Οι στατίνες αποτελούν ένα από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης, ωστόσο πολλοί αναρωτιούνται αν σχετίζονται με προβλήματα μνήμης ή νοητική σύγχυση. Οι ειδικοί δίνουν απαντήσεις για το τι ισχύει πραγματικά.
Στατίνες: Παρενέργειες και οφέλη που πρέπει να γνωρίζετε
Στατίνες και νοητική σύγχυση, τι ισχύει;
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης, λιπώδης ουσία που κυκλοφορεί στο αίμα σας. Διατρέχετε κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου αν οι τιμές της χοληστερόλης σας δεν είναι καλές. Οι στατίνες μπορεί να βοηθήσουν. Πρόκειται για μια κατηγορία φαρμάκων σχεδιασμένων να μειώνουν τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) στο σώμα, γνωστή και ως «κακή» χοληστερόλη.
Στατίνες και νοητική σύγχυση
Παρόλο που οι στατίνες προσφέρουν πολλά οφέλη στην υγεία και είναι ασφαλείς για τους περισσότερους ανθρώπους, υπάρχουν κάποιες παρενέργειες. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Μυϊκούς πόνους και ενοχλήσεις
- Απώλεια μνήμης ή νοητική σύγχυση
- Ηπατική βλάβη
- Αλλεργική αντίδραση
Η νοητική σύγχυση είναι ένα γενικό αίσθημα αποπροσανατολισμού και σύγχυσης, αναφέρει στο Webmd ο Robert Rosenson, MD, διευθυντής της Καρδιομεταβολικής Μονάδας στο Mount Sinai Hospital στη Νέα Υόρκη.
Ο FDA ενέκρινε αλλαγές στις ετικέτες των στατινών που αναφέρουν την απώλεια μνήμης και τη σύγχυση ως «μη σοβαρές και αναστρέψιμες παρενέργειες».
Η χοληστερόλη είναι σημαντικό μέρος του εγκεφάλου σας. Στην πραγματικότητα, το 25% της χοληστερόλης του σώματος βρίσκεται εκεί. Οπότε μπορεί να φαίνεται πως οι στατίνες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου σας.
Ωστόσο, οι ειδικοί δεν θεωρούν ότι υπάρχει λόγος ανησυχίας. Αρκετές μελέτες για τις παρενέργειες των στατινών δείχνουν πως δεν υπάρχει άμεση σύνδεση. Και τα συμπτώματα θα μπορούσαν να είναι ένδειξη άλλων προβλημάτων, εξηγεί ο Rosenson.
«Ξεχνούν πού άφησαν τα κλειδιά τους, μπορεί να ανοίξουν το ψυγείο, να τα βάλουν μέσα, [και] να ξεχάσουν πού είναι. Αλλά αυτά είναι συχνά σημάδια Αλτσχάιμερ. Και το Αλτσχάιμερ είναι μια ασθένεια που εξελίσσεται μακροπρόθεσμα», αναφέρει.
Αυτά τα είδη απώλειας μνήμης εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να αποτελούν σημάδι πολλών καταστάσεων.
«Κάποιος μπορεί να χρειάζεται να αναρωτηθεί: “Είναι όντως το φάρμακο;” Ή υπάρχει κάτι άλλο που χρειάζεται επίσημη αξιολόγηση από ειδικό νευροψυχίατρο;», αναφέρει ο Rosenson.
Από την άλλη πλευρά, κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η χρήση στατινών σχετίζεται με μείωση του κινδύνου άνοιας ή βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Μια 12ετής μελέτη στην Ταϊβάν εξέτασε 57.669 άτομα άνω των 65 ετών και διαπίστωσε ότι οι υψηλές δόσεις στατινών ήταν «ιδιαίτερα αποτελεσματικές» στην πρόληψη της άνοιας. Απαιτείται περισσότερη έρευνα πάνω στο θέμα.
