Όταν εμφανίζεται γρίπη, κρυολόγημα ή επίμονος βήχας, πολλοί γιατροί και σεφ επιλέγουν συγκεκριμένες τροφές που βοηθούν τον οργανισμό να ανακάμψει. Οι επιλογές τους βασίζονται σε ζεστά, θρεπτικά και απλά πιάτα που στηρίζουν το ανοσοποιητικό.
5 φρούτα που πρέπει να τρώτε όταν έχετε βήχα ή κρυολόγημα
Αντιμετωπίστε γρίπη, κρυολόγημα και βήχα με σπιτικές λύσεις
Ορισμένες τροφές μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του βήχα και του κρυολογήματος επειδή περιέχουν θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες (π.χ. C, D), μέταλλα (ψευδάργυρος, σελήνιο), και φυτοχημικά, που ενισχύουν τις ανοσολογικές άμυνες του οργανισμού και μειώνουν τη φλεγμονή, σύμφωνα με το Nutritional Immunology. Η σωστή διατροφή φαίνεται να συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνοντας τόσο τη διάρκεια όσο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων των ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα συστατικών με τέτοια δράση είναι η βιταμίνη C, ο ψευδάργυρος, τα φλαβονοειδή, αλλά και τα πρεβιοτικά και προβιοτικά που υποστηρίζουν τη φλεγμονώδη αντίδραση και τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων.
Ειδικοί προτείνουν μέσω του Guardian τις δικές τους σπιτικές θεραπείες για τη γρίπη, το κρυολόγημα, τον έντονο βήχα, τον πονόλαιμο και τη γαστρεντερίτιδα.
Κρυολόγημα: Η αρχαία ινδική μέθοδος που ανακουφίζει από τα συμπτώματα – Τεκμηριώνεται επιστημονικά
Όταν έχετε… έντονο βήχα
Για τον Dr Ricardo José, σύμβουλο στην πνευμονολογία, η ενυδάτωση είναι το κλειδί: «Πρόκειται για τη συχνή λήψη μικρών γουλιών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας ώστε να διατηρούνται οι βλεννογόνοι υμένες ενυδατωμένοι». Η ανοσολόγος Dr Jenna Macciochi συμφωνεί, λέγοντας: «Συχνά ανακατεύω μια κουταλιά ωμό μέλι – το φυσικό καταπραϋντικό και αντιμικροβιακό – σε ένα φλιτζάνι με τσάι θυμαριού (θυμάρι σε νερό), που βοηθά στην ανακούφιση του ερεθισμού και ενισχύει την αναπνευστική υγεία. Μου αρέσει επίσης το τσάι από ρίζα marshmallow, που είναι εξαιρετικό για τους βλεννογόνους υμένες».
Δοκιμάστε το κόλπο με το καρότο
Προσαρμόστε τη διατροφική σας θεραπεία ανάλογα με τον τύπο του βήχα που έχετε. «Για ξηρό, ερεθιστικό βήχα, το μέλι σε ζεστό τσάι – λεμόνι ή δυόσμο – είναι πολύ καταπραϋντικό», αναφέρει ο José. «Μια άλλη θεραπεία που μου άρεσε πάντα είναι να ξύνετε καρότα, να τα καλύπτετε με ζάχαρη και να τα αφήνετε όλο το βράδυ στο ψυγείο. Μέχρι το πρωί θα έχουν βγάλει ένα γλυκόσιρόπι· μια κουταλιά του γλυκού καλύπτει τον λαιμό και βοηθά στην ηρεμία του ερεθιστικού βήχα».Για παραγωγικό βήχα, «το ζεστό τσάι με ρίζα γλυκόριζας και τροφές με βρομελίνη, όπως ο φρέσκος ανανάς, μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του πάχους της βλέννας».
