Πότε ο πόνος στο σαγόνι και στον λαιμό μπορεί να δείχνει έμφραγμα

Πολλοί φαντάζονται τα εμφράγματα ως αιφνίδια περιστατικά με έντονο πόνο στο στήθος, όμως τα σημάδια μπορεί συχνά να είναι πολύ πιο διακριτικά. Η καρδιοπάθεια παραμένει η κύρια αιτία θανάτου, ωστόσο τα πρώιμα συμπτώματά της συχνά παραβλέπονται ή παρερμηνεύονται. Ένα από τα προειδοποιητικά σημάδια που παραβλέπεται συχνότερα είναι ένας τύπος πόνου που οι περισσότεροι δεν θα συνέδεαν καθόλου με κάτι τόσο έκτακτο.

Έμφραγμα μυοκαρδίου: Ποιοι βρίσκονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου – Ποια είναι τα σημάδια

Το σύμπτωμα που μπορεί να είναι ένδειξη καρδιακής προσβολής ή άλλης καρδιακής νόσου

Πολλοί φαντάζονται τα εμφράγματα ως αιφνίδια περιστατικά με έντονο πόνο στο στήθος – ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ πιο ύπουλη. «Συχνά σκεφτόμαστε το έμφραγμα ως έναν συντριπτικό πόνο ή πίεση στο κέντρο του στήθους, όμως υπάρχουν περιπτώσεις που η καρδιοπάθεια εκδηλώνεται διαφορετικά», εξηγεί ο Αμερικανός Dr. Yu-Ming Ni, MD, καρδιολόγος και ειδικός στα λιπίδια στο MemorialCare Heart and Vascular Institute, σύμφωνα με το Parade.

Σύμφωνα με την επικαιροποίηση του 2025 της American Heart Association, η καρδιοπάθεια παραμένει η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ενηλίκων, κάτι που αποδίδεται εν μέρει στην αύξηση των ποσοστών υπέρτασης. Οι καρδιολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: πολλοί άνθρωποι μπορεί να παραβλέπουν τα πρώιμα σημάδια καρδιακού προβλήματος απλώς επειδή δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα – και υπάρχει ένα «σιωπηλό» σημάδι στο οποίο θέλουν ιδιαίτερα να δώσουμε προσοχή.

Συμπτώματα εμφράγματος

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων εμφράγματος είναι κρίσιμη, καθώς η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα.

Συχνά συμπτώματα εμφράγματος

• Δυσφορία στο στήθος: Πίεση, σφίξιμο, αίσθηση πίεσης ή πόνος στο κέντρο του στήθους.
• Πόνος σε άλλα σημεία: Δυσφορία που αντανακλά σε ώμους, χέρια (ειδικά στο αριστερό), πλάτη, λαιμό, σαγόνι ή στομάχι.
• Δύσπνοια: Με ή χωρίς δυσφορία στο στήθος.
• Άλλα σημάδια: Κρύος ιδρώτας, ναυτία, αίσθημα λιποθυμίας ή ξαφνική ζάλη.

Συμπτώματα που εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες

Ενώ ο πόνος στο στήθος είναι κοινός και στα δύο φύλα, οι γυναίκες είναι πιθανότερο να βιώσουν:

• Πόνο σε λαιμό, σαγόνι, ώμο, άνω πλάτη ή άνω κοιλιακή χώρα.
• Δύσπνοια.
• Ναυτία ή εμετό.
• Ασυνήθιστη κόπωση.
• Ζάλη ή αίσθημα λιποθυμίας.

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο διακριτικά και να παρουσιαστούν χωρίς έντονο πόνο στο στήθος.

Σιωπηλά εμφράγματα

Ορισμένα εμφράγματα συμβαίνουν χωρίς εμφανή συμπτώματα και ονομάζονται «σιωπηλά» εμφράγματα. Είναι πιο συχνά σε άτομα με διαβήτη και μπορεί να εμφανιστούν ως:

• Ήπια δυσφορία στο στήθος ή τα χέρια.
• Δύσπνοια.
• Κόπωση.
• Ζάλη.

Επειδή τα συμπτώματα είναι διακριτικά, συχνά συγχέονται με λιγότερο σοβαρές καταστάσεις όπως δυσπεψία ή μυϊκή καταπόνηση.

Γιατί είναι ο πόνος στο σαγόνι και τον λαιμό σημάδι εμφράγματος

Ο πόνος στο σαγόνι ή στον λαιμό χωρίς δυσφορία στο στήθος μπορεί να είναι πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι καρδιακών προβλημάτων, εξηγεί ο Αυστραλός Dr. Patrick Kee, MD, Ph.D., καρδιολόγος στο Vital Heart & Vein στο Χιούστον. Ο Dr. Kee προσθέτει ότι ο πόνος μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον ώμο ή στο χέρι και σημειώνει πως οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν αυτό το συχνά παραγνωρισμένο σύμπτωμα καρδιολογικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των εμφραγμάτων.

