Τι συμβαίνει στο σώμα σας όταν αγνοείτε τις διατροφικές οδηγίες και ακολουθείτε τη δική σας πορεία; Μια 33χρονη αποφάσισε να το ανακαλύψει, καταναλώνοντας κόκκινο κρέας και αυγά κάθε μέρα για έναν μήνα, κόντρα σε όσα συνιστούν οι γιατροί. Το πείραμα είχε απρόβλεπτα αποτελέσματα, που ίσως σας κάνουν να δείτε διαφορετικά τις καθημερινές σας επιλογές στο πιάτο σας.
Έχει θέση το κόκκινο κρέας στη διατροφή μας; – Τι πρέπει να προσέχουμε
Η απόφαση να κόψει το κοτόπουλο και το ψάρι και να βάλει το κόκκινο κρέας και τα αυγά στη ζωή της
Η Emily Joshu Sterne δεν ήταν ποτέ φίλη του κόκκινου κρέατος. Όπως περιγράφει χαρακτηριστικά: «Ήμουν 15 χρονών όταν έφαγα το πρώτο μου χάμπουργκερ. Όχι, δεν αστειεύομαι. Πάντα προτιμούσα τα McNuggets από το Big Mac».
Ακόμη και σήμερα, όπως αναφέρει, επιλέγει σχεδόν πάντα κοτόπουλο ή ψάρι για την πρωτεΐνη της. Αυτή η προτίμηση δεν οφείλεται μόνο στο προσωπικό της γούστο, αλλά και στην εμπειρία της ως δημοσιογράφος υγείας στην Daily Mail. Καλύπτοντας επί σειρά ετών τις επιστημονικές μελέτες που συνδέουν το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας με σοβαρά προβλήματα υγείας, είχε αναπτύξει επιφυλακτική στάση απέναντί τους.
Οι μελέτες, όπως σημειώνει η ίδια, «έχουν συνδέσει τις διατροφές με υψηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος με εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια, καρκίνο του παχέος εντέρου και ακόμη και άνοια». Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, επισημαίνει πως τα υψηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών και νατρίου σε αυτά τα τρόφιμα μπορούν να ανεβάσουν τη χοληστερόλη και να φράξουν τις αρτηρίες.
Ωστόσο, νέα αντικρουόμενα ερευνητικά δεδομένα φέρνουν στο φως την πιθανότητα να έχει παρεξηγηθεί το κόκκινο κρέας. Με σκοπό να δοκιμάσει η ίδια στην πράξη αν οι φόβοι είναι υπερβολικοί, αποφάσισε να αλλάξει τη διατροφή της για έναν μήνα, αντικαθιστώντας καθημερινά μία μερίδα από τα συνήθη της γεύματα με κόκκινο ή πιο επεξεργασμένο κρέας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεβρουαρίου, η Emily Joshu Sterne ενσωμάτωνε τροφές όπως μπριζόλα, μπέικον, αρνί, λουκάνικα και μοσχαρίσιο κιμά στην καθημερινότητά της. Παρά την αλλαγή, φρόντισε να διατηρήσει μια ισορροπία, συνοδεύοντας κάθε μερίδα με δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά.
«Δεν ήθελα να φτάσω στα άκρα», εξηγεί, «οπότε φρόντιζα η διατροφή μου να παραμένει όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη».
Άνοια: Πόσο κόκκινο κρέας επιτρέπεται να τρώτε για να μειώσετε 19% τον κίνδυνο, βάσει νέας μελέτης
Οι εξετάσεις αίματος της πριν το πείραμα ήταν ήδη «τσιμπημένες»
Πριν ξεκινήσει το πείραμα, έκανε αιματολογικές εξετάσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η LDL (κακή) χοληστερόλη της και τα τριγλυκερίδια ήταν οριακά υψηλά, μια κατάσταση που, αν αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, θα μπορούσε να προκαλέσει συσσώρευση λίπους στις αρτηρίες, αύξηση σακχάρου και πιθανά καρδιακά προβλήματα. «Δεν είναι η πρώτη φορά που οι εξετάσεις μου δείχνουν τέτοια αποτελέσματα», αναφέρει. «Συνήθως κυμαίνονται, αλλά δεν παύει να είναι ανησυχητικό».
