Ένα από τα πιο συνηθισμένα αλλά και πιο τρομακτικά όνειρα είναι αυτό στο οποίο μας πέφτουν τα δόντια. Οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν τι σημαίνει, όμως παραμένει ένα «άλυτο» μυστήριο.
Ερμηνεία ονείρων: Τα πιο συνηθισμένα όνειρα και τι σημαίνουν, σύμφωνα με τους επιστήμονες
Γιατί βλέπουμε όνειρα;
Τα κακά όνειρα ή εφιάλτες εμφανίζονται συχνά ως αποτέλεσμα συναισθηματικού στρες, άγχους, ή τραυματικών εμπειριών, σύμφωνα με το Sleep Foundation. Η επιστημονική έρευνα δείχνει πως τα όνειρα και ειδικά τα δυσάρεστα, μπορεί να αποτελούν τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και αντιμετωπίζει αρνητικά συναισθήματα και τραύματα. Επιπλέον, παράγοντες όπως η έλλειψη ύπνου, η χρήση ορισμένων φαρμάκων και οι ψυχικές διαταραχές (π.χ. μετατραυματικό στρες) αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης εφιαλτών.
Τα κακά όνειρα συχνά συμβαίνουν κατά τη φάση REM του ύπνου και κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν και γενετικές προδιαθέσεις που επηρεάζουν τη συχνότητά τους. Συνολικά, τα κακά όνειρα φαίνεται πως έχουν σύνδεση με τον τρόπο που ο εγκέφαλος διαχειρίζεται το άγχος και το συναίσθημα σε περιόδους έντονου ψυχολογικού φορτίου.
«Πολλοί άνθρωποι βλέπουν αυτό το όνειρο», ξεκινά να λέει ο Dr Dylan Selterman, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Οι άνθρωποι συχνά του λένε ότι θεωρούν περίεργο το ότι βλέπουν τέτοιου είδους όνειρα ή υποθέτουν ότι αποκαλύπτουν κάτι για την προσωπικότητά τους. «Δεν νομίζω ότι ισχύει κάτι τέτοιο», αναφέρει.
Τα όνειρα με δόντια που πέφτουν εμφανίζονται «σε διάφορους πολιτισμούς», εξηγεί η Melinda Powell, συνιδρύτρια του Ινστιτούτου Έρευνας Ονείρων στο Λονδίνο και συγγραφέας του βιβλίου The Hidden Lives of Dreams. Έρευνες δείχνουν ότι το 40% του ενήλικου πληθυσμού θα έχει ένα τέτοιο όνειρο κάποια στιγμή στη ζωή του, εξηγεί στον Guardian.
Τι σημαίνουν τα όνειρα και οι εφιάλτες σας – 4 τρόποι να κοιμάστε πιο ήσυχα
Γιατί τόσοι πολλοί από εμάς βλέπουμε όνειρα με δόντια που πέφτουν; Τι μπορεί να σημαίνει;
Τι είναι τα όνειρα και γιατί τα βλέπουμε;
«Τα όνειρα είναι οποιοδήποτε είδος νοητικής δραστηριότητας που αντιλαμβανόμαστε ενώ κοιμόμαστε», εξηγεί ο Selterman.
Αυτό μπορεί να εμφανίζεται ως μια σειρά από φευγαλέες εικόνες ή σαν πλήρεις διανοητικές ταινίες με πλοκή και χαρακτήρες.
Ωστόσο, κανείς δεν είναι απόλυτα βέβαιος για ποιο λόγο βλέπουμε όνειρα.
«Υπάρχουν καλές θεωρίες, αλλά τίποτα το απολύτως βέβαιο», αναφέρει ο Selterman.
«Τα όνειρα παραμένουν ένα άλυτο μυστήριο της επιστήμης», προσθέτει.
Στο ένα άκρο, εξηγεί, βρίσκεται η ιδέα ότι τα όνειρα είναι μια μορφή εκπλήρωσης επιθυμιών, ένας τρόπος να εκφραστούν οι ασυνείδητες επιθυμίες μας. Στο άλλο άκρο, υπάρχει η ιδέα ότι τα όνειρα είναι «παράλογα σκουπίδια», αποτέλεσμα τυχαίων νευρωνικών εκκενώσεων κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ο Selterman αναφέρει ότι τείνει να υποστηρίζει τη «θεωρία της συνέχειας» των ονείρων, η οποία προτείνει ότι τα όνειρα μας βοηθούν να προετοιμαστούμε για μελλοντικές καταστάσεις και να εδραιώσουμε πληροφορίες με βάση όσα έχουμε ήδη βιώσει.
Ο Dr Kelly Bulkeley, διευθυντής της Βάσης Δεδομένων Ύπνου και Ονείρων, βλέπει παρόμοια τα όνειρα. Περιγράφει τα όνειρα ως ένα είδος δημιουργικού παιχνιδιού. «Όταν κοιμόμαστε, αποσυνδεόμαστε από τον εξωτερικό κόσμο και το μυαλό και η φαντασία μας είναι ελεύθερα να επεξεργαστούν τις εμπειρίες της ημέρας, να τις συνδέσουν με παλιότερες εμπειρίες και να προετοιμαστούν για ό,τι έρχεται», αναφέρει.
Η Powell, η οποία εργάστηκε για 12 χρόνια ως ψυχοθεραπεύτρια, αναφέρει ότι από θεραπευτική σκοπιά, «τα όνειρα μας βοηθούν να επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας αντανακλώντας την εσωτερική μας κατάσταση».
Αλλά τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα δόντια;
Τι σημαίνουν τα όνειρα με δόντια που πέφτουν;
Δεν έχει γίνει πολλή έρευνα πάνω στο θέμα, αναφέρει ο Selterman, και ό,τι υπάρχει δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρό. Πολλές από τις μελέτες βασίζονται σε ερωτηματολόγια, τα οποία μπορεί να είναι ανακριβή, σύμφωνα με τον ίδιο. Οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν ή να υποεκτιμούν τη συχνότητα των ονείρων τους και πολλοί δεν θυμούνται τα όνειρά τους με μεγάλη ακρίβεια. «Ζητάς από τους ανθρώπους να αναλογιστούν κάτι στο οποίο δεν δίνουν και πολλή σημασία στην καθημερινότητά τους», σχολιάζει. Αυτό καθιστά δύσκολη τη συλλογή ακριβών δεδομένων.
Παρόλα αυτά, οι θεωρίες αφθονούν:
- Εσωτερική ανησυχία – αντίληψη για εμφάνιση
- Σύμβολο αλλαγής – γήρανση, ωρίμανση, παρακμή
- Έλλειψη διατροφής – ένδειξη ανισορροπίας
- Εξάντληση / στρες – ανάγκη για ξεκούραση
- Burnout – μήνυμα ανανέωσης
- Πολιτισμική ερμηνεία – κακός οιωνός (στην Ελλάδα)
«Θα μπορούσε να αντανακλά κάποιο είδος εσωτερικής ανησυχίας ή κάτι σχετικό με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την εμφάνισή μας», αναφέρει.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι τα δόντια συμβολίζουν την αλλαγή, επισημαίνει ο Bulkeley. Υπάρχουν γενικά δύο περίοδοι στη ζωή ενός ανθρώπου κατά τις οποίες πέφτουν τα δόντια του, εξηγεί: όταν χάνουμε τα παιδικά μας δόντια και όταν είμαστε πολύ μεγάλοι και χάνουμε τα ενήλικα δόντια μας. Αυτό καθιστά τα δόντια «ένα πολύ έντονο σημάδιγήρανσης και ωρίμανσης», εξηγεί. «Ως εκ τούτου, το να ονειρευόμαστε ότι μας πέφτουν τα δόντια μπορεί να υποδηλώνει μια “εμπειρία ανάπτυξης, ωρίμανσης ή παρακμής”».
Τα δόντια ενός ανθρώπου μπορεί επίσης να αρχίσουν να πέφτουν όταν δεν λαμβάνει κανείς επαρκή διατροφή, σημειώνει η Powell. «Είναι σημαντικό να δίνουμε προσοχή σε αυτού του τύπου τα όνειρα, καθώς μας προτρέπουν να εξετάσουμε τι είναι εκτός ισορροπίας στη ζωή μας», εξηγεί.
Οι άνθρωποι μπορεί να βλέπουν όνειρα με δόντια που πέφτουν όταν είναι εξαντλημένοι ή συναισθηματικά φορτισμένοι, εξηγεί η Powell. Πράγματι, μπορεί να τα έχετε πιο συχνά όταν διαβάζετε για εξετάσεις ή στέλνετε αιτήσεις για δουλειά.
Τα όνειρα με οδοντική δυσφορία μπορούν λοιπόν να θεωρηθούν ως σήμα ότι κάποιος χρειάζεται ξεκούραση και ενίσχυση. Η Powell θυμάται μία περίπτωση, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου «έντονου επαγγελματικού burnout», όταν ονειρεύτηκε ότι αιμορραγούσε από τα ούλα της και έλεγε σε όσους βρίσκονταν γύρω της ότι χρειαζόταν μετάγγιση αίματος. Όταν ξύπνησε, ήταν αναστατωμένη, αλλά συνειδητοποίησε ότι η «μετάγγιση» που χρειαζόταν πραγματικά ήταν «ξεκούραση και ανανέωση».
Αυτά είναι τα 7 πιο συνηθισμένα όνειρα που βλέπουμε – Τι σημαίνουν;
Στην Ελλάδα πάντως, τα όνειρα με δόντια θεωρούνται ένας κακός οιωνός, χωρίς να υπάρχει καμία επιστημονική εξήγηση γι’αυτό. Αυτό δείχνει πώς διαφορετικοί λαοί ερμηνεύουν με πολύ διαφορετικό τρόπο όσα βλέπουμε όταν πέφτουμε για ύπνο.