Έμφραγμα: Κορυφαίοι γιατροί δίνουν 5 συμβουλές για να σωθείτε

Έρευνες δείχνουν επίσης ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν πόνο στο σαγόνι κατά τη διάρκεια εμφράγματος (και συχνά αυτό εκλαμβάνεται ως πονόδοντος). Ωστόσο, όπως αναφέρει ένας καρδιολόγος, είναι εύκολο για οποιονδήποτε να αγνοήσει αυτά τα συμπτώματα.

«Οι ασθενείς μπορεί να απορρίψουν αυτά τα συμπτώματα ως ‘απλό στρες’, όμως οι καρδιολόγοι διδάσκονται να αξιολογούν κάθε ανεξήγητη δυσφορία πάνω από τη μέση του σώματος με σοβαρότητα, ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου», λέει ο Αμερικανός Dr. Robert Segal, MD, καρδιολόγος, ιδρυτής των Manhattan Cardiology και Medical Offices of Manhattan και συνιδρυτής της πλατφόρμας labfinder.com.

Αν και μιλήσαμε εκτενώς για εμφράγματα, ο Dr. Ni εξηγεί ότι ο πόνος στο σαγόνι και τον λαιμό μπορεί επίσης να υποδηλώνει άλλες καρδιολογικές παθήσεις. «Υπάρχουν κι άλλες καρδιακές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν πόνο σε λαιμό και σαγόνι, όπως προβλήματα στις βαλβίδες ή διαταραχές του καρδιακού ρυθμού», αναφέρει ο Dr. Ni.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι σχετίζεται πάντα με την καρδιά. «Το γεγονός ότι κάποιος έχει δείκτες κινδύνου ή πόνο σε μία τυπική περιοχή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για καρδιακή αιτία», τονίζει ο Dr. Segal. «Ο σωστός καρδιολογικός έλεγχος είναι κρίσιμος. Ο πόνος στο σαγόνι και τον λαιμό μπορεί επίσης να προέρχεται από μυϊκή καταπόνηση, οδοντικές λοιμώξεις ή διαταραχές στις αρθρώσεις ή τη σπονδυλική στήλη».

Πόνος στο σαγόνι: Με ποιες παθήσεις σχετίζεται

Ο πόνος στο σαγόνι μπορεί να προέρχεται από διάφορες ιατρικές παθήσεις, από οδοντικά προβλήματα μέχρι συστηματικές νόσους. Σύμφωνα με μελέτη του 2012 με τίτλο Orofacial pain of cardiac origin: review literature and clinical cases, περίπου το 10% των περιπτώσεων καρδιακής ισχαιμίας εκδηλώνονται κυρίως ως πόνος σε κρανιοπροσωπικές δομές, ιδιαίτερα στο σαγόνι και τον λαιμό. Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της διερεύνησης καρδιακής αιτιολογίας κατά τη διαφορική διάγνωση του στοματοπροσωπικού πόνου, ώστε να αποφεύγονται οι λανθασμένες διαγνώσεις και οι περιττές οδοντιατρικές παρεμβάσεις.

Μερικά συνήθη αίτια πόνου στο σαγόνι είναι:

• Διαταραχές κροταφογναθικής άρθρωσης (TMD): Προκαλούν πόνο, δυσκαμψία και ήχους «κλικ» στην άρθρωση του σαγονιού.
• Βρουξισμός (τρίξιμο ή σφίξιμο δοντιών): Συνδέεται συχνά με το στρες και προκαλεί πόνο στο σαγόνι και πονοκεφάλους.
• Οδοντικά προβλήματα: Τερηδόνα, ουλίτιδα ή αποστήματα μπορεί να προκαλέσουν πόνο που αντανακλά στο σαγόνι.
• Αρθρίτιδα: Η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορούν να προσβάλλουν την κροταφογναθική άρθρωση, προκαλώντας πόνο και περιορισμένη κινητικότητα.
• Λοιμώξεις ιγμορείων: Η φλεγμονή των ιγμορείων – ειδικά των γναθιαίων – μπορεί να προκαλέσει πίεση και πόνο στο άνω μέρος του σαγονιού.
• Τριδυμική νευραλγία: Χρόνια πάθηση που προσβάλλει το τρίδυμο νεύρο και προκαλεί οξύ, διαξιφιστικό πόνο στο σαγόνι και το πρόσωπο.
• Έμφραγμα: Ο πόνος – ιδίως στο κάτω σαγόνι – μπορεί να είναι σύμπτωμα καρδιολογικών παθήσεων, όπως η στηθάγχη ή το έμφραγμα.

Εάν παρουσιάζετε επίμονο ή έντονο πόνο στο σαγόνι, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε γιατρό για σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Ο πόνος στον λαιμό και το σαγόνι είναι αντανακλαστικός πόνος

Όταν ο πόνος σχετίζεται με καρδιοπάθεια ή έμφραγμα, δεν υπάρχει δομικό ή φυσικό πρόβλημα στον λαιμό ή το σαγόνι. Αντίθετα, ο εγκέφαλος παρερμηνεύει τα σήματα. «Τα εσωτερικά μας όργανα μεταδίδουν “πόνο” μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος», εξηγεί ο Αμερικανός Dr. Bradley Serwer, MD, επεμβατικός καρδιολόγος και επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος στην εταιρεία VitalSolution, του ομίλου Ingenovis Health.