Το σύμπτωμα του καρκίνου του μαστού που μπορεί να νομίζουμε ότι είναι κρυολόγημα
Βάλτε τους χυμούς να κυλήσουν
Ο ομότιμος καθηγητής Ron Eccles, πρώην διευθυντής του Common Cold Centre στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, προτιμά τις ζεστές τροφές. «Οτιδήποτε γευστικό, όπως σούπα ντομάτας, κοτόσουπα ή κάρι – μου αρέσει το chicken tikka bhuna – ενισχύει τη σίελορροια και τις εκκρίσεις βλέννας στις αεροφόρες οδούς και βοηθά στην ανακούφιση του βήχα. Μπορείς επίσης να πιπιλίσεις μια καραμέλα, καθώς έχει παρόμοια καταπραϋντική δράση και σε κάνει να καταπίνεις, κάτι που καταστέλλει το αντανακλαστικό του βήχα». Η Macciochi έχει παρόμοια προσέγγιση. «Βασίζομαι σε ζεστά ζωμούς με σκόρδο, τζίντζερ και μανιτάρια shiitake, που είναι πλούσια σε ενώσεις που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό και εύκολα αφομοιώσιμα».
Για δυνατό κρυολόγημα
Επιστράτευσε τον κουρκουμά
Η Asma Khan, σεφ και ιδιοκτήτρια του Darjeeling Express στο Λονδίνο, αναφέρει: «Η μητέρα μου μού έδινε γάλα με κουρκουμά, όταν ήμουν παιδί και είναι ακόμη το ρόφημα που προτιμώ. Η κουρκουμίνη που περιέχει ο κουρκουμάς είναι ένα ισχυρό αντιφλεγμονώδες, και όταν συνδυάζεται με τα λιπαρά του ζεστού γάλακτος, γίνεται πολύ πιο βιοδιαθέσιμη [δηλαδή απορροφάται ευκολότερα]. Δεν είναι κάποιο σύγχρονο wellness ρόφημα για μένα, είναι αυτό που χρησιμοποιεί η οικογένειά μου εδώ και γενιές για να ανακουφίζει από τη συμφόρηση στο στήθος και να επαναφέρει την ισορροπία στο σώμα. Βράσε μια κούπα πλήρες γάλα, άφησέ το να κρυώσει ελαφρώς και ανακάτεψε μέσα ένα κουταλάκι του γλυκού κουρκουμά σε σκόνη. Πιες το ζεστό πριν τον ύπνο».
Ετοιμάστε ζωμό
Η εξειδικευμένη διαιτολόγος Sophie Medlin προτείνει «μαλακές, θρεπτικές τροφές. Οι σούπες είναι εξαιρετικές· ιδανικά μείγμα από διαφορετικά λαχανικά μαγειρεμένα σε ζωμό από κόκαλα για πρωτεΐνη και θρεπτικά συστατικά. Θέλουμε επίσης πρόσθετη πρωτεΐνη, όπως λίγο κοτόπουλο ή τόφου».
Ο José απολαμβάνει ένα μπολ canja, «μια παραδοσιακή πορτογαλική σούπα που η οικογένειά μου ετοίμαζε πάντα όταν κάποιος ήταν άρρωστος. Φτιάχνεται με κοτόπουλο, ρύζι και έναν ελαφρύ χρυσαφένιο ζωμό, σκόρδο και τελειώνει με φρέσκο δυόσμο. Το κοτόπουλο προσφέρει πρωτεΐνη για την αποκατάσταση, το ρύζι είναι ήπιο για το στομάχι και δίνει ενέργεια από υδατάνθρακες, ο ζωμός ενυδατώνει, το σκόρδο είναι αντιβακτηριακό και ο δυόσμος λειτουργεί ως φυσικό αποσυμφορητικό».
Η Thomasina Miers, συνιδρύτρια της Wahaca και συγγραφέας του Mexican Table (Quadrille, £28), λατρεύει επίσης τους ζωμούς. «Βρίσκω τους ασιατικούς ζωμούς ιδιαίτερα καταπραϋντικούς, με το σκόρδο και το τζίντζερ τους και λίγους κόκκους ρυζιού. Πηγαίνω στον χασάπη ειδικά για να αγοράσω κόκαλα για ζωμό και τα ψήνω ενώ χρησιμοποιώ τον φούρνο για κάτι άλλο. Έχουμε ψητό κοτόπουλο κάθε δύο εβδομάδες, οπότε μαζεύω τα κόκαλα από τα πιάτα όλων για την κατσαρόλα με τον ζωμό. Η γεύση και τα οφέλη είναι πραγματικά μεταμορφωτικά».
