Το λίπος που κρύβεται μέσα και γύρω από τους μυς μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο απ’ όσο νομίζετε. Σύμφωνα με νέα έρευνα, οι άνθρωποι με ενδομυϊκό λίπος σε υψηλά επίπεδα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου ή νοσηλείας λόγω καρδιακής νόσου, ακόμη και αν ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) τους φαίνεται φυσιολογικός.
Μακροζωία: Πώς το λίπος του σώματος μπορεί να θεραπεύσει χρόνιες παθήσεις
Πώς επηρεάζει την καρδιά και το σάκχαρο το ενδομυϊκό λίπος;
Ο ενδομυϊκός λιπώδης ιστός (IMAT), σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Frontiers, είναι μια αποθήκη λιπώδους ιστού διάσπαρτη μεταξύ μυϊκών ινών ή μυϊκών ομάδων. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι το IMAT συνδέεται στενά με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τη μυϊκή δυσλειτουργία σε άτομα με μεταβολική νόσο, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2.
Τα ευρήματα της νέας μελέτης αναδεικνύουν την ανεπάρκεια του Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) ως του απόλυτου δείκτη καρδιακής υγείας και το διαχωρίζουν από την πιθανότητα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.
«Το να γνωρίζουμε ότι το ενδομυϊκό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου μας δίνει έναν ακόμα τρόπο να εντοπίσουμε άτομα υψηλού κινδύνου, ανεξάρτητα από τον δείκτη μάζας σώματος», εξηγεί η συγγραφέας της μελέτης Viviany Taqueti, διευθύντρια του Εργαστηρίου Καρδιακού Στρες στο Brigham and Women’s Hospital.
Οι επιπτώσεις του λίπους που συσσωρεύεται στους μυς παραμένουν ελλιπώς κατανοητές, σημειώνουν οι συγγραφείς, αλλά έχουν συσχετιστεί με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, μεταξύ άλλων παθήσεων. Αυτή είναι η πιο εκτεταμένη μελέτη μέχρι σήμερα που εξετάζει την επίδραση του λιπώδους μυϊκού ιστού στις καρδιακές παθήσεις.
Η παχυσαρκία ως παράγοντας κινδύνου
Πέρα από τη διερεύνηση αυτής της σύνδεσης, η μελέτη αναδεικνύει τις αδυναμίες δεικτών όπως το BMI στην καθολική εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
«Η παχυσαρκία είναι πλέον μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες απειλές για την καρδιαγγειακή υγεία, όμως ο δείκτης μάζας σώματος – ο βασικός μας δείκτης για τον ορισμό της παχυσαρκίας και των ορίων παρέμβασης – παραμένει αμφιλεγόμενος και ελλιπής ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακών παθήσεων», εξηγεί η Taqueti.
«Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις γυναίκες, όπου ένας υψηλός δείκτης μάζας σώματος μπορεί να αντανακλά πιο ‘καλοήθη’ είδη λίπους».
Όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται κάποια ποσότητα σωματικού λίπους, συμπεριλαμβανομένων μικρών αποθεμάτων που βρίσκονται ενσωματωμένα στις μυϊκές ίνες του σκελετού μας. Αυτά είναι γνωστά ως ενδομυϊκός λιπώδης ιστός.
Το ενδομυϊκό λίπος, γνωστό ως IMAT, υπάρχει στους περισσότερους μύες, αλλά η ποσότητά του ποικίλλει μεταξύ των ατόμων και τείνει να αυξάνεται με την ηλικία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται μεταξύ των σκελετικών μυών, μια κατάσταση γνωστή ως λιπώδης διήθηση ή μυοστεάτωση.
Σε προηγούμενες έρευνες, τα υψηλά επίπεδα IMAT έχουν συσχετιστεί με αντίσταση στην ινσουλίνη, μεταβολικό σύνδρομο, απώλεια δύναμης και κινητικά προβλήματα. Ωστόσο, πολλά παραμένουν άγνωστα σχετικά με το IMAT, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει την καρδιαγγειακή υγεία.