Παράλληλα, η εξέταση έδειξε και χαμηλή βιταμίνη D, κάτι που απέδωσε στον χειμωνιάτικο καιρό και την έλλειψη ήλιου. Εκτός αυτού, παρατηρούσε και μια γενική κόπωση και έλλειψη κινήτρου.
«Ένιωθα ληθαργική και χωρίς ενέργεια, αλλά υπέθεσα ότι έφταιγε ο χειμώνας και όχι η διατροφή μου».
Το πείραμα δεν άργησε να επηρεάσει και το πορτοφόλι της. Η ίδια αναφέρει πως, όταν άφησε πίσω τον διάδρομο με τα πουλερικά και κατευθύνθηκε προς τον μοσχαρίσιο κιμά, τα ιταλικά λουκάνικα, το μπέικον και τις μπριζόλες, παρατήρησε άμεσα τη διαφορά στην τιμή.
Καλά νέα για όσους λατρεύουν το κρέας: Δεν βλάπτει την καρδιά!
Επεξεργασμένο κόκκινο κρέας και ορεκτικά με μπέικον προστέθηκαν στη διατροφή της
Καθ’ όλη τη διάρκεια του πειράματος, η Emily Joshu Sterne προσπαθούσε να ισορροπήσει την κατανάλωση πολύ και λιγότερο επεξεργασμένων κρεάτων. Όπως περιγράφει: «Αν έφτιαχνα κεφτεδάκια από αρνίσιο κιμά ή ένα χάμπουργκερ το βράδυ, την επόμενη μέρα πρόσθετα μια μερίδα μπέικον ή λουκάνικο στο πρωινό μου».
Αυτό έγινε με γνώμονα την πρόσφατη επιστημονική διάκριση μεταξύ διαφορετικών επιπέδων επεξεργασίας του κρέατος. Σύμφωνα με έρευνες, τρόφιμα όπως το μπέικον περιέχουν περισσότερα νάτριο και δυνητικά καρκινογόνες ουσίες, σε σύγκριση με πρωτεΐνες που έχουν υποστεί λιγότερη επεξεργασία. Έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2023 στο περιοδικό NPJ Precision Oncology ανέφερε πως τα επεξεργασμένα κρέατα παράγουν μεταβολίτες που «τρέφουν τα καρκινικά κύτταρα και “καταλαμβάνουν” τα φυσιολογικά κύτταρα του παχέος εντέρου, οδηγώντας τα σε ανεξέλεγκτη μετάλλαξη και ανάπτυξη».
Η Emily φρόντιζε να μαγειρεύει τις περισσότερες φορές στο σπίτι, ώστε να μπορεί να ελέγχει τις ποσότητες. Όταν έβγαινε έξω για φαγητό, διαπίστωνε ότι τα περισσότερα εστιατόρια προσέφεραν πληθώρα επιλογών σε κόκκινο κρέας.
Αν και περίμενε να νιώσει πιο κουρασμένη και βαριά, το αποτέλεσμα την ξάφνιασε. «Περίμενα να νιώσω εξαντλημένη μετά την αντικατάσταση του κοτόπουλου με μπιφτέκια, μπριζόλες, λουκάνικα και hot dogs», αναφέρει. «Αλλά για να είμαι ειλικρινής, δεν παρατήρησα ιδιαίτερη διαφορά».
Μπορεί το κρέας να προκαλέσει καρκίνο του εντέρου; Ανατροπή από κορυφαίο ειδικό
Οι παρενέργειες από την κατανάλωση κόκκινου κρέατος
Παρουσιάστηκαν κάποιες ήπιες παρενέργειες όπως δυσπεψία και φούσκωμα, ιδιαίτερα μετά από πολύ λιπαρά γεύματα, αλλά όπως σημειώνει, πέρα από την προσωπική της προτίμηση στα πουλερικά και το ψάρι, δεν υπήρξε δραστική αλλαγή στην καθημερινότητά της.
Ωστόσο, διαπίστωσε κάποιες λεπτές θετικές και αρνητικές διαφοροποιήσεις. Για παράδειγμα, η «χειμερινή θολούρα» που ένιωθε στο μυαλό της φάνηκε να υποχωρεί. Κάτι που, όπως σημειώνει, είναι εντυπωσιακό, καθώς πηγαίνει ενάντια στις πρόσφατες μελέτες που συνδέουν την κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος με γνωστική εξασθένηση.