Δεν αγαπάτε τον ζωμό;
«Λαχταρώ ζεστά, εύπεπτα γεύματα όπως σούπες με πορτοκαλί λαχανικά, όπως κολοκύθα, πλούσια σε β-καροτένιο, μια μορφή βιταμίνης Α που υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και μπαχαρικά όπως ο κουρκουμάς για τη ρύθμιση της φλεγμονής», αναφέρει η Macciochi.
Κρυολόγημα ή ιγμορίτιδα; Ειδικός του Cleveland εξηγεί πώς να καταλάβουμε τη διαφορά
Ρόφημα ανακούφισης
Ο José πίνει πολύ νερό και «ζεστό τσάι με φλούδες λεμονιού, κουρκουμά και μέλι manuka πριν τον ύπνο. Το λεμόνι βοηθά στην αποσυμφόρηση και προσφέρει λίγη βιταμίνη C, ο κουρκουμάς έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και το μέλι καταπραΰνει τον λαιμό ενώ προσφέρει αντιιικά και αντιβακτηριακά οφέλη, ειδικά το manuka». Η Macciochi λέει ότι δίνει προτεραιότητα στην ενυδάτωση, τη βιταμίνη C και τις τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο για να στηρίξει το ανοσοποιητικό της σύστημα. «Συχνά φτιάχνω ένα δυναμωτικό σφηνάκι με εσπεριδοειδή και τζίντζερ, με λεμόνι, πορτοκάλι, τριμμένο τζίντζερ, και μια πρέζα καγιέν και μαύρο πιπέρι»
Όταν έχετε… έντονο πονόλαιμο
Ηρεμία με κάτι κρύο
Για τη Medlin, «τα smoothies μπορούν να είναι καταπραϋντικά. Θα χρησιμοποιούσα κατεψυγμένα μούρα και κεφίρ για επιπλέον οφέλη στην υγεία του εντέρου».
Ο Eccles προτείνει «παγωτό ή γρανίτα για την ανακούφιση από τον πόνο και τον ερεθισμό στον λαιμό».
Ο José συμφωνεί πως «το απαλό παγωτό μπορεί να μουδιάσει τον λαιμό και να προσφέρει κάποια ανακούφιση», ενώ η διαιτολόγος Priya Tew προτιμά «απλό ελληνικό γιαούρτι, καθώς μπορεί να είναι δροσιστικό και καταπραϋντικό».
Ψάξτε στο ντουλάπι με τα τσάγια
Τα ζεστά ροφήματα έχουν επίσης πολλούς υποστηρικτές. Η Medlin είναι «λάτρης του ζεστού μελιού με λεμόνι, καθώς το μέλι έχει αντισηπτικές ιδιότητες και το λεμόνι περιέχει βιταμίνη C, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της διάρκειας ενός ιού».
Η Macciochi προτιμά «ένα ζεστό βοτανικό τσάι με ρίζα marshmallow, μέλι και slippery elm (κόκκινη φτελιά), που βοηθά στην επικάλυψη του λαιμού».
Η Miers δηλώνει: «Το βασικό μας “φάρμακο” για τον πονόλαιμο φτιάχνεται με μέλι και λεμόνι για τα παιδιά και γενναίες δόσεις ουίσκι για εμάς».
Διαλέξτε μαλακές τροφές
Ο José επικεντρώνεται σε υφές που δεν ερεθίζουν. «Όταν με πονάει ο λαιμός, τρώω μόνο μαλακές τροφές όπως πουρές πατάτας, γιαούρτι και smoothies, καθώς καταπίνονται εύκολα χωρίς να γρατζουνίζουν ή να ερεθίζουν τους ιστούς».
