Μια μελέτη από το Ludwig Cancer Research έδειξε ότι ο συνδυασμός της προσαρμοστικής θεραπείας Τ-λεμφοκυττάρων (ACT) με ένα καινοτόμο, εξατομικευμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου που αναπτύσσεται στο Ινστιτούτο Αντικαρκινικής Έρευνας του Ludwig στη Λωζάνη μπορεί να ωφελήσει ασθενείς με καρκίνο των ωοθηκών όψιμου σταδίου, ανθεκτικό στα φάρμακα.
Οι ερευνητές με επικεφαλής τη Sara Bobisse του Ludwig Lausanne, τον Alexandre Harari, τη Lana Kandalaft και τον διευθυντή George Coukos ανέλυσαν τις αποκρίσεις στη συνδυαστική θεραπεία 18 ασθενών με προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών που είχαν συμμετάσχει προηγουμένως σε κλινική δοκιμή αξιολόγησης ενός θεραπευτικού σχήματος που ενσωμάτωσε το εξατομικευμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου.
Στην τρέχουσα μελέτη -η οποία, όπως και η προηγούμενη, έγινε σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια- οι ασθενείς έλαβαν έγχυση των δικών τους εμβολιασμένων, κυκλοφορούντων κυττάρων του ανοσοποιητικού (συγκεκριμένα, Τ κύτταρα), και στη συνέχεια πολλαπλές περιοδικές δόσεις των εξατομικευμένων εμβολίων τους.
Οι ερευνητές αναφέρουν στο Nature Cancer ότι ο συνδυασμός του εξατομικευμένου αντικαρκινικού εμβολίου με τη θεραπεία ACT προσέφερε έλεγχο της νόσου μέσα σε τρεις μήνες σε 12 από τους 17 ασθενείς. Η θεραπεία βρέθηκε επίσης ασφαλής και σχετικά καλά ανεκτή.
«Αυτή η θεραπεία δεν μπορούσε να εξαλείψει όγκους, αλλά παρείχε σημαντικό όφελος σε πολλούς από τους ασθενείς, οι οποίοι είχαν υποβληθεί όλοι σε εκτεταμένη θεραπεία πριν εγγραφούν στη δοκιμή και βρίσκονταν στα τελευταία στάδια της νόσου», είπε ο Δρ. Kandalaft.
Αν και δεν ήταν μια διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο δοκιμή, τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι τα οφέλη της συνδυαστικής θεραπείας ήταν σημαντικά: ο διάμεσος συνολικός χρόνος επιβίωσης των ασθενών που ολοκλήρωσαν το σχήμα ήταν 14,2 μήνες, σε σύγκριση με μια μέση επιβίωση έξι μηνών ή λιγότερο για αντίστοιχους ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία τέταρτης και πέμπτης γραμμής.
Εξατομικευμένο εμβόλιο για τον καρκίνο, το πρώτο τμήμα της θεραπείας
Ο καρκίνος των ωοθηκών, όπως και πολλές άλλες κακοήθειες, έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής σε μεγάλο βαθμό ανθεκτικός στις ανοσοθεραπείες, οι περισσότερες από τις οποίες αξιοποιούν τα φονικά Τ κύτταρα, τα οποία καταστρέφουν άρρωστα και μολυσμένα κύτταρα. Τα καρκινικά κύτταρα των ωοθηκών, ωστόσο, εκφράζουν νεοαντιγόνα, τα οποία είναι τυχαία μεταλλαγμένες πρωτεΐνες που μπορούν να ενεργοποιήσουν τις αντικαρκινικές αποκρίσεις των Τ κυττάρων.
Πολλαπλές προσεγγίσεις αναπτύσσονται σήμερα στο Ludwig Lausanne και αλλού για τη στόχευση νεοαντιγόνων για την ανοσοθεραπεία του καρκίνου. Το εξατομικευμένο εμβόλιο δενδριτικών κυττάρων, που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια υπό την ηγεσία των Kandalaft και Coukos, είναι ένα από αυτά.