Μια μελέτη του Harvard, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι η καθημερινή κατανάλωση μίας μερίδας επεξεργασμένου κρέατος, περίπου δύο φέτες μπέικον ή ένα λουκάνικο για τέσσερις δεκαετίες αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας κατά 13%.
Παρόλο που η ίδια ένιωσε καθαρότερο μυαλό, παραδέχεται πως είναι απίθανο η προσθήκη κόκκινου κρέατος για έναν μόλις μήνα να έλυσε πλήρως το πρόβλημα.
«Ίσως έπαιξε ρόλο και η προσθήκη πράσινων λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης σε κάθε μου γεύμα», εξηγεί, «καθώς είναι γνωστό ότι μειώνουν τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και ενισχύουν τη διαύγεια».
Από την άλλη πλευρά, παρατήρησε πως δεν ένιωθε τόσο χορτάτη όσο όταν κατανάλωνε κοτόπουλο. Πιθανολογεί πως αυτό δεν έχει να κάνει με το είδος της πρωτεΐνης, αλλά με την ποσότητά της. Σύμφωνα με στοιχεία του USDA, κάθε μερίδα κοτόπουλου περιέχει περίπου 31 γραμμάρια πρωτεΐνης, ενώ η αντίστοιχη μερίδα μοσχαρίσιου κιμά περιέχει 26 γραμμάρια.
«Είμαι διαιτολόγος: Οι 6 τύποι κρέατος που συνδέονται με καρκίνο στους άνω των 50»
Έμεινε άναυδη όταν το πείραμα ολοκληρώθηκε και έκανε εξετάσεις αίματος
Στο τέλος του μήνα, η Emily Joshu Sterne προχώρησε σε νέα αιματολογική εξέταση, προκειμένου να αξιολογήσει πώς είχε επηρεάσει η αλλαγή της διατροφής της τους βασικούς βιοδείκτες υγείας.
Αναμένοντας αρνητικά αποτελέσματα, δήλωσε: «Ήμουν σχεδόν σίγουρη ότι η ήδη οριακά υψηλή χοληστερόλη μου θα εκτοξευόταν και τα τριγλυκερίδιά μου θα αυξάνονταν ακόμη περισσότερο». Η πραγματικότητα, ωστόσο, ήταν διαφορετική.
Τα αποτελέσματα έδειξαν μείωση της LDL (κακής) χοληστερόλης κατά 8% και πτώση των τριγλυκεριδίων κατά ένα τρίτο. Η HDL (καλή) χοληστερόλη παρέμεινε σταθερή, κάτι που την εντυπωσίασε. «Ήμουν και έκπληκτη και ενθουσιασμένη», σχολιάζει.
Το μόνο στοιχείο που παρουσίασε επιδείνωση ήταν η αλκαλική φωσφατάση, ένα ένζυμο του ήπατος και των χοληφόρων. Όταν βρίσκεται σε αυξημένα επίπεδα, έχει συσχετιστεί με λιπώδη νόσο του ήπατος. Αντίθετα, όταν παρουσιάζεται σε χαμηλά επίπεδα, ενδέχεται να υποδηλώνει ανεπάρκεια σε ψευδάργυρο ή βιταμίνη B12.
Η Emily αναρωτήθηκε αν η συγκεκριμένη αλλαγή σχετίζεται με την αποχή της από τα πουλερικά και τον σολομό για έναν ολόκληρο μήνα, δύο τροφές που είναι πλούσιες τόσο σε ψευδάργυρο όσο και σε βιταμίνη B12.
Παρά τα αναπάντεχα θετικά αποτελέσματα, η ίδια δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει οριστικά τις παλιές της συνήθειες.
«Δεν πρόκειται να αναθεωρήσω πλήρως τη διατροφή μου και να αποκλείσω τις αγαπημένες μου πρωτεΐνες», λέει. Παρόλα αυτά, παραδέχεται πως ίσως το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας δεν είναι οι «κακοί» που η ίδια περιέγραφε τόσα χρόνια στα άρθρα της.
Τι θα συμβεί στο σώμα σας αν τρώτε κάθε μέρα κρέας – 9 συνέπειες
Όπως καταλήγει: «Θα συνεχίσω να προσθέτω λίγο περισσότερη μπριζόλα και λουκάνικο στη διατροφή μου σταδιακά — αλλά δεν πρόκειται να εγκαταλείψω το αγαπημένο μου κοτόπουλο και ψάρι».