Πιείτε μπαχαρικά
Η Khan, από την άλλη πλευρά, φτιάχνει δυνατό masala chai με φρέσκο τζίντζερ και τριμμένο μαύρο πιπέρι. «Η ζεστασιά του τσαγιού καταπραΰνει τον λαιμό, αλλά το τζίντζερ και το πιπέρι κάνουν τη βασική δουλειά, αυξάνουν την κυκλοφορία, αποσυμφορούν τα ιγμόρεια και βοηθούν στην καταπολέμηση της λοίμωξης.
Σε γουδοχέρι, άλεσε τέσσερα ή πέντε φύλλα κάρδαμου, τρία ή τέσσερα γαρύφαλλα και ένα τέταρτο του κουταλιού μαύρους κόκκους πιπεριού. Πρόσθεσε τα σε ένα κατσαρολάκι με λίγο φρέσκο τριμμένο τζίντζερ (ανάλογα με τη γεύση), μια κούπα πλήρες γάλα και μισή κούπα νερό. Πρόσθεσε δύο κουταλάκια μαύρο τσάι σε φύλλα. Φέρε το μείγμα σε σημείο βρασμού, σούρωσε και πιες το ζεστό».
Όταν έχετε… γρίπη
Δώσε έμφαση στα υγρά
Ο Eccles λέει ότι είναι δύσκολο να φας οτιδήποτε στην αρχή. «Κατά τη διάρκεια της γρίπης, συνήθως δεν έχω όρεξη και μου λείπει η ενέργεια, οπότε πίνω ενεργειακά ποτά, καφέ και τσάι για να τονωθώ και να ξεκινήσω».
Η Macciochi πίνει «νερόκαρύδας ή φυτικό τσάι πλούσιο σε ηλεκτρολύτες για ενυδάτωση» και στη συνέχεια «καθαρό ζωμό από κόκαλα ή ζωμό λαχανικών με σκόρδο, miso και πράσινα λαχανικά, όταν μπορώ να τα ανεχτώ».
Ο José επιστρέφει στο βασικό του, την canja, «μαζί με ζεστό τσάι λεμονιού με μέλι manuka». Επαναλαμβάνει ότι «η ενυδάτωση είναι απολύτως απαραίτητη».
Ένα μπολ παρηγοριάς
«Η γρίπη σε εξαντλεί», αναφέρει η Khan, «οπότε πάντα θέλω khichdi, το απόλυτο φαγητό παρηγοριάς. Είναι ήπιο, θρεπτικό και εύπεπτο. Φτιαγμένο με ρύζι, φασόλια mung, λίγο κουρκουμά και λίγο ghee, δίνει στο σώμα σου την ενέργεια που χρειάζεται χωρίς να το επιβαρύνει. Είναι μαλακό, ζεστό και γεμάτο φροντίδα. Ξεπλύνε μισή κούπα ρύζι και μισή κούπα φασόλια. Σε βαριά κατσαρόλα, πρόσθεσε τέσσερις κούπες νερό, μισό κουταλάκι του γλυκού κουρκουμά και μια πρέζα αλάτι. Σιγόβρασε μέχρι οι κόκκοι να μαλακώσουν και να αποκτήσουν υφή πουρέ. Σε μικρό τηγάνι, ζέστανε ένα κουταλάκι του γλυκού ghee και πρόσθεσε μισό κουταλάκι σπόρους κύμινου και λίγο τριμμένο τζίντζερ. Ρίξε το μείγμα στην khichdi και σέρβιρε τη ζεστή».
Δείπνα για αποκατάσταση δυνάμεων
Μόλις είστε σε θέση να φάτε, είναι ώρα να ανακτήσετε τις δυνάμεις σας. Η Medlin ετοιμάζει «ένα ψητό ζυμαρικών με πολλά λαχανικά και κάποια πηγή πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο ή τυρί, ώστε να έχεις κάτι να ξαναζεστάνεις όταν επιστρέψει η όρεξή σου. Όσο περισσότερα λαχανικά, τόσο το καλύτερο, καθώς το καθένα προσφέρει διαφορετικά οφέλη σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά».