Για να φτιάξουν το εμβόλιο, οι ερευνητές κατηύθυναν πρώτα τα πρόδρομα ανοσοκύτταρα που απομονώθηκαν από ασθενείς για να μετατραπούν σε δενδριτικά κύτταρα, τα οποία παρουσιάζουν καρκινικά αντιγόνα στα φονικά Τ κύτταρα για να κατευθύνουν και να ενεργοποιήσουν τις αντικαρκινικές αποκρίσεις τους.
Αυτά τα δενδριτικά κύτταρα στη συνέχεια επεκτείνονται σε καλλιέργεια και συνδυάζονται με ένα εκχύλισμα καρκινικών κυττάρων από τον όγκο ενός ασθενούς που υποβάλλεται σε χημική επεξεργασία για να βελτιωθεί η πρόσληψη και η επεξεργασία των αντιγόνων από τα καλλιεργημένα ανοσοκύτταρα. Στη συνέχεια, το εμβόλιο εγχέεται στους λεμφαδένες του εκάστοτε ασθενούς, την ανατομική θέση όπου τα δενδριτικά κύτταρα ενεργοποιούν τα αντικαρκινικά Τ κύτταρα.
Το θεραπευτικό σχήμα που έλαβαν οι ασθενείς της μελέτης
Οι ασθενείς που εγγράφηκαν στη δοκιμή έλαβαν ένα θεραπευτικό σχήμα που αποδείχθηκε πολλά υποσχόμενο στην προηγούμενη κλινική μελέτη. Περιλαμβάνει τη χορήγηση του εμβολίου δενδριτικών κυττάρων μαζί με τη δραστική ουσία μπεβασιζουμάμπη, μια τυπική θεραπεία για τον καρκίνο των ωοθηκών που στοχεύει τον VEGF-A. Εκτός από την προώθηση του σχηματισμού αιμοφόρων αγγείων, αυτός ο παράγοντας, που εκκρίνεται από καρκινικά κύτταρα, εμποδίζει την είσοδο των φονικών Τ κυττάρων στους όγκους.
Οι ασθενείς λαμβάνουν επιπλέον χαμηλές δόσεις χημειοθεραπείας για να καθαρίσουν τους λεμφαδένες από τα υπάρχοντα Τ κύτταρα και να δημιουργήσουν χώρο για τα νέα Τ κύτταρα που εισάγονται μέσω του εμβολίου. Ένα συστατικό της χημειοθεραπείας, η κυκλοφωσφαμίδη, καταστέλλει επίσης τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα, τα οποία αναστέλλουν τις αποκρίσεις των φονικών Τ κυττάρων.
Στην τρέχουσα μελέτη, οι ασθενείς έλαβαν χημειοθεραπεία και ακολούθησε θεραπεία ACT χρησιμοποιώντας Τ-λεμφοκύτταρα μέσω εμβολίου που επεκτάθηκαν σε καλλιέργεια παρουσία διεγερτικών ανοσολογικών παραγόντων. Τη θεραπεία ACT ακολούθησαν αρκετοί κύκλους εμβολιασμού.
«Ήμασταν πολύ χαρούμενοι που δείξαμε πως η συνδυαστική θεραπεία βελτίωσε τις αντικαρκινικές ανοσολογικές αποκρίσεις και ότι αυτές οι αλλαγές συσχετίστηκαν με το όφελος των ασθενών. Δείξαμε μάλιστα ότι τα Τ κύτταρα που στοχεύουν τα νεοαντιγόνα αναζωογονήθηκαν από τη συνδυαστική θεραπεία και συσχετίστηκαν με θετικές αποκρίσεις στη θεραπεία», ανέφερε ο Δρ. Bobisse.
Τέλος, αλληλουχίες DNA που κωδικοποιούν νεοαντιγόνα που στοχεύουν τα Τ κύτταρα βρέθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα στο κυκλοφορούν DNA όγκου, υποδηλώνοντας ότι είχαν προκαλέσει την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων.