Αν και το βούτυρο έχει αποκτήσει άδικα την κακή του φήμη, αυτό ίσως να μην ισχύει εάν έχετε διαβήτη. Ρωτήσαμε τη Δέσποινα Μαρσέλου, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα, για το εάν μπορούν οι διαβητικοί να καταναλώσουν βούτυρο και σε ποια ποσότητα.
Περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα είναι διαβητικοί, εκ των οποίων περίπου οι 300.000 δεν το γνωρίζουν. Ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη στη χώρα μας, έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, ενώ εάν προστεθεί σ΄ αυτούς και το ποσοστό των ατόμων με προδιαβήτη, τότε πάνω από το 20% του ελληνικού πληθυσμού, άνω των 45 ετών σχετίζεται με τη νόσο.
Είτε έχετε διαβήτη είτε γνωρίζετε κάποιον που παλεύει με τη νόσο, είναι πιθανό να έχετε αμφισβητήσει ποιες τροφές μπορείτε (ή δεν μπορείτε) να φάτε όταν ακολουθείτε μια δίαιτα για τη διαχείριση του διαβήτη. Το βούτυρο είναι ένα από αυτά.
Πώς τα λιπαρά επηρεάζουν τα άτομα με διαβήτη
Ίσως θυμάστε την εποχή που βασίλευαν τα πάντα με χαμηλά λιπαρά. Ευτυχώς, η έρευνα έχει προχωρήσει πολύ από τότε και έχει δείξει πώς το σωστό είδος λίπους μπορεί πραγματικά να βοηθήσει καταστάσεις όπως ο διαβήτης. Η λέξη κλειδί εδώ είναι τα σωστά λιπαρά. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι λιπαρών που βρίσκονται στη διατροφή:
- τα ακόρεστα,
- τα κορεσμένα
- τα τρανς λιπαρά οξέα.
Τα τρανς λιπαρά έχουν απαγορευτεί λόγω των δυσμενών επιπτώσεων που έχουν στην υγεία, τα ακόρεστα και τα κορεσμένα λιπαρά βρίσκονται και τα δύο στη διατροφή μας. Τα ακόρεστα λιπαρά παρέχουν περισσότερα οφέλη για την υγεία της καρδιάς και είναι αντιφλεγμονώδη, ενώ τα κορεσμένα λιπαρά καλό είναι να περιορίζονται σε τη διατροφή σας.
Τα κορεσμένα λίπη βρίσκονται συνήθως σε ζωικά προϊόντα και είναι στερεά σε θερμοκρασία δωματίου. Οι Διατροφικές Οδηγίες συνιστούν να περιορίσετε την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, όχι περισσότερο από το 10% της ημερήσιας πρόσληψης ή περίπου 20 γραμμάρια την ημέρα σε μια διατροφή 2.000 θερμίδων.
Τα ακόρεστα λίπη, όπως τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου και βρίσκονται κυρίως σε έλαια όπως το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα λιπαρά ψάρια. Συγκεκριμένα είδη ακόρεστων λιπαρών, όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα πρέπει να καταναλώνονται τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, ιδανικά από πηγές θαλασσινών.
Τώρα, πώς ακριβώς επηρεάζουν αυτοί οι τύποι λιπαρών κάποιον με διαβήτη;
Σύμφωνα με την κλινική διαιτολόγο – διατροφολόγο Δέσποινα Μαρσέλου , «δίαιτες υψηλές σε κορεσμένα λιπαρά συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού, που είναι κοινές συννοσηρότητες σον διαβήτη.
Οι διαβητικοί έχουν διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν στεφανιαία νόσο από εκείνους που δεν έχουν διαβήτη». Επιπλέον, «τα κορεσμένα λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν αντίσταση στην ινσουλίνη (προδιαβήτη), η οποία καθιστά τη διατήρηση υγιών επιπέδων σακχάρου στο αίμα πιο δύσκολη».
Τα μονο- και τα πολυακόρεστα λιπαρά έχουν αποδειχθεί ότι έχουν θετικά αποτελέσματα στη διαχείριση του διαβήτη και μπορεί να βελτιώσουν την υγεία της καρδιάς και την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Ένα ερευνητικό άρθρο του 2019 που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal το υποστηρίζει: διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2 που κατανάλωναν υψηλότερες ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων σε σύγκριση με υδατάνθρακες ή κορεσμένα λίπη είχαν χαμηλότερο συνολικό κίνδυνο θνησιμότητας καθώς και χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Είτε έχετε διαγνωστεί με διαβήτη είτε όχι, είναι σημαντικό να δίνετε προσοχή στον τύπο του λίπους που καταναλώνετε.