Ο Dr. Serwer διευκρινίζει ότι το αυτόνομο νευρικό σύστημα παίζει βασικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες, όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού. «Όταν η καρδιά έχει υποστεί βλάβη, το αυτόνομο νευρικό σύστημα στέλνει σήματα στον εγκέφαλο για να υποδείξει τον τραυματισμό», προσθέτει ο Dr. Serwer. «Ο πόνος γίνεται αντιληπτός ως αντανακλαστικός πόνος. Ο αντανακλαστικός πόνος μπορεί να εκδηλωθεί ως πόνος στο στήθος, στο σαγόνι, στον λαιμό ή στο χέρι».

Πώς μοιάζει ο πόνος σε σαγόνι και λαιμό όταν σχετίζεται με καρδιακή νόσο

Ο κάθε άνθρωπος βιώνει τα συμπτώματα διαφορετικά, αλλά ο Dr. Ni αναφέρει ότι οι ασθενείς συχνά νιώθουν τον πόνο στο σαγόνι και τον λαιμό από την αριστερή πλευρά – κάτι που είναι λογικό, αφού εκεί βρίσκεται η καρδιά.

Ο Dr. Kee σημειώνει ότι ο καρδιογενής πόνος σε σαγόνι και λαιμό συχνά περιγράφεται ως:

• Αμβλύς πόνος ή αίσθηση σφιξίματος στο κάτω σαγόνι ή τον λαιμό
• Αίσθηση πίεσης ή βάρους
• Πόνος που αντανακλά στο αυτί, στον ώμο ή στο αριστερό χέρι

Αν ο πόνος αυτός είναι ένδειξη εμφράγματος, είναι δύσκολο να καθοριστεί αν σηματοδοτεί ότι πρόκειται να συμβεί ή ότι το έμφραγμα είναι ήδη σε εξέλιξη.

«Δεν υπάρχει σταθερό χρονικό διάστημα – ο πόνος σε σαγόνι ή λαιμό μπορεί να προηγείται ενός εμφράγματος κατά λεπτά, ώρες ή ακόμα και ημέρες», εξηγεί ο Dr. Segal. «Σκεφτείτε το σαν έναν σωλήνα που στάζει – μπορεί να παρατηρήσετε μια διαρροή, δηλαδή τον πόνο στο σαγόνι ή τον λαιμό, πριν σπάσει εντελώς ο σωλήνας. Ή μπορεί να έχετε ήδη πάθει έμφραγμα. Όσο νωρίτερα διερευνήσετε τα συμπτώματα, τόσο το καλύτερο».

Πότε να ζητήσετε επείγουσα ιατρική βοήθεια

Σε περίπτωση αμφιβολίας, ο Dr. Serwer συνιστά να επισκεφθείτε άμεσα τα επείγοντα για πόνο σε σαγόνι και λαιμό – μπορεί να αποτελεί σημάδι εμφράγματος. «Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος – όσοι έχουν διαβήτη, γνωστή στεφανιαία νόσο, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερίνη, καπνίζουν ή έχουν οικογενειακό ιστορικό», σημειώνει ο Dr. Serwer, προσθέτοντας ότι είναι προτιμότερο να είστε ασφαλείς.

Ο Dr. Kee εξηγεί ότι οι γιατροί θα ξεκινήσουν άμεση αντιμετώπιση σε ύποπτο έμφραγμα, χρησιμοποιώντας ενδεχομένως:

• Ασπιρίνη για μείωση της πήξης
• Νιτρογλυκερίνη (φάρμακο) για ανακούφιση του πόνου στο στήθος
• Οξυγόνο και ενδοφλέβια φάρμακα
• Καρδιακό καθετηριασμό και αγγειοπλαστική (μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία για να ανοίξουν οι αρτηρίες)
• Τοποθέτηση stent ή χειρουργική παράκαμψη, ανάλογα με τη σοβαρότητα

Η εξέταση αίματος που προβλέπει έμφραγμα και εγκεφαλικό 10 χρόνια πριν εκδηλωθούν

Ο Dr. Kee αναφέρει ότι η πρόγνωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες – κυρίως από το πόσο γρήγορα ξεκινά η θεραπεία. «Η έγκαιρη αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών – ακόμα και των άτυπων όπως ο πόνος σε σαγόνι ή λαιμό – μπορεί να βελτιώσει δραστικά την έκβαση», εξηγεί. «Μην περιμένετε τον πόνο στο στήθος. Η καρδιά σας μπορεί να σας “μιλάει” διαφορετικά. Μάθετε να την ακούτε».

Πηγές: Parade, Heart, MRE Press, MedlinePlus, VeryWell Health, Heart Foundation, Harvard Health Publishing, MNT, PMC