θα μπορούσε να βοηθήσει και στη διαχείριση της διάθεσης.
«Οι γνωστικές και ψυχικές παθήσεις συνδέονται συχνά με κλινική δυσλειτουργία του θυρεοειδούς», ανέφερε ομάδα ερευνητών Βιοχημείας και Φυσιολογίας από το Centre of Postgraduate Medical Education στη Βαρσοβία της Πολωνίας, στο πλαίσιο της υπόθεσής τους για μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2025, σύμφωνα με το The Healthy.
Η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό European Thyroid Journal, πρότεινε ότι η αυτοάνοση θυρεοειδική νόσος (AITD) – την οποία αποκαλούν «η πιο συχνή αυτοάνοση πάθηση που σχετίζεται με όργανο» – σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο διαταραχών της διάθεσης.
«Οι αυξανόμενες αποδείξεις δείχνουν ότι η αυτοάνοση θυρεοειδική νόσος μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου», σημείωσαν. Mετα-ανάλυση 20 προηγούμενων μελετών κατέδειξε «ισχυρή συσχέτιση με ψυχιατρικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος».
Δυσλειτουργία του θυρεοειδούς: Σωματικά, ψυχολογικά και συμπεριφορικά συμπτώματα
Σύμφωνα με μελέτη του 2024 με τίτλο «Increased Psychological Symptoms and Autonomic Arousal in Patients with Subclinical Hypothyroidism: A Case–Control Study», άτομα με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό παρουσίαζαν αυξημένα συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και σωματικών ενοχλήσεων σε σύγκριση με υγιή άτομα. Εμφάνιζαν επίσης αυξημένο καρδιακό ρυθμό, αγωγιμότητα του δέρματος, μυϊκή ένταση και αλλαγές στη θερμοκρασία του δέρματος.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να προκαλέσει συνδυασμό σωματικών, ψυχολογικών και συμπεριφορικών συμπτωμάτων. Οι εμφανείς αλλά και οι υποκλινικές μορφές επηρεάζουν την καθημερινή ζωή μέσα από αλλαγές στο σώμα, στη διάθεση και στη συμπεριφορά.
- Σωματικά: κόπωση, αλλαγές βάρους, δυσανεξία στο κρύο/στη ζέστη, διαταραχές ύπνου, καρδιαγγειακές/αυτόνομες αλλαγές.
- Ψυχολογικά: υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους, επιβράδυνσης της σκέψης, προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης.
- Συμπεριφορικά: κοινωνική απόσυρση, μειωμένη δραστηριότητα, διαταραχές στον ύπνο, ανησυχία στον υπερθυρεοειδισμό, ψυχοκινητική επιβράδυνση στον υποθυρεοειδισμό.
- Μηχανισμοί: οι ορμόνες του θυρεοειδούς επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές και τον μεταβολισμό του εγκεφάλου – η αυτοάνοση φλεγμονή και η απορρύθμιση του αυτόνομου νευρικού συστήματος παίζουν επίσης ρόλο.
- Σύνδεση με την ψυχική υγεία: η κατάθλιψη/το άγχος δεν αποτελούν μόνο αποτέλεσμα της θυρεοειδικής νόσου – ενδέχεται και να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της.
Πώς η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο
Η αυτοάνοση θυρεοειδική νόσος – «που περιλαμβάνει τη νόσο του Graves (συχνά συνδεδεμένη με υπερθυρεοειδισμό) και τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto (γενικά σχετιζόμενη με υποθυρεοειδισμό)» – εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε πρωτεΐνες που εκφράζονται από τα κύτταρα του θυρεοειδούς, οι οποίες συμμετέχουν στη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών.
«Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τη λειτουργία του εγκεφάλου, επηρεάζοντας έτσι και τη γνωστική λειτουργία αλλά και τη διάθεση», ανέφερε η ερευνητική ομάδα.
Μελέτη του Ιανουαρίου 2023, υπό την ηγεσία ομάδας ερευνητών από την Ινδία και δημοσιευμένη στο περιοδικό Cureus, εξήγησε ορισμένους από τους πιθανούς μηχανισμούς που θα μπορούσαν να συνδέουν τις αλλαγές στα επίπεδα ορμονών με τις νευροψυχιατρικές επιπτώσεις. Εστιάζοντας στην τριιωδοθυρονίνη (T3) και τη θυροξίνη (T4), δύο βασικές ορμόνες που εκκρίνονται από τον θυρεοειδή και ελέγχουν – μεταξύ άλλων – τον μεταβολισμό του σώματος, οι ερευνητές σημείωσαν ότι υπάρχουν αρκετοί τρόποι με τους οποίους οι διαταραχές του θυρεοειδούς θα μπορούσαν να προκαλέσουν κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης.
Αυτοί περιλαμβάνουν την αύξηση της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες, αλλαγές στο αιματοεγκεφαλικό φραγμό και αυξημένο κίνδυνο νοσημάτων που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
Προσέθεσαν επίσης ότι «η παρουσία αντισωμάτων έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης σχετίζεται με συμπτώματα κατάθλιψης». Η Cleveland Clinic εξηγεί ότι η θυρεοειδική υπεροξειδάση είναι ένα ένζυμο που εμπλέκεται στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι, πέρα από συναισθήματα «στεναχώριας και λύπης», τα προβλήματα του θυρεοειδούς αυξάνουν τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, μανίας, ψύχωσης και άλλων διαταραχών.
Η πολωνική ερευνητική ομάδα τονίζει ότι συνολικά, αυτά τα δεδομένα αναδεικνύουν τη σημασία της σωστής διαχείρισης των προβλημάτων του θυρεοειδούς. «Δεδομένης της συσχέτισης μεταξύ υπερθυρεοειδισμού και αυξημένου κινδύνου άνοιας, γνωστικής έκπτωσης και διαταραχών διάθεσης, η κατάλληλη θεραπεία και η προσεκτική παρακολούθηση των ασθενών είναι απαραίτητες», είπαν.
Πηγές: The Healthy, MDPI, Nature Translational Psychiatry, PMC, Frontiers, Oxford Academic, WILEY Online Library, medRχiv