Για τον Eccles, το ζητούμενο είναι «τροφές που με ενισχύουν, όπως κουάκερ και νόστιμα κρέατα στιφάδο με αρνί ή μοσχάρι, και πολλά λαχανικά όπως καρότα, κρεμμύδια ή πατάτες».
Όταν έχετε… γαστρεντερίτιδα (στομαχική ίωση)
Τίποτα αρχικά, μετά κάτι ήπιο
Η Tew αποφεύγει τελείως το φαγητό στην αρχή, καθώς «το στομάχι μπορεί να χρειάζεται ένα διάλειμμα. Στη συνέχεια, αρχίζω σταδιακά με πιο στεγνές και απλές τροφές όπως κράκερς».
Προσθέτει ότι καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών για λίγες ημέρες, «καθώς μπορεί να αυξήσουν τη ναυτία και το σώμα ίσως δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί μετά από έναν ιό».
Πονόδοντος: Πότε μπορεί να είναι ένδειξη ότι έχουμε κρυολογήσει
Ροφήματα ανακούφισης
Αντίστοιχα, η Macciochi αποφεύγει το φαγητό και επικεντρώνεται αρχικά στα υγρά, «δροσερό τσάι με τζίντζερ ή απλό νερό με μια πρέζα θαλασσινό αλάτι και λίγο μηλόξυδο».
Η Dr Emily Leeming, επιστήμονας, διαιτολόγος και συγγραφέας του Genius Gut, συμφωνεί πως «η ενυδάτωση είναι σημαντική, οπότε πίνω νερό ή φυτικά τσάγια. Αν νιώθω ναυτία, το τσάι με τζίντζερ μπορεί να βοηθήσει να καταπραΰνει το στομάχι».
Για την Khan, «το μόνο που εμπιστεύομαι είναι το τσάι με ajwain [σπόρους καρόμου], ή κάποιες φορές με saunf [σπόρους μάραθου]. Και οι δύο σπόροι χρησιμοποιούνται στην Αγιουρβέδα [Ινδικό ολιστικό ιατρικό σύστημα] για την πέψη. Για κάθε τσάι, βράζεις ένα κουταλάκι του γλυκού σπόρους σε ενάμιση φλιτζάνι νερό για πέντε λεπτά, σουρώνεις και πίνεις αργά όσο είναι ακόμα ζεστό».
Προσοχή στην επιστροφή στο φαγητό
Αφού περάσει η κρίση, η Leeming επισημαίνει: «Εστιάζω στο να τρώω πολύ απλές τροφές, όπως φρυγανιά, ρύζι ή μπανάνες, λίγο-λίγο και συχνά. Είναι ήπιες για το έντερο, προσφέρουν λίγη ενέργεια χωρίς να βαραίνουν και παρέχουν κάποια θρεπτικά συστατικά για να στηρίξουν την ανάρρωση του σώματος».
Η Medlin μένει επίσης σε ήπιες τροφές, όπως «φρυγανιές, κράκερς βρώμης, ρυζογκοφρέτες και πουρέ φρούτων, οποιοδήποτε φρούτο είναι καλό».
Για την Khan, «όταν τα πράγματα ηρεμήσουν λίγο, τρώω λίγο απλό ρύζι με γιαούρτι, χωρίς καθόλου μπαχαρικά. Το θέμα είναι να αφήσουμε την ίαση να γίνει με ήρεμο τρόπο».
Αποκατάσταση μικροβιώματος
«Μόλις ξανασηκωθώ και κινηθώ, μέσα σε μία ημέρα περίπου, ξεκινώ να επαναφέρω τροφές για το μικροβίωμα του εντέρου μου», αναφέρει η Leeming.
«Γιαούρτι ή κεφίρ και τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως βρώμη και μαγειρεμένα μήλα, είναι ένα ήπιο ξεκίνημα, προχωρώντας σταδιακά σε περισσότερα φρούτα και λαχανικά διαφόρων χρωμάτων, δημητριακά ολικής άλεσης και μια χούφτα ξηρούς καρπούς και σπόρους».