Αλτσχάιμερ: Το «κρυφό» λίπος στο σώμα που προβλέπει τον κίνδυνο 20 χρόνια πριν τα συμπτώματα
Το ενδομυϊκό λίπος οδηγεί σε καρδιακές παθήσεις
Η Taqueti και οι συνεργάτες της εξέτασαν τη σχέση μεταξύ ποιότητας των μυών και της δυσλειτουργίας των στεφανιαίων μικροαγγείων (CMD), μιας πάθησης κατά την οποία μικρά αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς καταστρέφονται, καθώς και άλλων καρδιαγγειακών νοσημάτων.
«Στην έρευνά μας, αναλύουμε τους μύες και διάφορους τύπους λίπους για να κατανοήσουμε πώς η σύνθεση του σώματος μπορεί να επηρεάσει τα μικρά αιμοφόρα αγγεία ή τη ‘μικροκυκλοφορία’ της καρδιάς, καθώς και τον μελλοντικό κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, εμφράγματος και θανάτου», αναφέρει η Taqueti.
Η μελέτη περιελάμβανε 669 άτομα, όλα ασθενείς του Brigham and Women’s Hospital, με πόνο στο στήθος ή δυσκολία στην αναπνοή, αλλά χωρίς σημάδια αποφρακτικής στεφανιαίας νόσου. Περίπου 70% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες και 46% μη λευκοί, με μέσο όρο ηλικίας 63 ετών.
Οι ερευνητές ανέλυσαν την καρδιά κάθε ασθενούς μέσω τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων/υπολογιστικής τομογραφίας (PET/CT). Χρησιμοποίησαν επίσης αξονικές τομογραφίες για να αποκαλύψουν τη σύσταση του σώματος, μετρώντας την ποσότητα και την κατανομή του λίπους και των μυών.
Η ανάλυση τους βασίστηκε σε έναν δείκτη που ονομάζεται αναλογία λιπώδους μυϊκού ιστού, δηλαδή ο λόγος του ενδομυϊκού λίπους προς το συνολικό σκελετικό μυϊκό ιστό.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες για περίπου έξι χρόνια, καταγράφοντας τυχόν θανάτους ή νοσηλείες λόγω εμφράγματος ή καρδιακής ανεπάρκειας.
Μία κουταλιά από το σκουρόχρωμο υγρό μειώνει τη χοληστερόλη, το σάκχαρο και το λίπος
Υψηλότερος κίνδυνος όταν το ενδομυϊκό λίπος είναι αυξημένο
Τα άτομα με υψηλά επίπεδα ενδομυϊκού λίπους είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν δυσλειτουργία των στεφανιαίων μικροαγγείων (CMD) και αντιμετώπιζαν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου ή νοσηλείας λόγω καρδιακής νόσου.
Κάθε αύξηση 1% στην αναλογία λιπώδους μυϊκού ιστού συνδεόταν με 2% υψηλότερο κίνδυνο CMD και 7% μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου, ανεξάρτητα από τον δείκτη μάζας σώματος και άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου.
Τα άτομα με υπερβολικό δείκτη ενδομυϊκού λίπους σε συνδυασμό με ενδείξεις δυσλειτουργίας των στεφανιαίων μικροαγγείων διέτρεχαν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, εμφράγματος και καρδιακής ανεπάρκειας.
Αντίθετα, όσοι είχαν περισσότερη άλιπη μυϊκή μάζα είχαν μειωμένο κίνδυνο. Επιπλέον, η αποθήκευση λίπους σε άλλα σημεία του σώματος, όπως κάτω από το δέρμα, δεν αύξανε τον κίνδυνο.
«Σε σύγκριση με το υποδόριο λίπος, το λίπος που αποθηκεύεται στους μύες μπορεί να συμβάλλει στη φλεγμονή και στην αλλοιωμένη μεταβολική λειτουργία, οδηγώντας σε αντίσταση στην ινσουλίνη και μεταβολικό σύνδρομο», αναφέρει η Taqueti.
«Αυτές οι χρόνιες επιπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία, συμπεριλαμβανομένων αυτών που τροφοδοτούν την καρδιά, καθώς και στον ίδιο τον καρδιακό μυ».
Παρότι η μελέτη παρουσιάζει κάποιους περιορισμούς, όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς και συνοδευτικό άρθρο σχολιασμού από άλλους ερευνητές, τα ευρήματα δείχνουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στη σχέση μεταξύ λιπώδους μυϊκού ιστού και καρδιακών παθήσεων.