Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια (UVA) ανακάλυψαν πως το Lactobacillus, ένα βακτήριο που βρίσκεται σε ορισμένα τρόφιμα, βοηθά το σώμα να διαχειριστεί το στρες και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της κατάθλιψης και του άγχους.
Η μελέτη τους δημοσιεύεται στο περιοδικό Brain, Behavior, and Immunity. Τα ευρήματα ανοίγουν την πόρτα σε νέες θεραπείες για τη θεραπεία του άγχους, της κατάθλιψης και άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας.
Ο ερευνητής της UVA Alban Gaultier και οι συνεργάτες του λένε ότι η ανακάλυψη είναι αξιοσημείωτη επειδή επισημαίνει τον ρόλο του γαλακτοβάκιλλου, που βρίσκεται σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και στο γιαούρτι, διαχωρίζοντάς τον από όλους τους άλλους μικροοργανισμούς που ζουν φυσικά μέσα και πάνω στο σώμα μας.
Οι οργανισμοί είναι συλλογικά γνωστοί ως μικροβίωμα και οι επιστήμονες προσπαθούν όλο και περισσότερο να τους στοχεύσουν για να καταπολεμήσουν τις ασθένειες και να βελτιώσουν την υγεία. Η νέα έρευνα της UVA αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την προσπάθεια, παρέχοντας στους επιστήμονες μια καινοτόμο νέα προσέγγιση για την κατανόηση του ρόλου των μεμονωμένων μικροβίων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για μια ποικιλία ασθενειών, ψυχικών και σωματικών.
«Η ανακάλυψή μας διαφωτίζει τον τρόπο με τον οποίο το Lactobacillus που κατοικεί στο έντερο επηρεάζει τις διαταραχές της διάθεσης, ρυθμίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα», δήλωσε ο Δρ. Gaultier από το Τμήμα Νευροεπιστήμης της UVA. «Η έρευνά μας θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο προς την ανακάλυψη των τόσο απαραίτητων θεραπειών για το άγχος και την κατάθλιψη».
Τι είναι το μικροβίωμα;
Το έντερό μας είναι το φυσικό σπίτι για αμέτρητα βακτήρια, μύκητες και ιούς. Υπάρχουν περισσότεροι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα και πάνω μας από όσα κύτταρα στο σώμα μας. Αυτό μπορεί να ακούγεται αηδιαστικό, ακόμη και ανησυχητικό, αλλά οι επιστήμονες λένε ότι αυτοί οι μικροσκοπικοί οργανισμοί και οι αλληλεπιδράσεις τους είναι κρίσιμες για το ανοσοποιητικό σύστημα, την υγεία, την ψυχική υγεία και άλλες πτυχές της ευημερίας.
Μικροβίωμα και κατάθλιψη
Οι διαταραχές της μικροχλωρίδας, λόγω ασθένειας, κακής διατροφής ή άλλων αιτιών, είναι γνωστό ότι συμβάλλουν σε πολλές ασθένειες και βοηθούν ακόμη και στην εξάπλωση του καρκίνου. Έτσι, οι ερευνητές ήταν πολύ ενθουσιασμένοι τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη δυνατότητα καταπολέμησης ασθενειών στοχεύοντας τη μικροχλωρίδα.
Οι πρώιμες προσπάθειες χειραγώγησης της χλωρίδας του εντέρου με ευεργετικά βακτήρια, που ονομάζονται προβιοτικά, έχουν δώσει μικτά αποτελέσματα. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος ήταν η τεράστια πολυπλοκότητα του μικροβιώματος, το οποίο εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 39 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς.
Η προσπάθεια να κατανοήσουμε τι κάνουν συγκεκριμένα βακτήρια ή μύκητες -πολύ περισσότερο πώς αλληλεπιδρούν με όλους τους άλλους μικροοργανισμούς και τον ξενιστή τους- μπορεί να είναι σαν να προσπαθείς να μετρήσεις κόκκους άμμου στην παραλία.
Ο Δρ. Gaultier και η ομάδα του ακολούθησαν μια καινοτόμο προσέγγιση για να επικεντρωθούν συγκεκριμένα στα Lactobacilli. Προηγούμενη έρευνα από το εργαστήριο του Δρ. Gaultier πρότεινε ότι τα βακτήρια θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την κατάθλιψη σε ποντίκια εργαστηρίου -ένα εξαιρετικά υποσχόμενο εύρημα. Αλλά οι ερευνητές έπρεπε να καταλάβουν το πώς.
«Γνωρίζαμε από την προηγούμενη έρευνά μας ότι το Lactobacillus ήταν ευεργετικό στη βελτίωση των διαταραχών της διάθεσης και χάθηκε μετά από ψυχολογικό στρες, αλλά οι βαθύτεροι λόγοι παρέμεναν ασαφείς, κυρίως λόγω των τεχνικών προκλήσεων που σχετίζονται με τη μελέτη του μικροβιώματος».
Πώς το βακτήριο Lactobacillus επηρεάζει την ψυχική υγεία
Οι επιστήμονες αποφάσισαν να συνεχίσουν την έρευνά τους για την κατάθλιψη χρησιμοποιώντας μια συλλογή βακτηρίων, γνωστή ως “Altered Schaedler Flora“, η οποία περιλαμβάνει δύο στελέχη Lactobacillus και έξι άλλα βακτηριακά στελέχη. Με αυτή τη σπάνια χρησιμοποιούμενη βακτηριακή κοινότητα, η ομάδα κατάφερε να δημιουργήσει ποντίκια τόσο με όσο και χωρίς Lactobacillus, παρακάμπτοντας την ανάγκη για αντιβιοτικά.
Το Altered Schaedler Flora έδωσε συναρπαστικά αποτελέσματα. Οι ερευνητές μπόρεσαν να εξηγήσουν πώς ακριβώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά τα Lactobacilli και πώς η έλλειψη των βακτηρίων μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη και το άγχος. Τα Lactobacilli της οικογένειας Lactobaccillacea διατηρούν τα επίπεδα ενός ανοσολογικού μεσολαβητή που ονομάζεται ιντερφερόνη γάμμα που ρυθμίζει την απόκριση του οργανισμού στο στρες και βοηθά στην αποφυγή της κατάθλιψης.
Οπλισμένοι με αυτές τις πληροφορίες, οι ερευνητές είναι έτοιμοι να αναπτύξουν νέους τρόπους για την πρόληψη και τη θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας στις οποίες ο γαλακτοβάκιλλος παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που παλεύουν με ή κινδυνεύουν να πάθουν κατάθλιψη μπορεί μια μέρα να λάβουν ειδικά διαμορφωμένα προβιοτικά συμπληρώματα για να βελτιστοποιήσουν τα επίπεδα του χρήσιμου βακτηρίου.
«Με αυτά τα αποτελέσματα στα χέρια μας, έχουμε νέα εργαλεία για τη βελτιστοποίηση της ανάπτυξης προβιοτικών, τα οποία θα πρέπει να επιταχύνουν τις ανακαλύψεις για νέες θεραπείες», δήλωσε ο ερευνητής Andrea R. Merchak.
«Το πιο σημαντικό είναι ότι μπορούμε τώρα να αναζητήσουμε πώς θα μπορούσε να διερευνηθεί η διατήρηση ενός υγιούς επιπέδου Lactobacillus και/ή ιντερφερόνης γάμμα για την πρόληψη και τη θεραπεία του άγχους και της κατάθλιψης», κατέληξε.
Τρόφιμα που βελτιώνουν την ψυχική υγεία:
- Γιαούρτι
- Ψωμί με προζύμι
- Τραχανάς