Η Medlin επίσης στοχεύει στην ανάκαμψη της εντερικής υγείας με «πολλά φυτικά τρόφιμα· οι σούπες και τα smoothies μπορούν να είναι ένας πιο εύκολος τρόπος για να το πετύχεις».
Ρινική καταρροή: Πώς να σταματήσετε το μπούκωμα με σπιτικές θεραπείες
Συγκεντρωτικός πίνακας
| ✅ Περίπτωση | 🍲 Τι να φάτε / πιείτε σύμφωνα με τους ειδικούς |
|---|---|
| Βήχας | Τσάι θυμαριού με μέλι ή τσάι με ρίζα marshmallow |
| Καρότα με ζάχαρη (σιρόπι για τον λαιμό) | |
| Ζεστό τσάι με γλυκόριζα ή φρέσκο ανανά | |
| Ζωμοί με σκόρδο, τζίντζερ και shiitake | |
| Κοτόσουπα ή chicken tikka bhuna | |
| Καραμέλες για καταπράυνση του βήχα | |
| Κρυολόγημα | Γάλα με κουρκουμά (haldi doodh) |
| Canja – σούπα με κοτόπουλο, ρύζι, σκόρδο, δυόσμο | |
| Ασιατικός ζωμός με σκόρδο και τζίντζερ | |
| Σούπα με πορτοκαλί λαχανικά και κουρκουμά | |
| Τσάι με λεμόνι, κουρκουμά και manuka μέλι | |
| Σφηνάκι με λεμόνι, πορτοκάλι, τζίντζερ, καγιέν και πιπέρι | |
| Πονόλαιμος | Smoothie με κατεψυγμένα μούρα και κεφίρ |
| Παγωτό ή γρανίτα | |
| Απλό γιαούρτι | |
| Ζεστό τσάι με marshmallow root, μέλι και slippery elm | |
| Ζεστό ρόφημα (hot toddy) με μέλι, λεμόνι, ουίσκι | |
| Μαλακές τροφές: πουρές πατάτας, γιαούρτι, smoothies | |
| Masala chai με τζίντζερ, πιπέρι, γαρύφαλλο, κάρδαμο | |
| Γρίπη | Νερό καρύδας ή φυτικό τσάι με ηλεκτρολύτες |
| Καθαρός ζωμός με σκόρδο, miso και λαχανικά | |
| Canja – σούπα με κοτόπουλο, ρύζι και δυόσμο | |
| Khichdi – ρύζι με mung dal, κουρκουμά και ghee | |
| Ψητά ζυμαρικά με λαχανικά και πρωτεΐνη | |
| Κουάκερ ή στιφάδο με κρέας και λαχανικά | |
| Γαστρεντερίτιδα | Νερό ή τσάι με τζίντζερ/θαλασσινό αλάτι/μηλόξυδο |
| Τσάι με ajwain (καρόμο) ή saunf (μάραθο) | |
| Κράκερς, φρυγανιές, ρύζι, μπανάνες, πουρέ φρούτων | |
| Ρύζι με γιαούρτι (χωρίς μπαχαρικά) | |
| Σιγοβρασμένα μήλα, βρώμη, κεφίρ, πολύχρωμα λαχανικά | |
| Πονοκέφαλος | Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο: σπανάκι, φιστίκια, πίτουρο |
| Γενική αδιαθεσία | Fire honey – μέλι με ξύσμα λεμονιού/πορτοκαλιού, τσίλι, τζίντζερ, κουρκουμά |
| Fire cider – ξύδι με τσίλι, τζίντζερ, κανέλα, δενδρολίβανο, μέλι | |
| Στιφάδα, ζυμωμένες τροφές, χρωματιστά λαχανικά | |
| Σούπα λαχανικών με φακές (ή έτοιμη αν δεν έχεις ενέργεια) | |
| Hangover | Πράσινος χυμός με σέλινο, μαϊντανό, μήλο, τζίντζερ |
| Νερό, δυνατός καφές | |
| Ψητό ψωμί με αυγό, τραγανά ρεβίθια, φύλλα, τυρί, λάδι τσίλι |