Τα νανοπλαστικά είναι μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού, συνήθως με μέγεθος μικρότερο από 100 νανόμετρα. Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα και η ανησυχία για τις επιπτώσεις των νανοπλαστικών στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία έχουν αυξηθεί.
Το μικροσκοπικό μέγεθος των νανοπλαστικών καθιστά δυνατή τη διείσδυσή τους στους οργανισμούς σε κυτταρικό ή μοριακό επίπεδο, γεγονός που θέτει το ερώτημα: πού θα τα βρούμε στη συνέχεια;
Βρέθηκαν στον ανθρώπινο εγκέφαλο
Η απάντηση είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος, καθώς νέα έρευνα αναφέρει αλλαγές που σχετίζονται με τη νόσο Πάρκινσον και ορισμένες μορφές άνοιας που προκαλούνται από την αλληλεπίδραση μεταξύ νανοπλαστικών και μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης που υπάρχει φυσικά στο όργανο του σώματος.
«Η νόσος Πάρκινσον έχει χαρακτηριστεί ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευρολογική διαταραχή στον κόσμο», δήλωσε ο κύριος ερευνητής, Andrew West, καθηγητής στο Τμήμα Φαρμακολογίας και Βιολογίας του Καρκίνου στο Duke University School of Medicine.
«Πολλές σειρές δεδομένων υποδηλώνουν ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίσουν εξέχοντα ρόλο στη νόσο Πάρκινσον, αλλά αυτοί οι παράγοντες ως επί το πλείστον δεν έχουν εντοπιστεί», πρόσθεσε ο ειδικός.
Χρησιμοποιώντας τρεις προσεγγίσεις, δοκιμαστικούς σωλήνες, καλλιεργημένους νευρώνες και μοντέλα ποντικιών με νόσο Πάρκινσον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συσσώρευση της πρωτεΐνης άλφα-συνουκλεΐνη προκλήθηκε από την έλξη σε προϊόντα μιας χρήσης, όπως ποτήρια και μαχαιροπίρουνα, τα οποία συχνά παρασκευάζονται από πλαστικό με νανοσωματίδια πολυστυρενίου.
Η άλφα-συνουκλεΐνη είναι κυρίως γνωστή για τη συσχέτισή της με τη νόσο Πάρκινσον και άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές.
Ανέφεραν ότι τα πιο απροσδόκητα αποτελέσματα της μελέτης ήταν οι ισχυρές συνδέσεις που έγιναν μεταξύ του πλαστικού και των πρωτεϊνών που βρέθηκαν στο λυσόσωμα, που συχνά αναφέρεται ως κέντρο απόρριψης σκουπιδιών ή ανακύκλωσης του κυττάρου, επειδή η κύρια λειτουργία του είναι να διασπά και να ανακυκλώνει τα κυτταρικά απόβλητα.
Πέρα από τον καρκίνο
Οι ερευνητές εξακολουθούν να έχουν πολλές ερωτήσεις σχετικά με αυτές τις διαδικασίες, αλλά η μελέτη δείχνει την ανάγκη να διερευνηθούν οι επιπτώσεις των νανοπλαστικών στην υγεία πέρα από τον καρκίνο.
«Ενώ οι μικροπλαστικές και οι νανοπλαστικές προσμείξεις αξιολογούνται στενά για την πιθανή επίδρασή τους στον καρκίνο και στa αυτοάνοσa, η εντυπωσιακή φύση των αλληλεπιδράσεων που παρατηρούμε στα μοντέλα μας υποδηλώνει την ανάγκη αξιολόγησης των αυξανόμενων νανοπλαστικών ρύπων στον κίνδυνο και την εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον και της άνοιας», είπε ο Δρ. West.
Ένα είναι σίγουρο: η μελέτη υπογραμμίζει ότι η εισαγωγή νανοπλαστικών στο περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει νέο κίνδυνο για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον. Δεδομένης της αναμενόμενης αύξησης των ποσοτήτων αυτών των ρύπων στα συστήματα νερού και τροφίμων, αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό.
Ο Δρ. West εξήγησε ότι η τεχνολογία που απαιτείται για να προσφέρει οριστικά στοιχεία για την επίδραση των νανοσωματιδίων στην άνοια και άλλες νευροεκφυλιστικές καταστάσεις δεν υπάρχει επί του παρόντος. Ωστόσο, η έρευνα σε αυτόν τον τομέα επιταχύνει και βοηθά τους επιστήμονες να αποκαλύψουν τη δυνατότητα αυτών των σωματιδίων να προκαλέσουν σημαντική ζημιά.
Η ελπίδα είναι ότι η δουλειά τους μια μέρα θα τους επιτρέψει να προσφέρουν κατευθυντήριες γραμμές για το πώς οι πληθυσμοί μπορούν να προστατευτούν από τα νανοπλαστικά χωρίς να θυσιάσουν κανένα από τα καθημερινά πλεονεκτήματα που παρέχουν τα πλαστικά.