Τι κινδύνους κρύβει το νερό σε πλαστικό μπουκάλι όταν μένει για ώρα στον ήλιο ή μέσα στο αυτοκίνητο; Οι ειδικοί εξηγούν τι πραγματικά συμβαίνει.
Γιατρός αποκαλύπτει τα 3 πιο τοξικά ποτά που δεν θα πιει ποτέ ξανά – Με ποιον τρόπο μας βλάπτουν
Τα πλαστικά μπουκάλια νερού περιέχουν μικροπλαστικά
Σύμφωνα με τα National Institutes of Health των Η.Π.Α, τα μικροπλαστικά που ανιχνεύονται στα πλαστικά μπουκάλια νερού θεωρούνται ανησυχητικά για την ανθρώπινη υγεία, καθώς έρευνες σε έγκυρα διεθνή περιοδικά έχουν δείξει ότι μπορούν να περιέχονται εκατοντάδες χιλιάδες σωματίδια ανά λίτρο, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν μέγεθος τόσο μικρό ώστε να περνούν από ιστούς του οργανισμού, να εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, ακόμα και να διαπερνούν τον πλακούντα, εκθέτοντας πιθανώς ακόμη και το αγέννητο έμβρυο.
Τα μικροπλαστικά βρίσκονται στο φαγητό, το νερό, τα ρούχα, τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας, τα καλλυντικά και το περιβάλλον μας καθώς και στα πλαστικά μπουκάλια νερού.
Υπό ορισμένες συνθήκες, αυτά τα μπουκάλια, ειδικά τα πλαστικά μίας χρήσης, καθώς δεν είναι τόσο ανθεκτικά, μπορεί να απελευθερώνουν σωματίδια πλαστικού, μαζί με χημικά και μέταλλα, στο νερό, σύμφωνα με έρευνες.
Τι συμβαίνει με τα μπουκάλια που εκτίθενται στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες του αυτοκινήτου
Τα πλαστικά μπουκάλια μίας χρήσης είναι κατασκευασμένα από λεπτό πλαστικό γνωστό ως τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET). Παρόλο που φαίνεται συμπαγές στο γυμνό μάτι, το πλαστικό δεν είναι στερεό υλικό, αλλά μοιάζει με «μπλεγμένο ιστό» και τα μόρια που παγιδεύονται μέσα του, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χημικών ουσιών, διαχέονται αργά προς τα έξω με την πάροδο του χρόνου, δήλωσε ο Bill Carroll, επίκουρος καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα.
Ωστόσο, η θερμότητα και το υπεριώδες φως (UV) μπορεί να επιταχύνουν αυτήν τη διαρροή, καθώς και να υποβαθμίσουν το πλαστικό προκαλώντας την αποσύνθεσή του, ανέφεραν ειδικοί.
Μια μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι τέσσερα κοινά πλαστικά, συμπεριλαμβανομένου του πολυαιθυλενίου, όταν υποβλήθηκαν σε τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία και θερμοκρασία 37 βαθμών Κελσίου, απελευθέρωσαν μικροσωματίδια και νανοσωματίδια. Τα δείγματα ελέγχου που διατηρήθηκαν σε σκοτεινό ψυγείο στους 4 βαθμούς, ωστόσο, απελευθέρωσαν λίγα ή καθόλου σωματίδια.
Μικροπλαστικά: Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν απλό απλό τρόπο που τα αφαιρεί από το νερό της βρύσης
Πώς μπορούν να βλάψουν τον οργανισμό τα μικροπλαστικά
Οι κίνδυνοι για την υγεία από ένα μεμονωμένο περιστατικό είναι πιθανότατα χαμηλοί, αλλά «θα ήμουν προσεκτική με επαναλαμβανόμενη ή χρόνια έκθεση», δήλωσε η Jaime Ross στην Washington Post, επίκουρη καθηγήτρια Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Άιλαντ, της οποίας το εργαστήριο μελετά τη σύνδεση μεταξύ της έκθεσης σε νανο-μικροπλαστικά και της γνωστικής λειτουργίας και μνήμης σε ποντίκια.
Επιπλέον, μόλις ξεκινήσετε να πίνετε, προσπαθήστε να μην αφήνετε το υπόλοιπο νερό σε ζεστό περιβάλλον, «καθώς η θερμότητα μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών», προειδοποίησε η ίδια.
Τα μικροπλαστικά και ειδικά τα νανοπλαστικά, που είναι μικρότερα από 1 μικρόμετρο, μπορούν να διεισδύσουν σε βιολογικούς ιστούς του ήπατος, των νεφρών, του παχέος εντέρου, του πλακούντα, των πνευμόνων, του εγκεφάλου και της καρδιάς, καθώς και να εισέλθουν στα αιμοσφαίρια και ακόμη και στο μητρικό γάλα, σύμφωνα με τη Nicole Deziel, αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale.
Τα πλαστικά μπορεί επίσης να περιέχουν χημικά όπως φαινόλες και φθαλικές ενώσεις, οι οποίες έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας όπως επιπλοκές στην εγκυμοσύνη και νευροαναπτυξιακές διαταραχές, ανέφερε η Deziel, η οποία είναι επίσης συνδιευθύντρια του Κέντρου Περιγεννητικής, Παιδιατρικής και Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας του Yale.
Ωστόσο, οι πιθανές συνέπειες στην υγεία και οι ατομικοί κίνδυνοι δεν είναι ακόμη καλά κατανοητοί, καθώς οι επιπτώσεις των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών μελετώνται μόνο τα τελευταία χρόνια και απαιτείται περισσότερη έρευνα, δήλωσαν οι ειδικοί.
Η Διεθνής Ένωση Εμφιαλωμένου Νερού υποστηρίζει ότι «τα συμπεράσματα πως το πόσιμο νερό αποτελεί σημαντική οδό για την πρόσληψη μικρο- και νανοπλαστικών από το στόμα δεν δικαιολογούνται με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα. Επίσης, δεν υπάρχουν πιστοποιημένες μέθοδοι δοκιμής ούτε επιστημονική συναίνεση για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των μικρο- και νανοπλαστικών στην υγεία».
Παρόλο που οι πιθανοί κίνδυνοι δικαιολογούν τη λήψη προφυλάξεων όπως η αντικατάσταση των πλαστικών με εναλλακτικά υλικά, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγετε εντελώς την κατανάλωση νερού από πλαστικά μπουκάλια που έχουν μείνει σε ζεστό αυτοκίνητο όταν αυτό είναι απολύτως αναγκαίο, υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί.
«Οι κίνδυνοι της αφυδάτωσης είναι πολύ χειρότεροι από τους κινδύνους που σχετίζονται με την έκθεση σε μικροπλαστικά», δήλωσε ο Christopher Hine, συνεργάτης του Τμήματος Καρδιαγγειακής και Μεταβολικής Επιστήμης στην Κλινική του Cleveland.
SOS από τους επιστήμονες: Η κατανάλωση νανοπλαστικών συνδέεται με αλλαγές στον μεταβολισμό
Πώς να προστατευτείτε;
Μπορείτε να περιορίσετε την έκθεσή σας σε μικροπλαστικά και νανοπλαστικά με αυτές τις συμβουλές από ειδικούς:
Χρησιμοποιείτε γυάλινα ή ανοξείδωτα μπουκάλια.
Ακόμα και τα επαναχρησιμοποιούμενα πλαστικά χωρίς BPA, τα οποία είναι κατασκευασμένα από πιο σκληρά και σταθερά υλικά για επανειλημμένη χρήση, εξακολουθούν να φέρουν τα ίδια βασικά προβλήματα με άλλα πλαστικά, εξηγεί η Deziel.
Η ίδια και άλλοι ειδικοί συνιστούν τη χρήση πιο αδρανών υλικών, όπως γυαλί και ανοξείδωτο ατσάλι.
Αποθηκεύετε τα πλαστικά μπουκάλια νερού μακριά από θερμότητα και υπεριώδες φως.
Αν χρειάζεται να διατηρείτε πλαστικά μπουκάλια νερού στο αυτοκίνητο για χρήση σε αθλητικές δραστηριότητες, γυμναστήριο, ταξίδια ή για λόγους ετοιμότητας, αποθηκεύστε τα σε ψυγειάκι αν είναι δυνατόν.
Επίσης, επειδή το UV φως προκαλεί υποβάθμιση του υλικού, προστατέψτε τα από τον ήλιο, αναφέρει ο Matthew MacLeod, καθηγητής περιβαλλοντικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.
Αν δεν έχετε ψυγειάκι, ρίξτε μια κουβέρτα από πάνω, ή βάλτε τα κάτω από το κάθισμα ή στο πορτμπαγκάζ.
Αλλάζετε τακτικά τα μπουκάλια νερού μίας χρήσης που κρατάτε στο αυτοκίνητο, ώστε να μειώνεται η πιθανότητα έκθεσης.Λάβετε τις ίδιες προφυλάξεις και για τα πλαστικά δοχεία αποθήκευσης τροφίμων.
Πλαστικά δοχεία που έχουν μείνει στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά από κάποιο υπαίθριο γεύμα ή μπάρμπεκιου, μπορεί να απελευθερώσουν μικροπλαστικά και χημικά στο φαγητό, εξηγεί ο Hine.
«Η κατάποση μικροπλαστικών δεν προέρχεται μόνο από το νερό. Ουσιαστικά αφορά οτιδήποτε περιέχεται σε πλαστικό», τόνισε.
Μπορούμε να βάζουμε πλαστικά δοχεία στον φούρνο μικροκυμάτων; Τι προειδοποιούν οι επιστήμονες
Ακολουθείτε τις ημερομηνίες λήξης στη συσκευασία, ακόμα και για τρόφιμα με μακρά διατηρησιμότητα όπως τα μπαχαρικά σε πλαστικά δοχεία.
Συχνά, η ημερομηνία λήξης δεν αφορά το περιεχόμενο, αλλά τη συσκευασία, η οποία με τον καιρό μπορεί να αρχίσει να αποβάλλει μικροπλαστικά και να εκλύει χημικά στο προϊόν, αναφέρει ο Hine.