Μπορείτε να φάτε βούτυρο εάν έχετε διαβήτη;
Ναι, οι ειδικοί στη διατροφή συμφωνούν ότι όλα τα τρόφιμα επιτρέπονται, ακόμα κι αν έχετε διαβήτη. Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή, η κατανάλωση τροφών με μέτρο είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ισορροπίας και την επίτευξη της βέλτιστης διατροφής, υγείας και ευεξίας.
Ωστόσο, να υπενθυμίσουμε ότι το βούτυρο είναι πηγή κορεσμένων λιπαρών, με 7 γραμμάρια ανά μερίδα (1 κουταλιάς της σούπας). Λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό είναι ένα θρεπτικό συστατικό που αμέτρητοι οργανισμοί υγείας συνιστούν ότι πρέπει να περιοριστεί στη διατροφή σας, σας συνιστούν να λάβετε υπόψη αυτές τις συμβουλές και να χρησιμοποιείτε το βούτυρο με φειδώ.
Πώς να συμπεριλάβετε το βούτυρο σε μια διατροφή κατάλληλη για τον διαβήτη
Απλώστε 1 κουταλάκι του γλυκού βούτυρο πάνω από ένα λαχανικό στον ατμό όπως μπρόκολο, σπαράγγια, κολοκυθάκια ή κουνουπίδι. Προσθέστε μερικά μπαχαρικά και βότανα στα λαχανικά για επιπλέον γεύση.
- Λιώστε 1 κουταλάκι του γλυκού βούτυρο και βουτήξτε σε αυτό μια αγκινάρα στον ατμό ή βρασμένη.
- Σοτάρετε μανιτάρια χρησιμοποιώντας ένα κουταλάκι του γλυκού βούτυρο για να τα σερβίρετε πάνω από ψητό κοτόπουλο ή ψητό ψάρι για πιο έντονη γεύση.
- Αντικαταστήστε το βούτυρο με μια εναλλακτική λύση όπως λάδι καρύδας, μήλο ή αβοκάντο.
Ερωτήσεις στη διαιτολόγο για το βούτυρο και τον διαβήτη
Ρωτήσαμε τη Δέσποινα Μαρσέλου, κλινική διαιτολόγο διατροφολόγο για το αν το βούτυρο έχει θέση στη διατροφή ενός διαβητικού.
1. Το βούτυρο ανεβάζει το σάκχαρό μου;
Ενώ το βούτυρο αποτελείται κυρίως από διαιτητικά λίπη, που σημαίνει ότι είναι απίθανο να αυξήσει το σάκχαρό σας, καλό είναι να το χρησιμοποιείτε με προσοχή. “Είναι σημαντικό να δίνετε προσοχή στην ποσότητα και τον τύπο του λίπους που καταναλώνετε για να διατηρήσετε μια υγιεινή διατροφή για την καρδιά. Το βούτυρο είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά, στα οποία μεγάλες ποσότητες μπορεί να αυξήσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα με την πάροδο του χρόνου. ”
2. Έχω διαβήτη, τι είδους βούτυρο μπορώ να φάω;
Αν και μπορείτε σίγουρα να απολαύσετε την προτιμώμενη μάρκα βουτύρου, με μέτρο, εάν έχετε διαβήτη, οι ειδικοί προτείνουν να εξετάσετε μια ανάλατη επιλογή για να μειώσετε τη συνολική πρόσληψη νατρίου, μια σημαντική σκέψη για κάποιον με διαβήτη, καθώς το υπερβολικό νάτριο μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Η διαιτολόγος ενθαρρύνει επίσης τους πελάτες της να εξετάσουν εναλλακτικά αλείμματα με λιγότερα κορεσμένα και περισσότερα ακόρεστα λιπαρά, όπως αλείμματα με αβοκάντο.
3. Είμαι διαβητικός, πόσο βούτυρο πρέπει να τρώω την ημέρα;
Αν και δεν υπάρχει καθορισμένη ποσότητα βουτύρου που θα πρέπει να συμπεριλάβει κάποιος στην καθημερινή του διατροφή, η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία συνιστά να καταναλώνετε όχι περισσότερο από το 10% των θερμίδων από κορεσμένα λιπαρά ή περίπου λιγότερα από 20 γραμμάρια την ημέρα εάν ακολουθείτε μια δίαιτα 2.000 θερμίδων. Για αναφορά, μια κουταλιά της σούπας βούτυρο περιέχει περίπου 7 γραμμάρια κορεσμένου λίπους. Ενώ μια μικρότερη μερίδα, όπως ένα κουταλάκι του γλυκού που χρησιμοποιείται για να βελτιώσει τη γεύση των τροφίμων, πιθανότατα δεν θα προκαλέσει καμία βλάβη.