Χοληστερίνη: Πρέπει να παίρνετε CoQ10 όταν παίρνετε στατίνες; – Τι συμβουλεύουν ειδικοί
Τι να κάνετε αν έχετε νοητική σύγχυση
Οι στατίνες έχουν συσχετιστεί με σοβαρές παρενέργειες, όπως μυϊκούς πόνους, βλάβες στα νεφρά και το ήπαρ, αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, καθώς και νοητική σύγχυση.
Αν εμφανίζετε αυτές τις παρενέργειες από τις στατίνες, ο γιατρός σας θα πρέπει να προσαρμόσει το θεραπευτικό σας πλάνο. Μπορεί να επιλέξει να:
- Διακόψει τη θεραπεία με στατίνες
- Σας αλλάξει σε άλλο τύπο στατίνης
- Μειώσει τη δόση σας
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη λήψη ενός αναστολέα του ενζύμου ATP-κιτρική λυάση (ACL) για τη ρύθμιση της χοληστερόλης. Οι αναστολείς ACL επιβραδύνουν την παραγωγή χοληστερόλης από το ήπαρ.
Μια άλλη επιλογή που ο Rosenson μερικές φορές προτείνει είναι οι αναστολείς PCSK9. Πρόκειται για μια κατηγορία φαρμάκων που δεν διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Διασπούν τους υποδοχείς LDL και καθαρίζουν την «κακή» χοληστερόλη από την κυκλοφορία του αίματος.
Ο FDA έχει εγκρίνει δύο αναστολείς PCSK9 για χρήση.
Ωστόσο, μην σταματήσετε τη θεραπεία σας με στατίνες χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας. Ο Rosenson τονίζει ότι, όσον αφορά τη θεραπεία με στατίνες, οι παρενέργειες όπως η νοητική σύγχυση είναι σπάνιες και συνήθως προσωρινές. Τα οφέλη συχνά υπερτερούν των μειονεκτημάτων, ειδικά για άτομα με υψηλή χοληστερόλη ή αυξημένο κίνδυνο για:
- Καρδιακή προσβολή
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Θρόμβους στα πόδια
«Πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς ότι δεν υπάρχουν πολλά φάρμακα που να μπορούν τόσο να μειώσουν τη φλεγμονή στις αρτηρίες όσο και να μειώσουν τη χοληστερόλη», αναφέρει. «Οπότε πρέπει να δούμε τη συνολική εικόνα και τα εκτεταμένα δεδομένα».
Χοληστερίνη: Ριζική γονιδιακή θεραπεία με μία μόνο ένεση που τη μειώνει κατά 69%
Τι να έχετε υπόψη όταν παίρνετε στατίνες
Ορισμένα πράγματα που πρέπει να θυμάστε για να αποφύγετε ή να περιορίσετε τις παρενέργειες:
Να προσέχετε με το γκρέιπφρουτ. Ο χυμός του περιέχει ορισμένες χημικές ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν το πώς μεταβολίζονται οι στατίνες στο έντερο. Δεν είναι απαραίτητο να το κόψετε εντελώς, αλλά ρωτήστε τον γιατρό σας ποια ποσότητα είναι ασφαλής.
Ενημερώστε τον γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που παίρνετε. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδρούν με τις στατίνες και να προκαλέσουν παρενέργειες. Αυτά περιλαμβάνουν φάρμακα για:
- Αρρυθμίες
- Χοληστερίνη (συμπληρωματικά με στατίνες)
- Την αντιμετώπιση του HIV
- Ορισμένα αντιβιοτικά και αντιμυκητιασικά
- Ορισμένα ανοσοκατασταλτικά
Πώς συνδέονται οι στατίνες με τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του αίματος; Τι δείχνει νέα μελέτη
Να είστε προσεκτικοί με την άσκηση. Μία από τις συχνές παρενέργειες των στατινών είναι ο μυϊκός πόνος. Η υπερβολική άσκηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μυϊκής βλάβης ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Αν ξεκινάτε νέο πρόγραμμα άσκησης, αυξήστε την ένταση σταδιακά.